Xitay hökümiti maralbéshidiki toy qilmaqchi bolghan Uyghurlarni kolliktip toy qilishqa mejburlidi


2006.10.03

Qeshqer wilayitining maralbéshi nahiyiside, nahiyilik partiye hökümet orunlirining orunlashturushi bilen 12 kenttin yighilghan 88 jüp Uyghur yash kolléktip toy qildi. Uyghurlarning örp aditi hemde medeniyitige yat bolghan bu kolléktip toy murasimi nahiyilik partkomning xitay sékritari teripidin bashqurulup pütünley xitayche yosunda boldi. Ejiba Uyghurlar nöwette toy qilish örp aditi hemde medeniyitinimu özgertiwatamdu? buning sewebi néme? kolléktip toy qilish aditining Uyghurlar arisida körülüshidin nahiyidiki xelq gheyriylik hés qilmidimu ? buning jawablirini muxbirimiz gülchéhrening maralbéshidin igiligen melumatliridin anglang.

Nahiydiki tunji qétimliq katta kolliktip toy

Uyghur élide déhqanlar küzde hosuldin kéyin qoligha pul kirginide balilirini öyleshke oxshash chong ishlirining ghémini qilishqa bashlaydu, shunga küz Uyghur déhqanliri üchün toy qilishning yaxshi peyti. Bu mezgil Uyghur élide taza toy qaynighan mezgil. Maralbéshida shenbe küni 88 jüp yashning biraqla toyi boldi. Shundaq ular kolléktip toy qildi. Qeshqer hökümet torida bérilgen xewerde éytilishiche, mezkur kolléktip toy murasimigha qatnashqan yashlar maralbéshining 12 kentidin keltürülgen bolup, bu nahiyide tunji qétim mushundaq katta toy bolushi hésablinidiken.

Nahiyilik partkom hemde hökümet orunliri teripidin orunlashturulghan mezkur kolléktip toy qilish hadisisi Uyghurlargha nisbeten yéngi hadise bolghandin sirt maralbéshidiki bu toy xitayning kolléktip toy qilish usuli boyiche élip bérilghan.

Bu kolliktip toy üstide ghulghula bolmaqta

Mezkur xewer Uyghurlarda türlük qiyas hemde ghulghulilarning meydan'gha kélishige seweb boldi. Beziler bu Uyghurlar toy qilishqa qurbi yetmigenliki üchün iqtisadchanliq bilen toy ötküzüshni oylighan bolsa kérek dése , yene beziler bu xitay hökümitining meqsetlik orunlashturghini, bu Uyghurlarning örp adetlirini özgertishni, assimilyatsiye qilishni meqset qilghan déyishmekte.

Biz maralbéshi nahiyilik hökümetning Uyghurlarni kolléktip toy qilishqa orunlashturushining meqset hemde sewebliri heqqide jawablar élish üchün nahiyilik partkom ishxanisigha téléfon qilduq, téléfonni alghan bir közetchi mes'ullarning yoqliqini bildürüp mezkur kolléktip toy heqqide sorighan so'allirimizgha jawab berdi.

Hökümet kolliktip toy orunlashturushni qollaydu

Biz yene melum kent bashliqi bilen bu heqte söhbetleshtuq , u kishi hökümetning Uyghurlarni kolléktip toy qilishqa orunlashturushini qollaydighanliqini bildürdi:

Toy qilish her bir ademning ömürlük ishi, elwette her qandaq adem özining toyining köngüldikidek, xoshal xoram, bext ichide ötüshini arzu qilidu. Emma maralbéshidiki bu kolléktip toygha qatnashqan bir déhqan bu kolléktip toyning xelqning , toy igilirining arzusi bilen emes belki xitay hökümitining pilanliq orunlashturushi bilen bolghanliqini éytti:

Maralbéshi nahiyisi 98% tin köprek Uyghurlar yashaydighan ,Uyghurlarning qoyuq milliy örp adetliri bilen islam dini medeniyetlirini ching saqlap kéliwatqan yurtlarning biri, emma bu yurtta xitay hökümitining Uyghurlarni kolléktip toy qilishqa mejburiy orunlashturushining meqsidi néme ? bu heqte nahiyilik partkom ishxanisidin jawab élishqa tirishqan bolsaqmu, emma téléfonni alghan katip bu heqte sorighan so'alimizgha jawab bérishni ret qildi :

Qandaq toy qilishni tallash hoquqimu tartiwélin'ghan maralbéshidiki bu 88 jüp yéngi toy qilghan yash gerche qeshqerde kolléktip toy qilghan tunji türküm Uyghurlar hésablansimu, emma ürümchi we bashqa sheherlerdimu xitaylarning mushuninggha oxshash kolléktip toy qilish sipige bezi Uyghur hemde bashqa az sanliq milletlermu her xil sewebler bilen qatnashturulmaqta.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.