Xitay chettellerdiki Uyghur iltijachilargha ziyankeshlik qilmaqta
2006.08.16
8 – Ayning 4 – küni, musa haji isimlik bir Uyghurning gérmaniyidin öz ixtiyarliqi bilen yurtigha qaytip kétishi, gérmaniye Uyghurliri arisida küchlük ghul – ghula qozghidi.
D u q rehberlirining éytishiche, xitay hökümiti yéqindin buyan chet`ellerdiki siyasiy panahliq tiligüchi Uyghurlarning iltija ishlirini qiyinlashturush üchün, her xil hile – mékirlerni ishlitishke bashlighan. Bolupmu, xitay jasusluq organliri gérmaniye Uyghurlirini qayturup ekélish üchün, pa'al heriketke ötken.
D u q rehberlirining bildürüshiche, xitay hökümiti chet`ellerge yalghan iltijachilarni ewetip, bir mezgildin kéyin ularni qayturup kélish usulini qollinish arqiliq, Uyghur iltijachilargha ziyankeshlik qilish tedbirini yolgha qoyghan. Buning bilenla qalmay, xitay bixeterlik organliri gérmaniyidiki Uyghurlargha üzlüksiz téléfun échip, xet yézip, xitayning siyasitini medhiyilep, ular yurtigha qaytip kelse parawan turmushqa érishidighanliqini wede qilip, Uyghurlarni qaytip kélishke qutratqan. Musa hajining xitayning iradisi boyiche qaytish yolini tallishi, buning bir misali bolup hésablinidiken.
Musa haji yéqinqi bir qanche heptidin buyan, chet`eldiki Uyghurlarning internet sehipiliride qattiq eyiblen'gen idi. Gérmaniyidiki Uyghur jama'iti, musaning bu xa'inliq hem jasusluq qilmishlirini ghuljidiki Uyghur jama'itige bildürüp qoyush we öz yurtida uninggha aramliq bermeslik üchün, qolidin kilidighan charilerge muraji'et qilidighanliqini tekitleshmekte.
D u q rehberliri, musa haji mesilisini chöridigen halda, xitayning gérmaniye Uyghurlirini qayturup kélish üchün qolliniwatqan chare – tedbirliri heqqide melumatlar berdi. Bu heqtiki tepsili melumatlarni, gérmaniyidiki ixtiyari muxbirimiz ekremdin anglang.
Munasiwetlik maqalilar
- D u q gérmaniyidin xitaygha qaytqan musa haji heqqide toxtaldi
- Gérmaniyide siyasiy panahliqi ret bolghan Uyghurlarning teqdiri kishini endishige salmaqta
- Xitay, chet'ellerde yashawatqan Uyghurlargha türlük yollar bilen ziyankeshlik qilmaqta
- Gérmaniye muxter tiliwaldini xitaygha qayturdi
- Xitay gérmaniyidin ötküzüwalmaqchi bolghan Uyghur diniy zat, junggo hökümet xadimi ikenlikini ret qildi