Téhran b d t ning qararini mengsitmigendin kéyin xitayning qollishigha érishmekte

• Muxbirimiz welining bu heqtiki melumati
• Download story audio

Iranning sabiq prézidénti rafsanjani (töwenki ret ongda), parlamént sözchisi haddadadél (soldin ikkinchi) prézidént exmedinijat (soldim üchünchi) 20 – féwral küni téhrandiki bir yighinda). AFP

Amérikining mu'awin prézidénti dik cheyni 2 ‏- ayning 23 ‏- küni awstraliyini ziyaret qilghanda xitaygha qarita küchlük bisharet bergen. U sédnida qilghan sözide keskin teleppuz bilen, xitayning 'tinch bash kötürüsh' nishani uning emeliy herbiy pa'aliyetliri bilen qarimu qarshi, dep körsetken. Xitay da'iriliri muxbirlarning bu heqtiki su'allirigha jawab bergende, xitayning b d t diki munazirilerde iranni qollaydighanliqini bildürgen. Amérika hawa qisimlirining bir générali amérika hawa qisimliri tehditke qarshi inkas qayturidighan nishan xitay bilen iran dep bayan qilghan. Buning tepsilati töwendikiche:

Xitayning 'tinch bash kötürüsh' nishani özining emeliy herbiy pa'aliyetliri bilen qarimu-qarshi

Birleshme agéntliqining sédnidin xewer qilishiche, amérikining mu'awin prézidénti dik cheyni 2 ‏- ayning 23 ‏- küni awstraliyini ziyaret qilghanda, xitaygha qarita küchlük bisharet bergen. U sédnida qilghan sözide, koriyining yadro qoralliri mesilisi buyiche ötküzülgen alte terep söhbitide, xitay pewqul'adde rol oynidi, koriyining yadro qoralliri özige tehdit boludighanliqini hés qildi, shundaqla, meyli sherqiy asiyada bolsun yaki ottura sherqte bolsun, hayatliqni qiridighan téxnikilarni qollinishtin we uning tarqilip kétishidin saqlinish jehette biz bilen birlikte tirishchanliq körsiti'idighanliqini bildürgen idi. Emma , ‏- deydu dik cheyni sözide keslikn teleppuz bilen, ‏-‏ xitay hökümitining tarqatqan uchurliri we ötken ayda sün'iy hemrahqa qarshi bashqurulidighan bomba sinaq qilghanliqi, herbiy rasxotini hedep köpeytip herbiy küchini toxtimay ashuriwatqanliqi arqiliq ispatlinishiche, xitayning 'tinch bash kötürüsh' nishani özining emeliy herbiy pa'aliyetliri bilen qarimu-qarshi. 20 Yildin buyan dunyada, alem boshluqida qoral sinaq qilish yüz bermigen idi. Bundaq qoralni xitay sinaq qildi. U hazir dunya buyiche amérika bilen rusiyidin qalsa, alem boshluqidiki sün'iy hemrahlarni pachaqliyalaydighan üchinchi dölet bolup chiqqandin kéyin, alem boshluqidiki sün'iy hemrahlar xitayning namelum meqsetliri yushurun'ghan tehditi astida qéliwatidu.

Xitay da'iriliri dik cheynining sözige inkas qayturghanda b d t diki munazirilerde iranni qollaydighanliqini bildürgen

Birleshme agéntliqining béyjingdin xewer qilishiche, xel'ara atom énérgiyisi agéntliqining b d t gha yollighan doklatigha qarighanda, iran b d t bixeterlik kéngishining belgiligen waqit cheklimisige xilapliq qilipla qalmay, belki uran tawlash pilanini téximu kéngeytken. Bundaq ehwal astida, rusiye özining yawropadiki ittipaqdashlirini nezerde tutup, iradisige qarshi halda, gerche iran bilen bolghan qoral sodisini tizgi'inleshke maqul bolghan bolsimu, emma xitay buning eksiche, iranni emdi téximu qollashqa bashlighan. Xewerde éytilishiche, muxbirlar xitay da'iriliridin dik cheynining sözi heqqide sorighanda, xitayning tashqi ishlar ministiri li jawshin özining irandiki dosti, iranning tashqi ishlar minisitiri manuchir mottakigha béyjing hökümitining iranni qollaydighanliqini bildürüp, béyjing b d t diki munazirilerde 'mesilini tinch hel qilish kérek' dep otturigha qoyidu, dégen.

Amérika hawa qisimliri tehditke qarshi inkas qayturidighan kelgüsi nishan xitay bilen iran

Amérikida chiqidighan 'dölet mudapi'e heptilik géziti' de bayan qilinishiche, amérika hawa qisimlirining shitab bashliqi général maykil mosléy ependi amérika hawa qisimliri duch kéliwatqan riqabetler heqqide sözligen , amérika yéqinqi bir mezgil ichide awghanistan we iraqqa merkezliship qélip, pütün yer sharidiki yushurun riqabetlerge sel qaridi. Emeliyette amérika riqabet qilghan dölet peqet awghanistan bilen iraqla emes. Amérikining memuri we qanun organliri keng da'irige nezer sélishi kérek, ‏- deydu général mosléy,‏ belki u iran bilen xitayni körsitip, ‏-‏ emeliyetni körgende, amérika hawa qisimliri tehditke qarshi inkas qayturidighan kelgüsi nishan xitay bilen iran. Eger iran bilen urush qilinsa, uning herbiy eslihe teminat sépimu amérika hawa qisimliri pachaqlaydighan nishan. Hazir qisimlirimiz özining eslihelirini téximu yéngilashqa muhtaj, bu amérikining istratégiyilik éhtiyaji. (Weli)