Хитай даирилири уйғур елидә чарва малларға кесәл тарқалғанлиқини юшурмақта


2004.10.20

Уйғур елидин игилишимизчә нөвәттә уйғур елидә қой , кала қатарлиқ чарва малларға бир хил тез юқидиған юқумлуқ кесәл тарқалмақта. Бу хил кесәллик билән юқумланған чарвиларда ағзидин шалвақ еқиш , туяқлири сесиш , тили саңгилаш ,еғир болғанда өлүп қелишқа охшаш аламәтләр көрүливатқан икән . Гәрчә хитай даирилири чарвичилиқ районлирида бир ай бурун тарқилишқа башлиған бу хил кесәлликни контрул қилиш үчүн һәрикәт қилишқа башлиған болсиму , бу хил кесәлликниң характери һәмдә тарқилиш әһвалини аммидин вә ахпарат орунлиридин юшуруватқанлиқи ,чарвечиларда һәмдә буниңдин хәвәрдар болған аммида, һәр хил тәшвешләрни пәйда қилмақта икән .

Гуманлиқ кесәл

Биз гәрчә уйғур елидики мунасивәтлик сәһийә тармақлиридин чарва малларда көрүливатқан кесәлниң нимә кесәл икәнлики һәққидә җавап елишқа тиришқан болсақму , хитай һөкүмәт даирилири бу һәқтики учурларни қаттиқ қамал қилғанлиқи үчүн қанаәтлинәрлик җавап алалмидуқ.

Бу мунасивәт билән биз телефон арқилиқ уйғур елидики бирқанчә кишини зиярәт қилип, уларниң бу кесәл һәққидики қариши вә хитай һөкүмитиниң бу һәқтики чарилири һәққидә соридуқ.

Мутәхәссисләр нимә дәйду

Биз мәзкүр мәлуматларға еришкәндин кейин ,чарвелардики бу хил кесәлниң зади қандақ кесәл болиши мүмкинлики һәмдә униң адәмләргә юқуш еһтималлиқи бар йоқлиқи һәққидә уйғур ели хәлқини тоғра мәлуматлардин хәвәрдар қилиш үчүн хәлқарадики мутәхәссисләрдин бу мәсилә һәққидә мәслиһәт соридуқ .

Амерка йеза игилик министерлиқи мутәхәсислириниң көрситишичә , туяқ , еғиз юқумлуқ вероси намлиқ бир хил кесәллик болуп , униң аламәтлири асасән уйғур елидики чарва малларда тарқиливатқан , хитай -5номурлуқ кесәл дәп атиған бу хил юқумлуқ кесәллик билән охшаш икән .

Аламәт вә ақивәт

Йәни бу туяқ еғиз юқумлуқ вероси асасән қой , кала, өшкә, буға қатарлиқ туяқлиқ һайванларға юқудикән. Әң ениқ болған кесәллик амаләтлири асасән , ағзидин шөлгәй еқиш, һәмдә туяқлири сесиш болуп , буниңдин башқа йәнә , қиззитмиси өрләш, тили саңгилаш қатарлиқ бәлгилириму көрүлидикән.

Мутәхәссисләрниң билдүришигә қариғанда , туяқ еғиз юқумлуқ вероси , контурул қилиш әң қийин болған, чарвечилар һәммидин бәк қорқидиған , туяқлиқ чарва малларда туюқсиз көрүлидиған кесәллик болуп , һайван, адәм, қатнаш қораллири вә башқа әслиһәләр арқилиқ кәң даиридә юқуш еһтимали болғачқа , тарқилиши наһайити тез болидикән.

Әгәрдә чарва маллар бу хил верос билән юқумланса , көп санда чарвилар өлүп кетидикән ,униң иқтисади вә сәһийә җәһәттин елип келидиған зийини һәммидин еғир болуп , 2001 - йили әнгилийидә чарва малларға бу хил кесәл тарқап 11.6 Милярд доллар қиммитидә зиян елип кәлгән.

Дуняда 2002 - йилғичә 48 дөләтла бу хил веросниң тарқилишиниң алдини алаллиған болуп , амерка қошма шитатлирида 1926 - йилидин буян бу хил кесәллик көрүлмигән.

Нөвәттә хитай даирилириниң уйғур елидә мал чарвиларға тариливатқан кесәллик аламәтлирини юшуриши түрлүк гуманларни қозғаватқан болуп , мутәхәссисләр " әгәр мәзкүр кесәллик үнүмлүк қамал қилиш тәдбирлири билән контрул қилинмиғанда , елип келидиған зиянлирини мөлчәрләш қийин" дәп билдүрмәктә. (Гүлчеһрә)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.