Rusiye qanunsiz köchmenlerge qarita keng kölemde tazilash herikitini bashlidi

• Muxbirimiz peridening bu heqtiki melumati
• Download story audio

Rusiye metbu'atlirining xewerlirige qarighanda, yéqinda rusiye bixeterlik organliri bilen fédéral köchmenler idarisi birlikte qanunsiz köchmenlerni tazilash alahide herikitini élip barghan.

Ular moskwa shehiridiki turalghu jay, méhmanxana, yataq öyler, bazar, qurulush orunliri we karxanilardin bolup 7500 din oshuq jayda tekshürüsh élip barghan. Netijide 27‏- iyol küni moskwa shehiride élip barghan 24 sa'etlik tazilash herikitide 3000 din oshuq qanunsiz köchmen tutqun qilin'ghan. Shundaqla bularning arisidiki 1700 ge yéqin chet'ellik rusiyide qanunsiz turghanliqi sewebidin qanuniy jawabkarliqqa tartilip, 302 kishi chégradin qoghlap chiqirilidiken.

Yiraq sherqte adem azlimaqta

Buning bilen bir waqitta, xitayning xéylongjyang ölkisi bilen chégralishidighan rusiyining yiraq sherqtiki chégra rayonidimu munasiwetlik organlar " chet'ellikler 2006 ‏" dégen nam bilen qanunsiz köchmenlerni tazilash herikitini qanat yaydurghan. Bu jaydimu qolgha élin'ghan qanunsiz köchmenlerdin 136 si öz döletlirige qayturulghan. Bu herikette rusiyining xitay bilen chégralishidighan chet-yaqa rayonida qolgha élin'ghan qanunsiz xitay köchmenlirining özila 60 tin ashqan. Gerche yiraq sherq chégra rayonidiki bu qétimliq tazilash herikiti 8‏-ayghiche dawam qilsimu, lékin bu yerdiki bixeterlik orunliri dawamliq türde chet'el köchmenlirige bolghan nazaretni kücheytidiken. Shundaqla köchmen ishchilarni ishlitidighan karxanilarnimu yéqindin közitip turidiken. Rusiyining yiraq sherqtiki ichki mongghul bilen chégralishidighan rayonidiki chita oblastining bashliqi aléksandir jimisof metbu'atqa mezkur tazilash herikiti toghrisida melumat berdi.

U sözide, " biz qanunsiz köchmenler bilen élip bériwatqan körishimizni dawamlashturushqa mejburmiz. Chünki rusiyining yiraq sherq rayonliri yéqin kelgüside emgek küchi yétishmeslik ehwaligha duch kélishi mumkin. Bu elwette chet'elliklerning bu rayon'gha bolghan qiziqishini qozghaydu " dédi.

'Rusiye yéqin kelgüside yiraq sherq we sibiriyidin ayrilip qélishi mumkin' dégen'ge oxshash qarashlarmu otturigha chiqmaqta

Rusiyining chégra qoghdash orunliridiki emeldarlar yene, ularning yéqinda xitayning chégra qoghdash orunliri bilen bolghan hemkarliqni téximu kücheytip, xitaylarning chégra qanun-tüzümlirige ri'aye qilishini kapaletke ige qildurushqa tirishidighanliqini bildürdi. Xitay köchmenlirining rusiye tupriqigha köplep kirishige a'it xewer we mulahiziler yéqinqi yillardin buyan rusiye metbu'atlirida köplep bésiliwatqan bolup, bu heqtiki bes-munazirilermu kücheymekte. Hetta 'rusiye yéqin kelgüside yiraq sherq we sibiriyidin ayrilip qélishi mumkin' dégen'ge oxshash qarashlarmu otturigha chiqti.

Rusiye metbu'atliridin qarighanda, yéqinqi 7-8 yillar ichidila xitaylarning rusiyidiki sani partlash xaraktérlik köpeygen bolup, bezibir melumatlarda 250 ming déyilgen bolsa, yene beziliride 2 milyon etrapida dep éytilghan. Bu san meyli qanchilik bolsun, beribir nopus jehette sabiq sowét ittipaqining bir milliti bolushqa toshmighan xitaylar bügünki künde rusiyidiki jumhuriyet hoquqini dawa qilalaydighan sandin köp éship ketken. Uning üstige xitaylarning yiraq sherq we sibiriyining sheher-yézilirida köpiyip, u yerlerge makanliship kétishi we shuninggha oxshash türlük ehwallar rusiye hökümitining aldigha "kélechekte yiraq sherqning teghdiri zadi qandaq bolidu?" " bu tupraqning menggü rusiyining teweside qélishi mumkinmu?" dégendek su'allarning qoyilishigha seweb bolghan idi.

Rusiye da'iriliri shu sewebtin puqralirini yiraq sherq we sibiriye rayonlirigha bérip olturaqlishishqa ündidi. Shundaqla rusiye metbu'atida élan qilin'ghan xewerde melum bolushiche, rusiye hökümiti hetta sabiq sowét ittipaqi tewesidiki her qaysi jumhuriyetlerdin 25 milyon etrapida rus puqrasini yiraq sherq we sibiriye rayonigha yötkeshni pilanlimaqta iken. (Peride)