Ақсу шәһәр йеңи базардики уйғурлар мәҗбури көчүрүлмәктә


2006.07.18

Йеқинда бир уйғурниң мәлумат йәткүзүшичә, ақсу шәһридә бир қанчә йилдин буян һөкүмәт бир қисим хитай өлкилиридин кәлгән мәбләғ салғучилар билән бирлишип, шәһәр ичидә олтурақлишип кәлгән йәрлик уйғурларни өйлиридин мәҗбури көчүрүп, қәдими уйғур мәһәллилирини чеқип униң орниға егиз имарәт яки башқа сода орунлирини қурмақта икән. Шундақла бу хил мәҗбури өй көчүрүш чеқиш һәрикити уйғурларниң наразилиқиға қаримай давам қилмақта икән.

Исмини ашкарилашни халимиған бу кишиниң билдүрүшичә, йеқинда йәнә ақсуниң уйғурлар зич олтурақлашқан райони болған йеңи базарда һөкүмәт уйғурларни мәҗбури көчүрүватқан болуп, һөкүмәт йәрлик амминиң өйлирини әрзан баһалап еливалғандин сирт йәнә уларни, турмуш, қатнаш әслиһәлири қолайсиз болған шәһәр сиртидики кона айродром тәрәпкә көчүрмәктә икән.

Һөкүмәт тәрәп бу өй көчүрүшкә маслашқанларни мукапатлап, қарши чиққучиларға болса хизмитидин һайдап һәтта солап қоюш арқилиқ бесим ишлитип көчүрмәктә икән.

Тәхирсиз инкас

Бизгә мәлумат бәргүчи киши хитай һөкүмитиниң уйғурларни зиминлиридин мәҗбури көчүрүватқанлиқиға наһайити нарази икәнликини билдүрүп "бу өйләргә чиқарған баһа интайин төвән, һөкүмәтниң бу өйләргә бәргән пулиға ақсу шәһриниң һечқандақ булуңидин өй сетивалалмаймиз, бирақ һөкүмәт биздин алған йәр - земинларни ичкиридин кәлгән хитайларға өзгәртип қуруш үчүн юқири баһада сатиду. Һазир ақсуниң кочилиридин уйғурни тапмақ тәс болуп кәтти чүнки уйғурларниң көпүкчиси шәһәрниң сиртидики наһайити чәт, муһити начар, қолайсиз җайларға көчүрүлмәктә. Мушу сәвәбтин нурғун аилиләр вәйран болди. "Деди.

Уйғурларниң ойлириниң чеқилишидики һәқиқий сәвәб нимә?

Биз игә болған бу учурға асасән ақсу шәһири йеңи базардин мәлумат елишқа тириш туқ. Йеңи базарда техи чиқилмиған бир қанчила өйләр қалған болуп, бир уйғур қиз, бу мәһәллидә давамлишиватқан өй чиқиш ишлири һәққидә сориған соаллиримизға җаваб бәрди.

Гәрчә өй игилири һөкүмәтниң буйруқи билән көчүрүватқан болсиму немә үчүн көчүрүливатқанлиқи өзлиригиму муҗимәл болуп, бир қанчә кишидин охшимиған җавабларни алдуқ. Йәнә бир аилидин бир қиз, һөкүмәтниң йеңи базарниң орниға бир саяһәт райони қурмақчи боливатқанлиқини билдүрди.

Өйләрни мәҗбури чеқиш һөкүмәт елип бериватқанлиқи үчүнла қанунлуқму?

Биз һөкүмәтниң бу өйләрни қандақ баһалаватқанлиқи, хәлқниң буниңға қарита пикри, уларниң өй көчүшкә қандақ усулларда мәҗбурлиниватқанлиқиға даир йәниму ениқ мәлумат елиш үчүн вақтинчә бу мәһәллидә чеқишни сақлап турған бир нәччә аилиликкә телефон қилған болсақму, улар бу һәқтә бизгә мәлумат бәрсә һөкүмәт тәрәптин бирәр аваригәрчиликкә йолуқуп қелишидин әнсирәп зияритимизни рәт қилди. Биз кейинки программимизда ақсудики мунасивәтлик орунлардин йеңи базардики уйғурларниң мәҗбури көчүрүлишигә даир йәниму тәпсили мәлуматлар елишқа тиришимиз.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.