Уйғур елиниң кан байлиқини кәң - көләмлик ечиш пилани муһит әһлини сарасимға салмақта
2007.12.24
Хитай дөләт кабинти бу йилниң әтияз пәслидә дөләт ишлар йиғини чақирип, уйғур елиниң нефит , тәбий газ байлиқини ечиш қәдимини тезлитипла қалмай, көмүр, рәңлик вә ғәйри рәңлик металлар байлиқини ечиш қәдимини тезлитишни қарар қилғандин бери, хитайниң мәмликәт ичи вә сиртидики ширкәтләрдә уйғур аптоном райониниң мәдәнчилик игиликигә мәбләғ селиш қизғинлиқи қозғалди. Лекин муһит әһли бу қизғинлиқниң уйғур илидики тәбиий муһит вә йәрлик мәдәнийәтни вәйран қилиш роли барлиқини агаһландурмақта.
Оғуз әпәнди америкида муһит мәсилисиниң иҗтимаий тәсири тоғрисида илим тәһсил қилған уйғур магистирларниң биридур. У радиомизға бу тоғрисида сөһбәт елан қилди. Төвәндә мухбиримиз әркинниң бу һәқтики сөһбәт программисини диққитиңларға сунимиз.
Хитай ғәйрий рәңлик металлар санаәт баш ширкити уйғур елиниң мәдәнчилик игиликигә мәбләғ салған хитай карханилириниң бири болуп, мәзкур ширкәт биңтүән 10 - дивизийисиниң җуңғар ойманлиқидики 184 - полки билән бентонин қатарлиқ мәһсулатларни ишләпчиқириш вә оттура асия әллиригә експорт қилиш содиси билән шуғулланмақта. Уйғур елиниң мәдәнчилик игиликигә мәбләғ салғучи карханилар хитай ширкәтлирини асас қилсиму, лекин даириләр чәтәлликләрни мәбләғ селишқа қизиқтуриватиду.
Бу йил 5 - айда хитайниң вәншяң пайчеки чәклик ширкити бир франсийә ширкити билән 50 милйон явро мәбләғ селип, байинғолинда дунядики әң чоң зүлүк вә андалузит ишләпчиқириш базиси қуруш тохтами түзди. Шаңхәй лоңрен мәрмәрчилик зиннәтләш чәклик ширкити болса ақсуниң онсу наһийисигә 50 милйон йүән мәбләғ селип, қиммәтлик таш зиннәт мәһсулатлирини ишләпчиқармақчи болуватқан ширкәтләрниң биридур. юқириқи ширкәтләр уйғур елигә мәбләғ салғучи нурғун ширкәт - карханиларниң өрнәклик бир қанчисидинла ибарәт болуп, америка кларк университетиниң муһит пәнләр магистири оғуз әпәнди мәдәнчилик қизғинлиқиниң муһитни вәйран қилидиғанлиқини агаһландурди. (Әркин)
Мунасивәтлик мақалилар
- Тарим нефитликидә тәбиий газ ишләпчиқириш алдинқи йилдикидин 40 пирсәнт ашқан
- Хитай һөкүмити уйғур елидә алтун қезиш йиллиқ миқдарини йәттә тоннилиқ өткәлдин ашурған
- Хитай уйғур елидә нефит елишни көпәйтмәктә
- Улуғчат наһийисидә бир көмүр кан қудуқида партлаш йүз бәрди
- Бай наһийисидики газлиқтин 3 йил ичидә 22 милярд куб метир газ тошуп кетилди
- Хитай һөкүми уйғур илкидики алтун запаслирини техиму кәң көләмдә ачмақчи
- Шәрқий җуңғарда пәвқуладдә йеңи енергийә райони байқалди
- "Ғәрбниң газини шәрққә йөткәш" ниң 3- туруба линийиси қурулмақчи
- Хитай уйғур елиниң тәбиий газлирини тошуш қәдимини тезләтмәктә
- Хитайдики әң чоң икки нефит санаәт гуруһиниң қанунсиз банкидин пул алғанлиқи тәкшүрүлмәктә
- Ғулҗа наһийисидә йүз бәргән көмүр кан һадисисидә кан игисиниң мәсулийити сүрүштә қилинмиди
- Бай наһийисидә йәнә бир чоң тәбиий газ записи байқалди
Көп көрүлгән хәвәрләр
RFA
- Қирғизистан уйғурлири “иттипақ” җәмийитиниң 11-қурултийини өткүзди
- Америка вә б д т тайланд һөкүмитини 48 уйғурни хитайға мәҗбурий қайтурмаслиққа чақирди
- Хитайниң “шинҗаң гүллириниң тойлуқи әрзан” еланлирини һөкүмәт қоллиған
- Д у қ муһаҗирәттики уйғурларни һәрқайси дөләтләрдики тайланд әлчиханиси алдида намайиш өткүзүшкә чақирди
- Камбоджадин қайтурулған мәмәтәли розиниң 37 йешида йәкән түрмисидә җан үзгәнлики дәлилләнди