Jorj bush 9 ‏- noyabir dunya erkinlik künini xatirilidi

• Muxbirimiz shöhret hoshurning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Amérika prézidénti jorj brush, tünügün bayanat élan qilip, 9 ‏-noyabir dunya erkinlik künini tebriklidi؛ u bayanatida, dunyadiki barliq döletlerni, insanlarning erkinlikini boghudighan zorawan siyasetni özgertishke chaqirdi.

Jorj bush: " xelq tarixning éqimni özgerteleydu"

Bushning tebriknamiside mundaq déyilgen 1989 ‏- yili 9 ‏- noyabir küni gérmaniyidiki bérlin témi yiqilghan, bu yiqilish sowit impiriyalizmining yimirilishidin xewer bergen hem ottura we sherqi yawropada erkinlik dewrining bashlan'ghanliqidin signal bergen idi. Kütülginidek, bu ellerde, axiri, xelq, diktatorlar üstidin ghelibe qildi؛ erkin yashash, erkin pikir qilish, erkin ibadet qilish we heqiqetni öz ewladlirigha toghra yetküzüsh imkanigha érishti. Mana bu rohi üstünlükning, jasaretning, shexslerdiki qehrimanliqning, tarixning éqimini özgerteleydighanliqining ispati.

Dunyada téxi erkinlik üchün küreshning dawamlishiwatqanliqini eskertip ötken jorj brush, diktator döletlerge xitap qilip mundaq deydu: amérika erkinlik we démokratiyini qollash siyasitide dawamliq ching turidu؛ diktator döletler, öz tewelikidiki xelqlerge ishinishi, öz wetendashlirining erkinlikige yol qoyushi we öktichi heriketlerni basturushini toxtitishi kérek.

Erkinlikni qollash amérika en'enisi

Amérika 1776 ‏-yili 7 ‏-ayning 4 ‏- küni en'giliye mustemlikisidin qutulup, musteqilliq élan qilghan, shunga 4 ‏-iyul künini musteqilliq küni qilip békitken,؛ 1865 ‏- yili 2 ‏-ayda, qulluq tüzümini bikar qilghan, shunga 5 ‏- féwral künini, milliy erkinlik küni qilip békitken. 1989 ‏-Yili bérlin témi yiqilip sherqi gérmaniye bilen gherbi gérmaniye birlishishi bilen kommunizimning chöküshi bashlinip dunyada 20 din artuq millet erkinlikke érishken, shunga jorj bush 2001 ‏- yili, 9 ‏- noyabir künini dunya erkinlik küni qilip békitken؛ yette yildin béri amérika 9 ‏-noyabir harpisida, bayanat élan qilip, amérika dölitining erkinlik üchün küresh qilghuchilarni qollash meydanini tekrarlap kelmekte.

Uyghur siyasiy pa'aliyetchiliridin ablimit tursunning amérikining erkinlikni qoghdash meydanining Uyghur siyasiy pa'aliyitige tutqan pozitsiyide qandaq eks étiwatqanliqi heqqidiki pikrini otturigha qoydi.

Ablimit tursun: " amérika Uyghurlarni qollawatidu"

Ablimit tursun: "jorj bushning, 9 ‏- noyabir dunya erkinlik küni xatirilesh bayanatida tekitlep kéliwatqan erkinlik küreshlirini qollash meydani, amérikining Uyghur siyasiy pa'aliyitige tutqan pozitsiyide toluq eks etti diyishke bolidu؛ bu weziyet mundaq üch ishta gewdilik ipadilendi: birinchi, Uyghur milliy herikitining yétekchisi rabiye qadir xanimning xitay türmisidin qutuldurup élip chiqilishi؛ ikkinchi, jorj bushning bu yil pragada rabiye qadir xanim qobul qilip, uning pa'aliyetlirige yüksek baha bérishi؛ uchini, amérika dölet mejliside, rabiye qadir xanimning perzentliri we kanada wetendishi höseyin jélilni qoyuwétishini telep qilish layihisi otturigha qoyulup maqullinishi. Buningdin bashqa gu'antanamo türmisidiki Uyghur mehbuslarni xitayning qayturup ekétish telipining ret qilinishi."

Amérika prézidénti jorj bush bir ay ilgiri birleshken döletler teshkilatining 62 ‏- nöwetlik omumi yighinida söz qilip erkinlik mesilisi üstide alahide toxtalghan idi. U, shu qétimqi nutiqida, medeniy bir dölet, erkinlikni chetke qaqmaydu, bashqa milletler üstidin zorawanliq qilmaydu dep eskertken we nutqining axirida yene, amérika dunyadiki erkinlik küreshlirige we yardem béridu, yétekchilik qilidu, amérika döliti mana mushuning üchün mewjut dégen idi. (Shöhret hoshur)