Kanada - xitay soda munasiwetliri we emeliyiti

Kanada bash ministiri stifén xarpérning xitay bash ministiri wén jyabaw bilen körüshkendiki körünüshlerdin biri. 2009-Yili 3-dékabir, béyjing.

Melum bolushiche, kanadaning xitay bilen bolghan bir yilliq soda miqdari, kanada - amérika otturisidiki bir ayliq soda miqdarigha toghra kélidiken.

Kanadaning xitay bilen shérikchilik dostluq we hemkarliq munasiwiti qurushtiki arzu - armanliri nahayiti yuqiri emma, "xitay - kanada soda munasiwetliride arman'gha tushluq derman barmu - yoq? otturidiki emili ré'alliq shérin arzu - armanlar munasiwet qurushqa yétemdu yoq?" dégen küchlük ritorik so'allar bilen bashlan'ghan bu maqalida, kanada - xitay soda munasiwetliridiki emili ré'alliq tepsiliy mulahize qilin'ghan.

Maqalidin melum bolushiche, 2009 - yilidiki kanada - xitay ikki tereplik soda hemkarliq munasiwitide élip bérilghan omumi soda miqdari 50 milyard kanada dolliri iken. Buning 40 milyard dolliri yeni 80% i xitayning kanadagha éksport qilghan mehsulatliri bolup, bu bir ayliq kanada - amérika soda miqdarigha barawer iken.

1997 - Yili kanadaning xitaygha éksport qilghan omumi éksport miqdari ikki tereplik sodining üchtin birini teshkil qilghan bolsa, nöwette beshtin birige chüshüp qalghan. Bu sanliq melumatlarni otturigha qoyghan aptor, kanada bash ministiri stéfén xarpér bilen kanada soda ministiri pétir wanggha "siler tekitlewatqan soda tereqqiyati mushulardin ibaretmu?" dégen so'alni qoyghan.

Maqalide xitay iqtisadining örlewatqanliqigha da'ir, xitay terep teminligen reqemler saxta ikenliki, 21 - esirning xitay esiri bolmaydighanliqi körsitilgen.

Asiya ishliri boyiche iqtisadshunas we alim léstér truw xitay iqtisadining yuqiri örlewatqanliqigha a'it reqemlerge izchil guman bilen qarap kéliwatqan iqtisadshunas alimlarning biri. U, xitay iqtisadining dunyawi xaraktérlik iqtisadi krizis mezgilidimu yükselgenlikige a'it ijabiy reqemlerni, xitay hökümitining kontrolluqi astidiki emeldar bashliqlarning élan qiliwatqanliqini, ularning izchil halda yamanni yaxshi, yalghanni rast, qilip körsitip kéliwatqanliqini, shunglashqa bu reqemlerge ishinishke bolmaydighanliqini dadil otturigha qoyghan idi. U, yene bu xushametchi emeldarlar öz emilidin ayrilip qalmasliq üchün töwen reqemni yuqiri qilip körsitip dunyaning közini boyawatqanliqinimu otturigha qoyghan idi.

"Toronto quyashi" gézitide élan qilin'ghan "quruq arzu - armanlar béyjing bilen munasiwet qurushqa yetmeydu" serlewhilik maqalidimu oxshashla aptor xitay iqtisadida körülüwatqan bu yuqiri reqemlerge guman bilen qaraydighanliqini otturigha qoyup, "hemme kishi xitay iqtisadining bunchiwala téz yükselgenlikige, bolupmu dunya miqyasida iqtisadi krizis körülüwatqan bir mezgildiki yüksilishke heyran qaldi, emma xitay körsitiwatqan bu reqemler heqiqeten toghrimidu? deydighan gumani qarashni otturigha qoyidighanlar intayin az boldi" dep yazidu.

Aptor maqaliside yene, 21 - esirning xitaylar arzu qiliwatqandek xitay esiri bolalmaydighanliqini tekitlesh bilen bir waqitta, kanada yuqiri tebiqe emeldarlirigha saxta reqemler bilen tolghan xitay iqtisadi weziyitige anche qiziqmasliq heqqide signal bérip, kanadani "chüjini küzde sanash"qa chaqirghan.

Maqalida yene, xitay ijtima'iy jem'iyitining muqimsiz we dawalghush halette ikenliki otturigha qoyulup, xitayning xelq'araliq ishchilar teshkilatigha eza bir dölet bolghinigha qarimay, xitayda héchbir musteqil, ishchilarning menpe'etini qoghdaydighan ishchilar uyushmilirining mewjut emeslikini, merkezdin yerlikkiche bolghan barliq ishchilar uyushmilirining xitay hökümitining kontrolliqida we monopolluqida ikenlikini, shunglashqa xitaydiki ishchilar uyushmiliri otturisidiki soda riqabitiningmu qanunsiz riqabet ikenlikini, xitayda sel - pel körülidighan ish tashlash xaraktéridiki heriketlerningmu, xitay hökümitige a'it zor mesililerni sörep chiqish éhtimalliqi barliqini, xitaydiki ish tashlash heriketlirining hökümetke qarshi keng kölemlik isyan'gha aylinip kétish mumkinchiliki barliqini tehlil qilip, xitayning kanada meblegh salghidek tinch emin bir dölet emeslikini otturigha qoyghan.

Maqalida yene, dunya soda teshkilatining bir ezasi hésablan'ghan xitayning, xelq pulining qimmitini erkin qoyuwetmeslik bilen dunya bazirini qalaymiqanlashturuwatqanliqini, shundaqla dunya ékologiyisi mesililiride semimiy bolmaywatqanliqini tekitlep, kanadani bundaq semimiyetsiz bir dölet bilen sodigha munasiwetlik arzu - armanlarda bolmasliqqa chaqirghan.

U yene, "heqiqeten amérikiliqlar bilen kanadaliqlarning xitay pulining qimmiti mesilisidiki köz qarishi oxshimaydu, emma kélechekte bu kanada üchün bir mesilige aylinishi mumkin" dep yazghan.

Yéqinda xitaydiki toyota, xonda we fokskon shirketlirining ishchiliri keng kölemde ish tashlap, xitay hökümitidin ma'ash östürüp bérishni telep qilghan idi.

Yuqiridiki awaz ulinishidin, bu heqtiki melumatimizning tepsilatini anglaysiler.