Qoramigha yetmey "chong bolghan" qiz oqughuchilar mesililirige nezer


2006.08.22

Nöwette xelq'ara jem'iyet yash ösmürlerning jismaniy saghlamliqi hemde jinsiy saghlamliqi mesilisini aldinqi qatargha qoymaqta. Istatéstikilarda körsitilishiche nöwette yash ösmürlerning jismaniy jehettin resmiy yétilishi 70 - yillargha baqqanda töt, besh yash ilgiri bolmaqta iken. Démek ilgiri bir balining jismaniy jehettin yétilishi 18 yash dep qaralghan bolsa nöwette 12, 13 yash dep mölcherleshke toghra kélidiken.

Buninggha egiship qoramigha yetmigen qizlarning éghir ayagh bolush hadisisimu pütün dunya jem'iyitige nisbeten omumiy yüzlük körülüwatqan mesile bolup qalghan. Dunya sehiye tarmaqlirining istatistikisida körsitishiche her yili dunyada 140 milyon qoramigha yetmigen yash qizlar ana bolidu, 4 yérim milyon'gha yéqin qoramigha yetmigen qizlar bala chüshürüsh opératsiye qilduridu.

Bala turup ana bolush sépige qétiliwatqan Uyghurlar köpeymekte

Uyghur qizlirimu mana bu sanlarning ichide. Uyghur baliliriningmu qoramigha yetmey turup bala chüshürüsh opératsiyisi qildurush yaki bala turup ana bolush sépige qétilishi Uyghurlarni endishige salmaqta.

Bezi ottura mektep oqughuchiliridin igilishimizche, Uyghur oqughuchilarda baldur muhebbetliship mesilisi xéli éghir bolghandin sirt éghir ayagh bolup qélish we ata anilirigha bildürmey bala chüshürüsh opératsiyisi qildurush mesililirimu körülmekte iken. Nöwette shexsi doxturxanilarning köplep échilishi we bala chüshürüsh opératsiyilirining barghanche addiylishish hemde téxnika jehettin aghriq azabini yéniklitilgenliki qatarliqlar, bu mesile uchurghan balilardimu biperwaliq peyda qilghan, hemde ulargha asanliq yaratqan.

Jem'iyet mesilisi

Gerche bu mesile Uyghur jem'iyitide amérika we yawropa elliridikidek we yaki xitay jemiyitidikidek éghir bir mesile süpitide otturgha chiqmighan bolsimu emma yenila mewjut bir mesilige aylan'ghan. Shundaqla téxi yétilish basquchidiki balilarning, bolupmu ottura mektep oqughuchilirining baldur muhebbetlishish, waqitliq hissiyatqa bérilish, özini qoghdash éngining sus bolishi seweblik kélip balilarning jismaniy hemde rohiy jehettin éghir paji'elerge yoluqup qiliwatqanliqi ata anilarni endishige salghan.

Ular mezkur mesililerni exlaqi pezilet terbiyisining kemchilliki mesilisi, qoramigha yetmigenlerni qoghdash qanunlirining mukemmel emesliki, Uyghurlardiki diniy we milliy exlaq qarshining töwenlishi, jem'iyetning bu mesilige birdek sus qarishi qatarliqlar bilen baghlap mulahize qilishmaqta.

Ata anilar hemde ma'aripchi hemde bir qisim ziyaliylarda mulahize qozghighan mezkur mesilige radi'omizdimu orun bérishni muwapiq körduq we bu pewqul'adde mesilining arqa körünishi hem tesirliri heqqide bir qisim mutexessislerning qarashlirini élish üchün, muxbirimiz gülchéhre deslep Uyghur élide mezkur mesile üstide izdiniwatqan, kespiy adwokat iminjan ependi bilen söhbetleshti.

Bu heqtiki tepsili melumatlarni, muxbirimiz gülchéhrening tepsili melumatidin anglang.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.