Xitayda ijra qilinishqa bashlighan yéngi "intérnét qanuni" Uyghurlargha téximu chong tehdit bolghusi


2006.07.12

7 ‏- Ayning béshida xitayning dölet kabinéti "tesadipiy yüz bergen weqelerni birterep qilish qanuni" dep atilidighan bir qanunni layihilep chiqip, uni 10 ‏-nöwetlik memliketlik xelq qurultiyining 22 ‏- qétimliq da'imiy ezalar yighinining maqullishigha tapshurghan. B b s, roytrs agéntliqlirining xewerliride melum bolushiche, bu layihining 57 ‏- maddisida "eger uchur wastiliri belgilimige xilapliq qilip, özliri xalighanche paydisiz uchurlarni tarqatsa yaki saxta uchur melum qilsa, éghir aqiwet keltürüp chiqarghuchilargha yerlik hökümetler 50 ming yüendin 100 ming yüen'giche pul jerimane qoyidu" dep belgilen'gen. Xewerde éytilishiche, béyjing uniwérsitétining bir proféssori bu qanunni "xitaydiki téximu nachar qanun" dep baha bergen.

Radi'omiz muxbirimizning xewer qilishiche, xitayning dölet kabinéti yéngidin layihilep chiqqan "tesadipiy yüz bergen weqelerni birterep qilish qanuni" ni memliketlik xelq qurultiyining maqullishigha tapshurghandin kéyinla, sichu'en ölkisining chungching shehiride yéngidin bir "intérnét qanuni" élan qilinip, derhal ijra qilinishqa bashlighan. Uningda "a'ililerde intérnétke kiridighan shex siyler choqum yerlik jama'et xewpsizliki idarilirining intérnétke nazaret qilish bashqarmisigha özini tizimgha aldurushi kérek", "bu belgilimige xilapliq qilghuchilarning kamputérliri 6 ayghiche toxtitip qoyulup, qaytidin tertipke sélinidu" dep belgilen'gen. Chungching sheherlik hökümetning bu yéngi qanun -belgilimisi "chungching soda géziti"de élan qilin'ghan.

Buningdin burun radi'omizning heqsiz téléfon liniyisi arqiliq téléfon qilghan Uyghurlar a'ililerde intérnétke kirgende achidighan tor betliri peqet xitay hökümiti teripidin belgilep bérilgen tor betliri ikenlikini, xelq'arada xet alaqe qilghan kishilerning türmilerge solan'ghanliqini inkas qilghan idi. Bügün dunya Uyghur qurultiyining bash katipi dolqun eysa ependi muxbirimizning ziyaritini qobul qilip xitayda hazir ijra qilinishqa bashlighan intérnét toghrisidiki qanun-belgilimilerning Uyghurlargha qandaq tesiri barliqi heqqide mulahize otturigha qoydi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.