Б д т баш катипи кофи анан муһәммәд пәйғәмбәрни һақарәтләйдиған картонларни бешишни тохтитишни тәләп қилди

9-Феврал күни намайишчилар җакарта шәһиридики данийә алчиханиси алдида данийигә қарши шоарларни товлап, муһәммәт пәйғәмбәрни һақарәтләйдиған картонларниң нәшр қилинғанлиқиға болған наразилиқини билдүрүшмәктә.

Дунядики мусулманларниң явропа мәтбуатида муһәммәт пәйғәмбәрниң картон рәсимлириниң нәшир қилинғанлиқиға қарши елип бериватқан наразилиқ һәрикәтлири давамлишиватиду.

Наразилиқ һәрикәтлири күчәймәктә

Вашингтон почтиси гезитиниң хәвәр қилишичә, 8‏- феврал күни афғанистанниң җәнубий райониға җайлашқан қалат шәһиридә елип берилған наразилиқ һәрикити җәрянида, аз дегәндә үч киши өлгән.

Хәвәрдә ейтилишичә, намайишчилар қалат шәһиридики бир америка һәрбий базисиға һуҗум қилишқа урунған болуп, афған бихәтәрлик қисимлири намайишчиларни тарқитиш үчүн оқ чиқарған. Вәқә җәрянида нурғунлиған кишиләр яриланған.

Дунядики һәр қайси дөләтләрниң рәһбәрлири вәзийәтни оңшаш үчүн мусулманларни сәвирчан болушқа чақириватқан бир пәйттә, франсийидә чиқидиған бир гезитниң муһәммәт пәйғәмбәрниң картон рәсимлирини қайтидин нәшир қилғанлиқи вәзийәтни техиму кәскинләштүривәтти.

Франсийә президенти җак ширак, мусулманларниң наразилиқини пәсәйтиш үчүн, мәзкур гезитниң муһәммәт пәйғәмбәрниң картон рәсимлирини қайтидин нәшир қилғанлиқини қаттиқ тәнқитләп, кишиләрниң етиқатини, болупму диний етиқатини рәнҗитидиған һәрқандақ һәрикәткә йол қойолмаслиқи керәкликини билдүрди.

Ананниң тәклипи

Б д т баш катиби кафи анан 9‏- феврал күни ню-йоркда мухбирларға бәргән баянатида, "бир қисим гезитләрниң нимә үчүн бүгүнгә қәдәр муһәммәт пәйғәмбәрниң картон рәсимлирини нәшир қиливатқанлиқини чүшүнәлмәйватимән. Бу, кишиләрниң диний һесиятини рәнҗитидиған вә кишиләрни күшкүртидиған бир һәрикәт. Бу картонлар нәшир қилинғандин кейин дуняда қанчилик қалаймиқанчилиқ чиққанлиқи һәммимизгә мәлум" дегән.

Кафи анан баянатида, йәнә мәтбуат әркинликигә қарши әмәсликини, лекин мәтбуатниң мәсулийәтчанлиқ билән һәрикәт қилип, отқа яғ чачмаслиқи керәкликини тәкитлигән.

Ройтрес агентлиқиниң хәвәр қилишичә, б д т баш катиби бәзи мусулман гуруппиларниң наразилиқ һәрикәтлири җәрянида гунаһсиз кишиләргә қаратқан һуҗумлириниму қаттиқ тәнқит қилип, улар гунаһсиз пуқраларға һуҗум қилмаслиқи керәк. Улар мәзкур картон рәсимлириниң нәшир қилинишида һечқандақ мәсулийити болмиған кишиләргә һуҗум қилмаслиқи керәк, дегән.

Әмма америка һөкүмити, иран вә сурийини явропа мәтбуатида муһәммәт пәйғәмбәрниң картон рәсимлирини нәшир қилғанлиқиға қарши наразилиқ билдүриватқан мусулманларниң бу һәрикитидин пайдилинип, мусулманларни ғәрб дөләтлиригә қарши күшкүртиватиду дәп, әйиблиди.

Америкиниң мәйдани

Америка ташқи ишлар минстири кондализа райс 8‏- феврал күни вашингтонда мухбирларға бәргән баянатида, иран вә сурийиниң мусулманларниң һесиятидин өз мәқсәтлири үчүн пайдилиниватқанлиқидин гуман қилмаймән. Пүтүн дуня бу дөләтләрни бу һәрикитидин ваз кичишкә чақириши керәк, деди.

Вашингтон почтиси гезитиниң хәвәр қилишичә, президент буш һөкүмитиниң бу вәқәгә тутқан позитсийиси йәни муһәммәт пәйғәмбәрниң һәҗвий картон рәсимлирини нәшир қилған гезитларниң бу қилмишини очуқ тәнқит қилмиғанлиқи америкиниң оттура шәрқ райондики бәзи иттипақдашлирини һәмдә америка дөләт мәҗлисидики бәзи демократларни әпсусландурған.

Америка һөкүмитиниң бу мәсилидә муһәммәт пәйғәмбәрниң картон рәсимлириниң нәшир қилнғанлиқини әйиблишини күткән июрданийә падшаһи абдулла, мәтбуат әркинликигә толуқ һөрмәт қилған һалда, муһәммәт пәйғәмбәрни һақарәтлигән вә мусулманларниң диний етиқадиға һуҗум қилған һәрқандақ һәрикәтни әйибләш керәк, дегән.

Бәзи демократлар, президент буш, бәзи мәтбуат органлириниң бу һәрикитини очуқ тәнқит қилиштин баш тартиш арқилиқ, мусулманларниң көңлини елиш үчүн муйәссәр болған наһайити яхши бир пурсәтни қачуруп қойиватиду, дейишмәктә.

Көпчиликкә мәлум болғандәк, муһәммәт пәйғәмбәрниң һәҗвий картон рәсимлири тунҗи болуп, өткән йили сентәбир ийида данийидә чиқидиған бир гезиттә нәшир қилинған. Бу һәрикәт мусулманларниң қаттиқ наразилиқиға учириған. Әмма йеқинда явропадики бәзи гезитләр бу картонларни қайтидин нәшир қилип, мусулман дунясиида қаттиқ наразилиқ долқуниниң қозғулишиға сәвәб болди.