Xelq'ara emgekchiler teshkilati xitay iqtisadining tereqqiy qilishidiki sewebler heqqide mexsus doklat élan qildi

• Muxbirimiz méhribanning bu heqtiki melumati
• Download story audio

9 - Dékabir küni, xelq'ara emgekchiler hoquq - menpe'iti qoghdash teshkilati mexsus doklat élan qilip, xitaydiki iqtisadiy tereqqiyat netijilirining keng ishchi- déhqanlarning menp'etining qurban bolushi bilen meydan'gha kelgenlikini yeni xitay iqtisadi tereqqi qilish jeryanida, milyard kishilerning ishsiz qéliwatqanliqi, ish heqqining heddidin tashqiri töwen bolup, ishchilar hökümet teripidin ochuq - ashkare ékisplatatsiye qiliniwatqanliqi bir - birlep otturigha qoyulghan.

Mezkur doklat élan qilinish bilen bir waqitta, xelq'ara erkin ishchilar uyushmiliri birleshmisining ezaliri jüme küni xitay tashqi ishlar ministirliqining xongkongda turushluq ishxanisi aldigha yighilip ishchilar hoquqi we kishilik hoquqi heqqide shuwarlar towlap, xitay hökümitige bolghan naraziliqini bildürgen.

Bay kembeghellik perqi chongayghan

Xelq'ara erkin ishchilar uyushmiliri birleshmisining bildürüshiche, xitay iqtisadining tereqqi qilishigha egiship, ékisport miqdarimu shiddetlik halda köpeygen. Lékin bu xil ehwal xitaydiki bay we kembegheller otturisidiki perqimu barghanséri chongayghan. Shunga hazir xitayda, az sandiki bir qisim kishilerning béyip kétishi bilen bir waqitta, milyonlighan kishilerning kündilik kirimi ikki amérika dollirighimu yetmeydighan ehwal kélip chiqqan.

Xelq'ara emgekchiler hoquq - menpetini qoghdash teshkilati élan qilghan bu doklatta, nurghunlighan xitay shirketliri nachar ishlesh muhiti tüpeylidin tenqit qilinip : " xitaydiki ishchilar uzun waqit ishleshke mejbur bolghan. Ularning ma'ashi hedidin tashqiri töwen, ishlesh muhiti intayin nachar hemde bixeterlik kapaletlikkimu ige bolalmighan. Shunga her yili xitayda az dégende 15 ming adem ish üstide yüzbergen weqeler tüpeylidin ölmekte. Kömürkan weqeliri bolsa téximu köp yüzbermekte" dep körsitilgen.

Xitay iqtisadi tereqqiyatidiki netijiler xelqning menpe'etini qurban qilish bedilige kelgen

Washin'gtondiki xitay uchur merkizining mes'uli wu xungda ependi xitay iqtisadiy tereqqiyatining netijiliri heqiqeten keng ishchi- déhqanlarning menp'etini qurban qilish bedilige kelgenlikini hemde buning xitaydiki erzan bahaliq emgek küchi tüpeylidin kélip chiqqanliqini tekitlep mundaq analiz qildi:

" Erzan bahaliq emgek küchini xitaydin bashqa yene hindonéziye, afriqa we jenubiy afriqa qatarliq jaylardimu tapqili bolidu. Lékin xitaydiki erzan bahaliq emgek küchi bashqa jaylargha sélishturulghanda perqliq bolup, u, pütünley hökümetning kontroli astida bolghan. Chet'el karxanichiliri xitaydin bashqa döletlerge barghanda shu yerning qanuniqa boysunush asasida, shexsi karxanichilar bilen hemkarlishidu. Lékin ular xitaygha barghinigha, hökümet bilen hemkarlishish shert bolup, xitayda hökümetning ruxsitisiz héchqandaq bir shirket yaki shexs chet'el karxanichiliri bilen hemkarlishishqa bolmaydu. Chünki xitay xelqning barliq turmush meblighi hökümetning qolida. Buningdin bashqa yene, hökümet her zaman özige kélidighan paydini birinchi orunda qoyup, muhitning bulghunup kétishi we ammining salametlikining tehditke uchrishi bilen kari bolmaydu. Mesilen xitayda muhitni zor derijide bulghaydighan we salametlikke intayin zor ziyan élip kélidighan rézinke sana'iti we éliktronluq sana'iti qatarliqlar bashqa döletlerge qarighanda bekmu tereqqiy qilghan. Bundaq bolushidiki xitay hökümitining öz menpe'etidin bashqa héchnémini oylimighanliqidin kélip chiqqan. Shuning bilen xitay chet'el karxanichilarning birinchi bolup meblegh salidighan uzunigha aylan'ghan, xitay ishchiliri bolsa, azghine pul üchün, xitaydiki iqtisadiy tereqqiyatning qurbanigha aylan'ghan".

Xelq'ara emgekchiler hoquq - menpetini qoghdash teshkilati xitay hökümitini xitaydiki ishchilarning hoquq we erkinlik mesilisi heqqide agahlandurghan. Xongkungdiki ishchilar uyushmisining wekili lé jorin "xitay hökümitining ishchilarni basturup, ularning kishilik hoquqini depsende qilishi axirigha bérip xitay jem'iyitining téximu muqimsizliqni keltürüp chiqiridu. U chaghda ishchilar mesilisi xuddi atom bombisigha oxshash partilap, xitayni bombardiman qilidu" dep bildürdi. (Méhriban)