Ilida kelkün apiti dawamliq ulghaymaqta

• Muxbirimiz gülchéhrening bu heqtiki melumati
• Download story audio

Ötken yili qishtin buyan Uyghur élide qar heddidin ziyade köp yaqqan bolghachqa, alaqidar da'iriler, bu bahar peslide Uyghur élide keng da'iride kelkün apiti yüz bérishidin endishe qilmaqta.

Ötken heptidin bashlap ili tewelikide kelkünning shepiliri körünüshke bashlidi. Biz ötken hepte xewer bérip ötkinimizdek, mushu ayning otturliridin bashlap yaqqan qattiq yamghur hemde qishtin buyan yéghip yighilghan qarlarning érishi bilen hasil bolghan kelkün, ilining könes, tékes, toqquztara qatarliq alte nahiyisini oxshimighan derijide apetke uchratqan idi.

23 - Mart Uyghur éli xewer tor betlirining bergen xewirige hemde muxbirlirimizning apet rayonidin igiligen eng yéngi uchurlirigha qarighanda bir heptidin buyan kelkün dawamliq ulghiyip, ilige qarashliq 8 nahiye ikki sheherde 110 mingdin artuq adem apet zerbisige uchridi. Bir qisim ahalilerning öyi hem mal mülkige éghir ziyanlarni élip kelgen bolup, örülgen öyler 12ming éghizdin ashqan. 4000 Ge yéqin charwa mal ölgen. Yene 3ming 267 géktar térilghu yer weyran bolghan. Hemde déhqanlarning nurghun déhqanchiliq zira'etliri weyranchiliqqa uchrighan. Bu keng kölemlik kelkün biwaste keltürüp chiqarghan iqtisadiy ziyinining qaysi derijide ikenliki heqqide téxi éniq melumat yoq.

Ejiba xitay metbu'atlirimu xata xewer berdimu?

Biz kelkün apitining tizginlinish ehwali heqqide yenimu tepsili melumat élish üchün, ili oblastliq kelkündin mudapi'elinish ishxanisi bilen alaqilashtuq, kelkün tizginlesh ishlirigha mes'ul bir xadim téléfonni élip, bizning amérikidin télifon qiliwatqanliqimizni bilgendin kéyin, xitay axbaratliridimu éniq melumatlar bériliwatqan apet ehwalini bizdin yoshurdi. U mundaq dédi:

"Siler kelkün apitini sorap néme qilisiler? siler xata melumatqa ige bolup qapsiler, kelkün undaq chong apet keltürüp chiqarmidi, hemme nerse normal, héchqandaq ziyan kélip chiqmidi, biz kéche - kündüz kelkündin mudapi'e körüsh xizmitini ishlewatimiz. Héchqandaq chataq yoq".

Hökümet yushurghanni xelq ashkarlidi

Biz yene ilida kelkün apitige éghirraq uchrighan yézilardin biri bolghan, taghliqqa jaylashqan sarquba yézisigha téléfon uliduq. Yézida gözette turiwatqan bir qazaq kishi apet ehwali heqqide bizge qisqiche melumat berdi. Bu kishining bildürishiche, bir - ikki kündin buyan yamghur toxtap kelkünmu asasiy jehettin tizginlen'gen bolup, yézida bezi öyler örülgen. Emma adem ölüsh, yarilinish weqesi bu yézida körülmigen. Apetning qanchilik ziyan élip kelginini bu kishi özimu éniq bilmeydiken.

Xewerlerge qarighanda, ilining hökümet we bashqa munasiwetlik da'iriliri kelkün apitining dawamlishishi mümkinliki shundaqla buning bilen tagh sérilish, tupraq éqishqa oxshash apetlerningmu kéngiyishi mümkinlikini bildürgen.

Bu bahar yenimu keng da'iride kelkün apetliridin signal bermekte

Uyghur élidin igiligen uchurlirimizdin melum bolghinidek, bu bir nechche yildin buyan Uyghur élida bahar mezgili kélishi bilenla bezi jaylarda kelkün apiti, tagh sérilish, qiyan kélishke oxshash apetler oxshimighan derijide üzülmey yüz bérip turdi.

Uyghur élidiki kelkündin mudapi'e körüsh ponkitlirining ötken hepte bergen melumatlirigha qarighanda, bundaq bolishidiki seweb, bu bir qanche yildin buyan Uyghur élide qar yamghur köp yaqqandin bashqa bahardiki kélimatining özgirishimu téz bolup kelgechke bu xil qar érish xaraktérliq kelkün apetlirini keltürüp chiqarghan. Munasiwetlik da'iriler yene bu yil baharda Uyghur élide ilgiriki yillargha baqqanda yenimu keng da'iride kelkün apetlirining yüz bérishini qiyas qilmaqta.

Chünki ötken yil qishtin buyan Uyghur élining hawa kélimati intayin turaqsiz bolghan bolup, qar yéghish nisbitimu ilgiriki 15 yildin buyan eng köp bolghan bir yil bolghan. Uyghur élining qar bilen qaplinish da'irisi hem qélinliqi zorayghan. Shundaqla métirologiye organlirining mölcherlishiche, bu yil bahar mezgilide yeni 3 - aydin 5 - ayghiche bolghan ariliqta hawa témpératurisining kötürülüshi intayin téz bolidiken. Bundaq bolghanda Uyghur élide bahar mezgilide téximu keng da'iride kelkün apetlirining yüz bérishi mumkin iken.

Tengritagh tor bétide peyshenbe küni élan qilin'ghan Uyghur aptonum rayonluq kelkündin mudapi'elinish qomandanliq shitabining tekshürüsh doklatida körsitilishiche, nöwette tengri téghining shimali shundaqla sherqi jenubidiki deryalarning süyi ilgiriki mushu mezgilge qarighanda 15٪ etrapida jiq bolup, hawa témpératurisining üzlüksiz kötürilishige egiship derya sulirimu kötürilidiken. Bolupmu Uyghur élining shimalidiki chong su ambarliri asasen toyunma halette bolghachqa, yéqin arida qiyan hem kelkün apiti yüz bérish éhtimalliqi chong iken. Biraq Uyghur élining her qaysi jayliridiki kelkündin mudapi'elinish xizmetliri yéterlik bolmighachqa munasiwetlik da'iriler kelgüsi yüz bérish éhtimalliqi bolghan kelkünning apetliridin endishe tuymaqta iken. (Gülchéhre)