Xelq'ara teshkilatlar ismayil semetke bérilgen ölüm jazasini ijra qilghanliqigha qattiq naraziliq bildürdi
2007.02.09
Xitay hökümitining 8- féwral küni, béyjing hökümiti teripidin bölgünchilik we térrorluq pa'aliyetlirige qatnashqan dep eyi'iblen'gen Uyghur pa'aliyetchisi isma'il semetke bérilgen ölüm jazasini ijra qilghanliqigha qattiq naraziliq bildürgen xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati, xitay soti isma'il semetni ölüm jazasigha höküm qilishta ishletken delil-ispatlarning, bir kishini ölüm jazasigha höküm qilish üchün yéterlik pakit hésablanmaydighanliqini bildürdi.
Xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati asiya bölümining mes'uli méki spigel xanim isma'il semetning sotining xelq'ara ölchemlerge asasen élip bérilmighanliqini bildürüp mundaq dédi": kishilik hoquqni közitish teshkilati isma'il semetke bérilgen ölüm hökümige we bu hökümning ijra qilinishigha birqanche sewebtin qarshi chiqimiz. Birinchidin, sot isma'il semetni ölüm jazasigha höküm qilishta, alliqachan ölüp ketken kishilerning bergen bayanatlirigha asaslan'ghan. Ikkinchidin, sot adaletlik bolmighan, isma'il semetning özini aqlishi üchün purset bérilmigen. Üchünchidin, sot xelq'ara ölchemlerge muwapiq élip bérilmighan. Mushu sewebler tüpeyli kishilik hoquqni közitish teshkilati xitay soti teripidin isma'il semetke bérilgen ölüm hökümini we bu hökümning ijra qilinshini qattiq tenqid qilidu.
Dunya Uyghur qurultay, xitay hökümitining isma'il semetke bérilgen ölüm hökümini ijra qilghanliqi munasiwiti bilen bir bayanat élan qilip, xitay hökümitining isma'il semetnimu bashqa Uyghur pa'aliyetchilrige oxshashla delil-ispatsiz qarilap, ölüm jazasigha höküm qilip, 8- féwral küni bu hökümni ijra qilghanliqini bildürdi.
Dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitétining re'isi alim séyitof, bu munasiwet bilen radi'omizning ziyaritini qobul qilip, bu heqte toxtaldi.
2003- Yili pakistan hökümiti teripidin xitaygha tapshurup bérilgen isma'il semet, 2005-yili 31- öktebir küni ürümchi sheherlik xelq ottura sot mehkimisi teripidin bölgünchilik we térrorluq pa'aliyetlirige qatnashqan dep eyiblinip ölüm jazasigha höküm qilin'ghan idi.
1969- Yili yéngisar nahiyisining saghan yézisida tughulghan Uyghur pa'aliyetchisi ismayil semet, 1990- yili april éyida yüz bergen barin weqesidin kéyin xitay hökümiti teripidin tutulup, 1992- yili 9- ayghiche türmide yatqan. Türmidin chiqqandin del bir yil kéyin yeni 1993- yili 9- ayda qaytidin xitay hökümiti teripidin qolgha ilin'ghan isma'il semet, 1996-yilighiche türmide yatqan. U 1997- yili féwral éyida ghuljida yüz bergen weqedin kéyin, öz wetinidin ayrilishqa mejbur bolghan.
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay da'iriliri pakistan teripidin qayturup bérilgen isma'il semetke ölüm jazasi ijra qildi
- Xelq'ara kechürüm teshkilati ismayil semet toghrisida jiddiy uqturush chiqardi
- Qazaqistanda ghayip bolghan Uyghur musapirining iz dériki hazirgha qeder élinmidi
- Xitay jasusluq organlirining yéngi tedbiri
- Doktor nowakning doklatini Uyghurlar ispatlimaqta
- Béshkek türmisige solan'ghan obulqasim késel sewebidin hayatidin ayrildi
- Xitay chettellerdiki Uyghur iltijachilargha ziyankeshlik qilmaqta