Xelq özi ishlewatqan qisqa filimlerni hökümet intérnét arqiliq tosalmaydu

Amérika birleshme agéntliqining béyjingdin 16 ‏- awghust küni xewer qilishiche, xitayda xelq ichide hazir qisqa turmush filimlerni, küldürge yaki hejwiy widi'o filimlerni ishlesh nahayiti keng omumlashti. Tor betliridimu özgirip turidighan kinaye resimler köpiyip ketti. Bundaq ehwal astida, xitay hökümiti yéqinda xelq özliri ishligen qisqa widi'o filimlerni intérnét arqiliq qoyushni, öz -ara yollash yaki almashturushni cheklesh toghrisida belgilime chiqarghan.

Shinxu'a agéntliqining bayan qilishiche, xitay hökümitining dölet puqraliri özliri ishligen qisqa widi'o filimlerni chekleydighan bu belgilimisi mushu ay ichide yaki eng kéchikkende 9 ‏- aydin bashlap ijra qilinishqa bashlaydiken. Fransiye agéntliqining 17 ‏- awghust küni béjingdin xewer qilishiche, 'ibey' dep atilidighan intérnét bazirida alliqachan sétilishqa bashlighan sün'i hemrahtin biwaste ün-sin qobullaydighan antinilarni békitishnimu, xitay hökümiti chet'ellerning programmilirini qanunsiz qobullashni meqset qilghan heriket , dep eyibligen.

Xitay hökümiti hemmini tosalishi natayin

Shinxu'a agéntliqining bayanliridin melum bolushiche, béyjing hökümiti sün'i hemra antinilirini békitishni 'shehwaniyliqqa qarshi turush' , 'déngiz qaraqchiliqigha qarshi turush' dégen da'irige kirgüzüwalghan. 'Ibey' dep atilidighan xelq'araliq intérnét bazirining xitaydiki ish ornining bildürüshiche, sün'i hemrahtin biwaste ün-sin qobullaydighan antinilarni sétish we békitish jehette, intérnét bazirining yerlik shöbiliri bilen shexsiyler otturisida imzalan'ghan qanunluq kélishimler bar. Intérnét bazirida sün'i hemrahtin qobullaydighan antinilarni baha taliship sétish hazirmu dawamlishiwatidu, her küni nahayiti köp miqdarda sétilip turiwatidu. Gerche hökümet intirnétte bezi atalghularni süzüsh arqiliq bezi kishilerning sodisini tosup qalalisimu, emma bir pütün tijaretni tosup qalalmaydu. Künséri yéngilinip bazargha séliniwatqan antinilardin shexsiyler békitip bolghanlarningmu hemmisini bayqap, cheklep bolalmasliqi mumkin.

Hazir kanadada turiwatqan, intérnét téxnikisini yaxshi igelligen, isimni ashkarilashni xalimaydighan bir Uyghurning bayan qilishiche, Uyghurlarda hazir ré'alliqni eks ettüridighan qisqa turmush filimliri, küldürge yaki bashqa hejwiy filimler nahayiti köp, xelq özi ishligen qisqa filimlerni intérnét arqiliq tosup bolalmaydu, xelq yene dawamliq ishlewéridu, öz -ara qoldin -qolgha almashturup tarqitiwiridu. Intérnét baziri dégen xelq'araliq bazar, uni xitay yalghuz tosalmaydu.

Hökümet xelqning erkin pikir bayan qilishidin ensiridi

Radi'omiz muxbiri shisenning xewer qilishiche, chet'ellerde chiqidighan 'chong paydilinish xewerliri' dégen éliktronluq gézitining sahibi li xongku'en ependining mulahize qilishiche, yéqinda xitayda xégé dégen kishi ishligen 'bir parche hör nandin kélip chiqqan qanliq délo' dégen qisqa widi'o filimi intirnétte nahayti keng tarqaldi. 'Chaqnap turidighan qizil yultuz 'dégen qisqa hejwiy filimmu nahayiti keng tarqaldi. Bundaq qisqa filimler hökümetning chong filimlirining abruyini sundurdi, nezeriye asasini bikar qildi. Xelq filim ishlep intirnétte tarqitidighan téxnikini igellep, erkin pikir bayan qilishqa bashlighandin kéyin, hökümet buningdin ensiridi. Xitay hökümiti hazir özining chet'el shirketliri bilen bolghan téxnika hemkarliq munasiwitidin paydilinp, xelqning erkin pikir bayan qilishni nahayiti ustiliq bilen intérnét arqiliqla jim-jit halda tosup qoymaqchi bolghan.

Béyjing uniwérsitétining sabiq proféssori, hazir erkin yazghuchi jyawgobyaw ependining bayan qilishiche, xelq özliri ishlewatqan bundaq qisqa filim nahayiti köp, hökümet hazir yenila mustebitlik nezeriy bilen pikir yürgüziwatidu, bu aqmaydu, emeliyette hökümet xelq özliri ishlewatqan qisqa filimlerni tosup bolalmaydu, tosalisimu jazalap bolalmaydu, dégen. (Weli)