Téximu köp xitaylar Uyghur élige kélip xizmet izdimekte


2005.11.28

Tengritagh xewer torining düshenbe künidiki xewirige qarighanda, gerche Uyghur élide hazir ishsizliq ehwali künséri éghirlishiwatqan bolsimu, lékin xitayning ichkiri ölkiliridin Uyghur élige kélip xizmet tapidighanlarning sani barghanséri köpeymekte iken. Xewerde yene, Uyghur aptonom rayonluq iqtisas igiliri alaqe merkizining bu heqtiki doklatini neqil keltürishiche, xitayning ichkiri ölkiliridin Uyghur élige xizmetke kéliwatqan kishilerning köpünchisi yuqiri derijilik bashqurush xadimliri we pen-téxnika tetqiqat sahesidiki kishiler iken.

Mezkur alaqe merkizining bazar bashqarmisi mes'uli wang xongshya muxbirgha, nöwette Uyghur élining her qaysi wilayet, oblast, sheherliride aliy mektep toluq kursini püttürgen oqughuchilargha bolghan éhtiyaj toluq bolup, bu rayonlarning hazir aspirant we magistirlargha jiddiy éhtiyajliq boluwatqanliqini, Uyghur élide mana mushundaq asprant, magistirlar yéterlik bolmighachqa, ularni ichkiridin qobul qilishqa toghra kelgenlikini bildürgen.

Shixenze uniwérsitétining partiye teshwiqat bölümining mes'uli sangxu'aning bildürüshiche, yéqinqi yillardin buyan xitayning bashqa ölkiliridin bu mektepke oqushqa kelgen oqughuchilarning sani téz éshiwatqan bolup, ular oqush püttürgendin kéyin tamamen köp qismi öz raziliqi bilen Uyghur élide xizmet tépip qalidiken. Shundaqla 2002 - yilidin hazirghiche bolghan mezgilde, shixenze uniwérsitétidila ichkiridin bu yerge oqushqa kelgen 2084 neper oqughuchi oqush püttürgendin kéyin yurtlirigha qaytmastin Uyghur élide xizmet tépip olturaqliship qalghan.

Bu heqte ziyaritimizni qobul qilghan Uyghur obzorchisi sidiq haji rozi ependi xitay hökümitining nöwette küchining bériche xitayning bashqa ölkiliridiki oqughuchilarni Uyghur élige kélishke qizziqturiwatqanliqini we shundaq qilish arqiliq Uyghur élidiki xitay nopusini ashurushni meqset qilghanliqini bildürdi.

Gérmaniyidiki dunya Uyghur qurultiyining bayanatchisi dilshat rishitmu sidiq haji rozi ependining qarashlirigha qoshuldi. Shundaqla u yene, Uyghur élide hazir ishsizliq azawini tartiwatqanlarning peqet Uyghurlar bilenla cheklenmeydighanliqini, belki 50 ,-60 yillarda Uyghur élige kélip olturaqliship qalghan xitaylarning balilirimu hazir xizmet tépishi tes bolushtek ehwalgha duch kéliwatqanliqini bildürüp, xitayning bundaq nuqtiliq halda bashqa ölkilerdiki xitaylarni Uyghur élige kélishke ündesh arqiliq Uyghurlarni öz zéminida az sanliq milletke aylandurushni meqset qiliwatqanliqini éytti.

Xewerde körsitilishiche, aldinqi bir nechche yilda shixenze uniwérsitétini püttürgen xitayning bashqa ölkiliridin kelgen xitay oqughuchilarning Uyghur élide xizmet tépish nisbiti 53% ke yetken bolsa, bu yil bu nisbet téximu téz éship 70% ke örligen. Sidiq haji rozi ependi, Uyghur élide bu weziyet mushundaq kétiwerse, yaxshi aqiwet hasil qilmaydighanliqini bildürdi.

Aptonom rayonluq ixtisas igiliri alaqe merkizining statistikisigha qarighanda, xitayning ichkiri ölkiliridiki aliy mekteplerni püttürgen oqughuchilar hazir Uyghur élide bar bolghan xizmet ornining 5% ini igileydiken. Emma bu san , xitayning bashqa ölkiliridin Uyghur élidiki mekteplerge kélip oqughan oqughuchilarni öz ichige almighan. (Perde)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.