Ikki chong yighin bilen xelqning otturisidiki chégra nahayiti éniq

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

6-Mart küni, saqchi tyen'enmin meydanigha kirgen bir kishining somkisini axturmaqta.. AFP

"Közitish jurnili" ning 4 ‏-mart künidiki sanida élan qilin ghan "ikki yighin bilen xelqning otturisidiki chégra nahayiti éniq" serlewhilik obzorda bayan qilinishiche, memliketlik xelq qurultiyining chong yighinigha 3000 adem xelqqe wekil bolup , memliketlik siyasiy kéngeshning chong yighinigha bolsa 2200 neper eza kelgen. Döletning mushundaq "etiwaliq kishiliri" din jem'i 5200 neper adem hazir béyjingda ikki chong yighinni échiwatidu. Bu ikki chong yighinni 15 ming qoralliq saqchini öz ichige alghan 620 ming adem qoghdawatidu. Béyjingda bu ikki chong yighin'gha da'ir muhim nuqtilarni 12 ming qoralliq saqchi közet qilip saqlawatidu. Xelqning derd-erzini tekshürüsh bilen shughulliniwatqan adwukat gaw jichéng ependini bixeterlik xadimliridin az dégende 10 neper kespiy xadim nazaret qiliwatidu. Siyasiy mulahizichi lyu shawbo ependining turalghusining etrapidimu qatmu-qat post bar. "Wekiller" chüshken méhmanxanilargha sirttin téléfon mangmaydu. Bundaq méhmanxanilarning ichidiki bankilarghimu sirttin birkim kirelmeydu. Bundaq ikki yighinning da'irisidin yighin mulazimiti üchün ajritilghan 800 din artuq chong -kichik aptomobildin bashqa her qandaq aptomobil ötelmeydu. Démek, béyjingdiki ikki chong yighin bilen memlikettiki pütün xelq otturisida héchqandaq baghlinish yaki munasiwet yoq, bularning otturisidiki chégra nahayiti éniq ayrilghan.

Yighindin burunqi tutqun qilish

Bu ikki chong yighin échilishtin 20 kün burun, xitay hökümiti 1640 parche délo pash qilip, 1352 neper gumandar shexsni tutup, "emdi jem'iyet amanliqi nahayiti yaxshi boldi" dep élan qilghan idi. Shuningdin kéyin yene her küni délo pash qiliwatidu, adem tutuwatidu.

Shinxu'a agéntliqining "yiraqqa nezer " dégen heptilik gézitining 9 ‏- sanida ashkarilinishiche, xitay hökümiti 2006 ‏- yili kirgendin buyan dawamliq türde "qattiq zerbe bérish" dégen qanunsiz siyasiy heriketni élip bériwatidu. "Qattiq zerbe birish" dégenni eyni waqitta déng shawping weziyetni kontrol qilish üchün qollan'ghan tedbir idi. Shuningdin kéyin bu chare 23 yil dawamlashti. Eyni waqitta déng shawping otturigha qoyghan "shawkang jem'iyet" bir qisim kishiler üchün alliqachan qurulup bolghan bolsimu, emma bu süyümlük junggo yézilirida yene 40 milyon adem namratliq ichide turmaqta.

Axbarat jehettiki kontrolluq

"Tengritagh tor béti" ning 4 ‏- mart künidiki xewiride bayan qilinishiche, béyjingda échiliwatqan ikki chong yighin jeryanida, shinxu'a agéntliqi, merkizi téléwiziye stansisi, néfit géziti qatarliq köpligen uchur waste organliri shinjang wekillirini ziyaret qilish üchün özini tizimgha aldurghan. Buningdin bashqa yene gérmaniye awazi, yaponiyining n h k agéntliqi qatarliq özini tizimgha aldurup soraydighan su'allirinimu aldin yézip tapshurghan chet'el uchur waste organlirimu hazirgha qeder öchiret kütüp turmaqta. Emma tengritagh tor béti bügün'ge qeder peqet wang léchu'enningla guruppa yighinida qilghan sözini élan qildi. U "pütün memlikette déhqanchiliq béji kechürüm qilindi, shinjangda mejburiy ma'arip yolgha qoyulup 2 milyon 280 ming oqughuchi oqush puli tölimey oquydighan boldi, bu bizning kommunist partiyimizning, bizning hökümitimizning xelqni söyidighan partiye we xelqni süyidighan hökümet ikenlikining ispati" dep maxtan'ghan.

Erz éytqili kelgenler tutulmaqta

Erkin asiya radi'osining muxbiri fang yu'enning xewer qilishiche, ikki chong yighinning axbarat ishxanisi bu ikki chong yighinni xelqni nezerde tutidighan yighin dep medhiyiligen.

Emma bu ikki chong yighin'gha derd éytish üchün béyjinggha kelgen dölet puqraliri buni inkar qilidu. Ularning éytishiche, béyjinggha derd éytqili kelgen kishiler hökümet saqchilirining tutqun qilishigha, haqaretlishige uchrimaqta. Ikki chong yighin'gha qarita imza qoyup xet yézip, döletning erziyet tüzümini özgertish, emgek bilen özgertish tüzümini bikar qilish, dölet puqralirining huquqini qoghdash, asasiy qanun boyiche soraydighan sot mehkimisi qurush heqqide teklip sun'ghan kishiler tutqun qilmaqta. Saqchilarning adem tutqanliqini körgen yene bir xanim erkin asiya muxbirigha ispatliq bergen.

Yene melum bir kishi béyjing shehiride aliy sot mehkimisining aldida nahayiti köp adem toplashqanliqini, ularning sanining nahayiti köplükini, hökümet saqchilirining bolsa aptomobil bilen bu jaygha kélip xalighanche adem tutup kétiwatqanliqini bayan qilghan. (Weli)