Ikki chong yighindiki gül-destiler jem'iyettiki weyranliqni yapalamdu?

Saqchilar tyen'enmén meydanida . AFP

Xitayning ikki chong yighini dawamlishiwatqanda, teywen prézidénti chén shuybyen 'döletni birlikke keltürüsh qanunini axirlashturush qarari'ni jakarlighandin kéyin, xitay hökümiti 'teywen jungxu'a xelq jumhuriyitining bir qismi' dep atashni yighinning muzakirisige qoydi. Bu teywen boghizidiki ikki terepning munasiwitide yene bir qétim jiddiylik peyda qildi. Ikki chong yighin dawamlishiwatqan mushundaq peytte yene jem'iyette achliq élan qilish, ish tashlash, béyjinggha kélip erz éytish heriketliri ewj almaqta.

Xitay hökümiti yaxshi oylinishi kérek

Erkin asiya radi'osining tekilp qilin'ghan muxbiri dingshawning xewer qilishiche, yighinda xitayning tashqi ishlar minisitiri li jawshing, azadliq armiye wekili li yu'enjén we qoralliq saqchi qisimlirining bashliqi süy shinwular teywenning musteqilliq élan qilishigha qet'iy qarshi ikenlikini bildürgen. Emma herbiy ishlar mulahizichisi ping kéfu ependi hazirqi bundaq jiddiylikni mulahize qilip "shuni köriwalghili boludiki, hazir junggoda ichki mesile tashqi mesilidin köp we éghir. Teywen terep jakarlighan qararmu chong quruqluqtiki xitay milletchilikini yene bir baldaq örletti. Hökümet eger hazir buninggha qarita qattiq pozitsiyide bolmisa, özining ichki qisimini kontrol qilalmay qalidu. Eger qattiq jawab qayturup, qarshilishiwerse, bundaqtimu mesile chiqidu. Yenila ichki qismida téximu jiddiy ehwal yüz bérishi mumkin. Xelq kochilargha chiqip namayish qilishqa bashlisa, uni qandaq yughushturidu? eger teywenni qoral küchi bilen saqlap qalimen dése, buningdin qandaq aqiwet kélip chiqidu? xuddi burun 'arallarni qoghdash' herikiti dégen heriket axiri bashqurghili bolmaydighan bir mesilige aylan'ghandek weqe yüz bermemdu? hazir teywen mesilisi, yaponiye mesilisi xitayning qarimu-qarshi teripidiki bashqa bir qirghaqqa ötüp bolghan mesile bolup qaldi. Bu xitayda pütün jem'iyetning muqimliqini buzushi mumkin. Xitay hökümiti bu mesilide amérikigha, özining herbiy qisimlirigha, özining xelqighe qandaq mu'amile qilidu, buni yaxshi oylishi kérek" dégen.

'Küch ulap achliq élan qilish' herikitini qollawatqanlar köpeymekte

Erkin asiya radi'o sining muxbiri fang yu'enning xewer qilishiche, hökümet saqchiliri merkezge yaki biwaste ikki chong yighin'gha erz éytqili kelgen kishilerni keng kölemde tutqun qiliwatqan bolsimu, emma béyjinggha kéliwatqan erziyetchiler buning bilen azayghini yoq. Buningdin bashqa yene,xelqning hoquqini qoghdash yolida qet'iylik bilen pa'aliyet élip bériwatqan adwukat gawjzhshén qatarliq kishilerning teshebbusi bilen béyjingda bashlan'ghan bir ayliq 'küch ulap achliq élan qilish' herikitimu dawam qiliwatidu. Hazir bu 'küch ulap achliq élan qilish' herikitige qatnishiwatqan adem köpiyiwatidu. Shenbe küni bu heriketke 19 ölkidin 70 nechche neper dölet puqrasi awaz qoshup , özining téléfon numurini élan qilip öz -ara alaqilishishqa bashlighan bolup, uningdin kéyin 25 ölkidin qollash awazi kelgen. Bu heriketke hazir sendungdinla 5000 adem qatnishiwatidu. Seyshenbe küni gu'angdung, xéylungjanglardinmu qollap awaz kelgen. Uning ichide adwukatlarmu bar.

Adwokatlarni haqaretlesh

Yekshenbe küni per chapan keygen 3 kishi adwukat gaw jzhshén ependining öyige bir nechche qétim bösüp kirip parakendichilik salghan. Gaw ependi baliliri bilen birlikte binadin chüshüp sirtqa mangsa, birnechche saqchi ularning keynige kiriwalghan. Ular aptomobil toxtitidighan bir jaygha barghanda, 6- 7 ‏neper namelum kishi teng warqirap nahayiti set til bilen gaw ependini tillashqa bashlighan. Adwukat gaw ependi bu saqchilar bilen adem süpitide sözlishish mumkin emeslikini hés qilghan.

'Yéngi esir zhurnili' da élan qilin'ghan "ikki chong yighindiki gül-destiler jem'iyettiki weyranliqni yapalmaydu" dégen obzorda bayan qilinishiche, béyjingda ikki chong yighin échiliwatqan mushu künlerde, sendung ölkiside yéza mektepliridiki mu'ellimler ish heqqi jehettiki tengsizlikke qarshi turush üchün ish tashlashqa bashlighan. Gherb tereptiki gensu qatarliq ölkilerde yene 600 mingdin artuq yéza mu'ellimliri bar. Ularmu naraziliqini ipadilimekte. (Weli)