Ирақта парламент сайлими җәрянида америкида туриватқан ирақлиқлар қизғин аваз бәрди
2005.02.02
Әркин асия радиосиниң мухбири ричарт финниниң хәвәр қилишичә, америка башчилиқидики бирләшмә қошун ирақта садам һөкүмитини ағдурғандин кейин, йеқинда ирақта тунҗи қетим парламент сайлими башланған иди.
Сайлам белити ташлаштики қизғинлиқ
Чәтәлләрдә туриватқан ирақлиқларму бу сайлам үчүн қизғинлиқ билән беләт ташлиди. Хәлқаралиқ көчмәнләр тәшкилатиниң баянатчиси җерми копиланд әпәндиниң ейтишичә, ирақта сайлам давамлишиватқанда, чәтәлләрдә туриватқан ирақлиқлардин 280 миң адәм беләт ташлиған. Америка даирисидила 5 җайда сайлам понкити қурулған. Америкиниң пайтәхти вашингтон шәһиригә йеқин җайдики йеңи каролтон шәһәрчисидә қурулған сайлам понкити шуларниң бири болуп, бу понкитта беләт ташлаш уда икки күн давам қилған.
Хәвәрдә баян қилинишичә, хәлқаралиқ көчмәнләр тәшкилатниң баянатчиси копиләнд әпәнди "мушу бир нәччә күн ичидә һава райи җәһәттә чоң қолайсизлиқ йүз бәргән болсиму, әмма сайлам наһайити оңушлуқ давамлашти. Һечқандақ күтүлмигән әһвал йүз бәрмиди. Бәлки һаяҗанлиқ әвҗигә чиқти, беләт ташлиғучиларниң чирайидин тәбәссум йеғип турди" дегән. Копиләнд әпәндиниң баян қилишичә, өткән җүмә күни бир күн ичидила дуняниң һәр қайси җайлирида 85 миң ирақлиқ беләт ташлиған. Америкида 5600 ирақлиқ беләт ташлиған. Буниң ичидә йеңи каролтин шәһәрчисидики сайлам понкитидила беләт ташлиған адәм сани 500 дин ашқан. Беләт ташлиғучилар бу қетимқи сайламниң нәтиҗиси чиқидиған күнни "ирақниң қайтидин дуняға келидиған күни" дәп атиған.
"Ираққа әркинликниң уруқи чечилди"
Хәвәрдә баян қилинишичә, беләт ташлаш үчүн йирақ җайдин 5 саәт машина һәйдәп йеңи каролтондики сайлам понкитиға кәлгән алдулһүсәйин әзиз әпәнди "бир намзатқа аваз бәргәндин йүз намзатниң ичидн таллап аваз бәргән яхши, бу гәпни бирким садам һүсәйингә йәткүзүп қойсикән дәймән. Бурун биз бир намзатқила аваз беришкә мәҗбурланған, һазир биз 100 намзатниң ичидин өзимиз таллап аваз бериватимиз. Бу сайлам биз үчүн интайин муһим иш. Һазир бу сайлам билән ираққа әркинликниң уруғи чечилди" дегән.
Абдулһүсәйн әзиз әпәнди йәнә " бу сайлам чоқум нәтиҗилик болиду, бу нәтиҗә билән бирләшмә қошунларниң ирақтин балдуррақ чиқип кетишигә шараит ярилиду. Һечким ирақниң ишғал қилинишини яки ишғал қилишни яки ирақта туривелишни халимайду" дегән.
Аваз бериш бизниң һоқуқимиз
Хәвәрдә баян қилинишичә, хатам мокиф әл-җабари ханим "америка қушунлири һазир ирақтин чиқип кәтмәй туривәрсун. Әмилийәттиму улар ирақта туруп қелишни мәқсәт қилмайду, вақти кәлгәндә чиқип кетиду. Йеңи һөкүмәт сайлинип хизмәт қилишқа башлап, һәммә иш йолға чүшүп болғичә улар ирақтин чиқип кәтмәй туруши керәк. Чүнки, ирақта дектаторлуқ вә бесим 35 йил давам қилди, у бир кечидила тинч болуп кәтмәйду, биз буни обдан билимиз." Дегән.
Хатам мокиф әл-җабари ханим йәнә әркин асия радиоси мухбириниң суалиға җавап берип "әгәр мән ирақта болсам, террорчилар һуҗум қиливатқан әһвал астидиму, өзәмла әмәс пүтүн аиләмдикиләрни башлап сайлам понкитлириға берип беләт ташлайттим. Аваз бериш бизниң һоқуқимиз. Дөләтниң һәр - бир пухраси бу демукратийидин бәһриман болуши керәк. Һәр қандақ адәм , өйдә олтурсиму яки кучиға чиқсиму, мәйли қайәрдә болмисун, әҗәл кәлсә өлиду. Һәр бир ирақлиқ өзиниң ада қилишқа тигишлик бурчини ада қилиши керәк, уларниң бурчи өз дөлитини йеңи һаяти кучқа егә қилиштин ибарәт " дегән.
Хәвәрдә баян қилинишичә, бу қетимқи сайламда ирақта рәсми һөкүмәт сайлинип чиққучә "өткүнчи" һоқуқлуқ органлиқ ролини җари қилдуридиған 275 кишилик дөләт парламинти сайлап чиқилидикән. Бу парламент бир президент вә икки муавин президент сайлап чиқидикән. Бу парламент йәнә 8 - айниң 15 - күнидин бурун ирақниң асаси қанунини түзүп чиқип , 10 - айда пүтүн хәлқ аваз қуюп тәстиқлайдиған мемурандумға тәйярлиқ қилидикән. (Вәли)