Uyghur élining fukang nahiyisidiki kanda partlash weqesi yüz berdi


2005.07.11
CHINA-MINE-BLAST-200.jpg
Partlash yüz bergendin kéyin, qutquzghuchi xadimlar quduq astigha kirish aldida turmaqta. AFP

Tengritagh tor béti we shundaqla xitay xewerler tor bétining 11 - iyul küni bergen xewiridin melum bolushiche, 11 - iyul küni seher sa'et 2 din 30 minut ötkende, fukang shinlung kömür kénida tuyuqsiz gaz partlap ketken.

65 Adem ölgen

Xewerler tor bétide bériliwatqan eng yéngi melumatlardin melum bolushiche, mezkur weqe yüz bergen eyni waqitta quduq astida ishlewatqan 87 kanchi arisida qaza qilghanlar sani barghanséri köpeymekte. Yeni ölgen kanchilar sani deslepte élan qilghan 3 ademdin 65 ke köpeygen.

Biz fukang shinlung kömür kénida yüz bergen bu échinishliq weqe heqqide téximu tepsiliyrek melumatlargha ige bolush üchün, fukang nahiyilik hökümet idarisigha téléfon qilduq. Lékin mezkur idaridiki bir hökümet xadimi erkin asiya radi'osidin kelgen téléfon ikenlikini anglap, nahayiti qopal halda: "bu heqtiki xewerlerni tor béttin körüwalsingiz boldighu, men ya neq meydan'gha barmisam, weqening néme sewebtin kélip chiqqanliqini nedin biley, uning üstige neq meydan'gha ketkenler téxi qaytip kelmigen tursa! biz buyerde peqet jeset köydürüsh qatarliq axiretlik ishlarghila mes'ul!" dep jawab berdi.

"Tunji qétimliq weqe"

CHINA-MINE-BLAST-100.jpg

Fukang nahiyilik hökümettin qana'etlen'gidek jawab alalmighandin kéyin, biz téléfonni fukang shinlung shirkitige uliduq. Ziyaritimizni qobul qilghan xu famililik bir bashqurghuchining melum qilishiche, fukang shinlung kömür kéni 2000 - yili qurulghan bolup, bu qétim yüz bergen weqe shinlung kömür kéni qurulghandin buyan yüz bergen tunji qétimliq weqe bolup hésablinidiken.

Mezkur bashqurghuchining éytishiche, bu qétim yüz bergen kan weqeside qaza qilghanlar arisida ikki neper qazaq we 2 neper Uyghur bolup, qalghanlarning hemmisi digidek xitay kanchiliri iken.

Söhbet jeryanida, muxbirimiz uningdin mezkur kömür kénida tuyuqsiz gaz partlap kétishtiki sewebni sorighinida, u " bu heqte éniq bir nerse dep bérelmeymen, biz hazir bu heqte del tekshürüsh élip bériwatimiz" dep jawab berdi.

Kömür kan weqeside eng köp adem ölgen dölet

En'giliye b b s radi'o téléwiziye shirkitining xewerler tor bétide bérilgen melumatta körsitilishiche, xitayning énérgiye menbesige bolghan ihtiyaji künséri kücheygenliktin, yerlik kömür kan teminlesh orunliri nahayiti zor bésimgha uchrighan hemde téximu köplep kömür ishlepchiqirishni oylighan. Shuning bilen yéqinqi yillardin buyan xitayda yüz bergen kömür kan weqeliri yildin - yilgha köpiyip, qaza qilghanlar sani shiddetlik örligen. Mesilen bulturning özidila xitayda qaza qilghan kanchilar sani 6000 din ashqan bolup, dunya boyiche kömür kan weqeside ölgenler sanining 80٪ ni igiligen. Bu yilqi kan weqeside qaza qilghanlar sani hazirgha qeder 1000 din ashqan. Bu yil yüz bergen kan weqesi ichide ölgen kanchilar sani eng köp bolghini, bu yil 2 - ayda lyawningda yüz bergen 214 neper kanchining ölüp kétishini keltürüp chiqarghan sünjawen kömür kan weqesi bolup hésablinidiken.

Munasiwetlik melumatlarda körsitilishiche, hazir xitayda qanunsiz qurulghan hemde nazaret qilish sistémisi kem bolghan kömür kanlar nahayiti köp bolghanliqtin, herküni digidek chong - kichik kömür kan weqeliri yüz bérip, adem ölüp turidiken.

Gerche merkiziy bixeterlik komitéti shexsi kömür kanlarni taqiwétish buyruqini chüshürgen bolsimu, bazarning kömürge bolghan ihtiyaji künséri küchiyip kétiwatqanliqidin, yerlik emeldarlar shexsi kömür kan bashliqliri bilen til biriktürüp, kömür kan sodisini yenila qanunsiz halda dawamlashturidighan ehwal nahayiti éghir bolghan. (Méhriban)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.