B d t bash katipi kofi anan muhemmed peyghemberni haqaretleydighan kartonlarni béshishni toxtitishni telep qildi
2006.02.09
Dunyadiki musulmanlarning yawropa metbu'atida muhemmet peyghemberning karton resimlirining neshir qilin'ghanliqigha qarshi élip bériwatqan naraziliq heriketliri dawamlishiwatidu.
Naraziliq heriketliri kücheymekte
Washin'gton pochtisi gézitining xewer qilishiche, 8- féwral küni afghanistanning jenubiy rayonigha jaylashqan qalat shehiride élip bérilghan naraziliq herikiti jeryanida, az dégende üch kishi ölgen.
Xewerde éytilishiche, namayishchilar qalat shehiridiki bir amérika herbiy bazisigha hujum qilishqa urun'ghan bolup, afghan bixeterlik qisimliri namayishchilarni tarqitish üchün oq chiqarghan. Weqe jeryanida nurghunlighan kishiler yarilan'ghan.
Dunyadiki her qaysi döletlerning rehberliri weziyetni ongshash üchün musulmanlarni sewirchan bolushqa chaqiriwatqan bir peytte, fransiyide chiqidighan bir gézitning muhemmet peyghemberning karton resimlirini qaytidin neshir qilghanliqi weziyetni téximu keskinleshtüriwetti.
Fransiye prézidénti jak shirak, musulmanlarning naraziliqini peseytish üchün, mezkur gézitning muhemmet peyghemberning karton resimlirini qaytidin neshir qilghanliqini qattiq tenqitlep, kishilerning étiqatini, bolupmu diniy étiqatini renjitidighan herqandaq heriketke yol qoyolmasliqi kéreklikini bildürdi.
Ananning teklipi
B d t bash katibi kafi anan 9- féwral küni nyu-yorkda muxbirlargha bergen bayanatida, "bir qisim gézitlerning nime üchün bügün'ge qeder muhemmet peyghemberning karton resimlirini neshir qiliwatqanliqini chüshünelmeywatimen. Bu, kishilerning diniy hésiyatini renjitidighan we kishilerni küshkürtidighan bir heriket. Bu kartonlar neshir qilin'ghandin kéyin dunyada qanchilik qalaymiqanchiliq chiqqanliqi hemmimizge melum" dégen.
Kafi anan bayanatida, yene metbu'at erkinlikige qarshi emeslikini, lékin metbu'atning mes'uliyetchanliq bilen heriket qilip, otqa yagh chachmasliqi kéreklikini tekitligen.
Roytrés agéntliqining xewer qilishiche, b d t bash katibi bezi musulman guruppilarning naraziliq heriketliri jeryanida gunahsiz kishilerge qaratqan hujumlirinimu qattiq tenqit qilip, ular gunahsiz puqralargha hujum qilmasliqi kérek. Ular mezkur karton resimlirining neshir qilinishida héchqandaq mes'uliyiti bolmighan kishilerge hujum qilmasliqi kérek, dégen.
Emma amérika hökümiti, iran we suriyini yawropa metbu'atida muhemmet peyghemberning karton resimlirini neshir qilghanliqigha qarshi naraziliq bildüriwatqan musulmanlarning bu herikitidin paydilinip, musulmanlarni gherb döletlirige qarshi küshkürtiwatidu dep, eyiblidi.
Amérikining meydani
Amérika tashqi ishlar minstiri kondaliza rays 8- féwral küni washin'gtonda muxbirlargha bergen bayanatida, iran we suriyining musulmanlarning hésiyatidin öz meqsetliri üchün paydiliniwatqanliqidin guman qilmaymen. Pütün dunya bu döletlerni bu herikitidin waz kichishke chaqirishi kérek, dédi.
Washin'gton pochtisi gézitining xewer qilishiche, prézidént bush hökümitining bu weqege tutqan pozitsiyisi yeni muhemmet peyghemberning hejwiy karton resimlirini neshir qilghan gézitlarning bu qilmishini ochuq tenqit qilmighanliqi amérikining ottura sherq rayondiki bezi ittipaqdashlirini hemde amérika dölet mejlisidiki bezi démokratlarni epsuslandurghan.
Amérika hökümitining bu mesilide muhemmet peyghemberning karton resimlirining neshir qiln'ghanliqini eyiblishini kütken iyurdaniye padshahi abdulla, metbu'at erkinlikige toluq hörmet qilghan halda, muhemmet peyghemberni haqaretligen we musulmanlarning diniy étiqadigha hujum qilghan herqandaq heriketni eyiblesh kérek, dégen.
Bezi démokratlar, prézidént bush, bezi metbu'at organlirining bu herikitini ochuq tenqit qilishtin bash tartish arqiliq, musulmanlarning könglini élish üchün muyesser bolghan nahayiti yaxshi bir pursetni qachurup qoyiwatidu, déyishmekte.
Köpchilikke melum bolghandek, muhemmet peyghemberning hejwiy karton resimliri tunji bolup, ötken yili séntebir iyida daniyide chiqidighan bir gézitte neshir qilin'ghan. Bu heriket musulmanlarning qattiq naraziliqigha uchirighan. Emma yéqinda yawropadiki bezi gézitler bu kartonlarni qaytidin neshir qilip, musulman dunyasi'ida qattiq naraziliq dolqunining qozghulishigha seweb boldi.
Munasiwetlik maqalilar
- Bush, döletlerni muhemmed peyghemberning resimi sewebidin chiqqan qarshiliqlarni tosashqa chaqirdi
- Muhemmed peyghemberning hejiwi resimi "yer shari xaraktérlik krizis" yaratti
- Muhemmed peyghemberning hejiwi resimi ghezipini qozghighan musulmanlar naraziliq heriketlirini dawam qildi
- Liwandiki musulmanlar daniye elchixanisining binasigha ot qoydi
- Diniy kemsitishmu yaki axbarat erkinlikimu ?