Dunya kishilik hoquq küni yétip kélish harpisida béyjingdiki dawagerler qolgha élinmaqta

• Muxbirimiz méhribanning bu heqtiki melumati
• Download story audio

12 ‏- Ayning 10 ‏- küni dunya kishilik hoquq küni. Lékin bu künning yétip kélishi aldida, béyjingdiki nurghunlighan erzchiler saqchilar teripidin tutqun qilinip, öz erkinlikidin ayrilmaqta.

Kishilik hoquq küni harpisidiki kishilik hoquq depsendichilikliri

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan béyjingdiki bir qisim erz qilghuchilarning melum qilishiche, saqchilar hazir hemmila yerge jaylashqan bolup, he dése adem tutup, adem qamash bilen aware iken. Saqchilar yaqqa yurttin kelgenlerni béyjingdiki majyalugha apirip solap qoysa, béyjing shehirining özidiki erz qilghuchilarni öz öylirige qayturup apirip, talagha chiqishtin men'iy qilmaqta iken.

Charshenbe küni ziyaritimizni qobul qilghan béyjing shehirining özidiki dawager wang shöshin dunya kishilik hoquq küni yétip kélish aldida özining saqchilar teripidin qattiq nazaret qilinip, öydin sirtqa chiqishqa ruxset qilinmaywatqanliqini melum qilip, bu xil ehwaldin qattiq nepretliniwatqanliqini bildürdi.

Xongkong mingbaw gézitide bérilgen bu heqtiki melumatta körsitilishiche, yéqindin buyan, béyjing hökümitining sheher xelqige bolghan kontrolluqi ilgirikidin téximu kücheygen bolup, ular sheher ichidiki her qaysi jaylargha 260 mingdin artuq nazaret qilish apparati békitiwetken. Mezkur apparatlar asasen jama'et xewpsizlik idarisi, sheher bashqurush orunliri, sheher hökümiti, a'ililikler rayoni, méhmanxana, soda sariyi, uniwérsitét we herqaysi idare orunlirining etrapigha békitilgen iken.

Qanunni teshwiq qilish künidiki tutqun

Radi'omizning igilishiche, 12 ‏- ayning 4 ‏- küni yeni xitayning qanun teshwiqat qilish küni etigendila, nechche minglighan dawagerler merkizi téléwiziye istansisi aldigha bérip erz sunmaqchi bolghan. Lékin ular mezkur jaydiki saqchilar teripidin qolgha élinip, saqchi mashinisi bilen jama'et xewpsizlik idarisige élip kétilgen.

Ziyaritimizni qobul qilghan béyjingliq dawager tang singgüy özining shu küni etigendila saqchilar teripidin qolgha élinip, kech sa'et 11:30 din kéyin qoyup bérilgenlikini melum qilip, xitayning qanun teshwiq qilish künide bundaq weqening yüz bérishidin intayin qaymuqqanliqini we shundaqla epsuslan'ghanliqini bildürdi:

"Bir aydin buyan, béyjing téléwiziye istansisi we merkizi téléwiziye istansisi 12 ‏- ayning 4 ‏- küni yeni memliketlik qanun teshwiq qilish küni heqqide toxtimay xewer bérip, puqralargha ‘qanun'gha tayinip özenglani qoghdashni ögininglar' dep sözlimekte. Lékin men shu küni sa'et 8 ler etrapida öydin chiqip, 9 bolmayla merkizi téléwiziye istansisi aldigha barghan idim. Barar -barmay puqrache kiyiniwalghan saqchilar méni tutup, saqchi mashinisigha sélip eketti"

Bir erzdar: u chaghdiki körünüsh xuddi jeng meydanighila oxshaytti

Béyjingliq dawager niyülenning melum qilishiche, 4 ‏- dékabir küni etigende, merkizi téléwiziye istansisining aldigha nechche minglighan dawagerler yighilghan iken, lékin shuning bilen bir waqitta, türkümlep saqchi kélip, mezkur jayda resmiy herbi halet yürgüzgen, saqchilar öz mashiniliri bilen sirtqi ölkilerdin kelgen dawagerlerning hemmisini majiyalugha, yerlik dawagerlerni her qaysi rayonlargha élip ketken:

"U küni merkizi téléwiziye istansisining aldigha barghanlar ning hemmisi dégidek saqchilar teripidin tutup kétildi, hemmila jayda dégidek saqchilar bar, ular kimni körse shuni tutup, bekmu ghaljirlashti. Sirttin kelgenlerning hemmisini saqchi mashinisigha bésip, majyalugha élip ketti. Yerliklernimu tutup ketti. Shundaqtimu yene 4000 – 5000 dek adem udul jungnenxey terepke qarap méngishqa bashlighan. Lékin 10 nechche minut ichide nechche onlighan saqchi mashinisi kélip kishilerni tutup ketti؛ qalghanlarni qorshiwaldi. U chaghdiki körünüsh xuddi jeng meydanighila oxshaytti" .

Amérikida neshr qilinidighan ulugh ira gézitining bu heqte bergen xewiride melum qilinishiche, xitayning qanun teshwiq qilish küni béyjingdiki dawagerler peqet merkizi téléwiziye istansisi aldidila emes belki tyen'enmin meydani we shinxu'amin etrapighimu yighilip naraziliq bildürgen. (Méhriban)