Béyjingda kishilik hoquq muhakime yighini jeryanida, herbi halet élip bérilmaqta

• Muxbirimiz méhribanning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Bir bixeterlik saqchisi 17 – noyabir küni béyjing bashlan'ghan kishilik hoquq körgezmiside. 10 Kün dawamlishidighan bu körgezmide 700 din artuq resim, 250 din artuq höjjet we 300 din artuq kitab qoyulghan. AFP

17 ‏- Noyabirdin 26 ‏- noyabirghiche dawamlishiwatqan xitay kishilik hoquq körgezmisi jeryanida, xitaydiki kishilik hoquq mesilisi heqqide muhakime yighinimu ötküzülmekte. Radi'omizning igilishiche, muhakime yighini échilishtin burunla, yeni körgezmining bashlinishi bilenla nurghunlighan saqchilar körgezme zalida kishilerning her bir söz- herikitini közitip, sella qarshi pikir bergüchilerning péyigha chüshüp, ularni tutqun qilghan. Mana emdi muhakime yighini bashlinish bilen, béyjing shehiri resmiy herbi halette bolup, saqchilar sani téximu köpiyishke bashlighan.

Erzdarlarning iradisi

Radi'omizning igiligen xewiridin melum bolushiche, hazir béyjinggha kélip naraziliq bildürgüchiler birleshken döletler teshkilatidin béyjingda échiliwatqan kishilik hoquq muhakime yighinigha wekil ewetilidighanliqini anglap, saqchilarning tehditige boy bermey, "tutup kétilsekmu meyli, naraziliq bildürüsh herikitimizni toxtatmaymiz" dep yol üstide lozunkilarni kötürüp, shu'ar towlap naraziliq bildürmekte. Shuning bilen nurghunlighan erzchiler saqchilar teripidin majyalugha apirip qamap qoyulmaqta.

Radi'omizning igilishiche, béyjingdiki herbiy halet peyshenbe künidin bashlan'ghan bolup, saqchilar her qedemde bir postta turuwatqan bolup, yéngidin kelgen ademning hemmisini dégidek bir ‏- birlep soraq qilidiken.

Qatmuqat nazaret astida élip bériliwatqan kishilik hoquq körgezmisi

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan ni yülenning bildürüshiche, béyjingdiki erz qilghuchilar nechche kündin buyan béyjingdiki körgezmixana aldida teqezzaliq bilen birleshken döletler teshkilati teripidin körgezme we yighin'gha ewetilidighan wekilni kütüp turmaqta iken. Lékin ular her küni etigen bu yerge kélishi bilenla, saqchilar teripidin qoghliwétilidiken:

"Qatmu -qat qorshaw astida, saqchi mashinisining özidinla 13 i bolup, saqchilar xuddi asmandin yaqqandek hemmila jayda peyda boldi. Nurghunlighan erz qilghuchilar saqchilarning qattiq nazaret astida qaldi. Mesilen, lyu enjün, wang shü'éshin, zaw shulin we gaw yüchin qatarliqlarning hemmisini saqchilar tutup ketti. Shundaqtimu naraziliq bildürüp kelgen erz qilghuchilar sani az dégende 1000 din artuq bolup, ular tang seherdila bu yerge yétip keldi. Lékin saqchilar kishilerni körgezmexanigha yéqinlashturmaywatidu".

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan juwli isimliq bir erzdar saqchilarning xalighanche adem tutuwatqanliqini melum qilip "yaqqa yurttin kelgenler arisida, saqchilar teripidin tutulghanlar az dégende 400 din artuq bolup, saqchilar ularni 4 chong mashinigha bésip élip ketti. Qalghanlarmu pütünley saqchilarning qattiq nazariti astida qaldi" dep bildürdi.

Ammigha taqalghan körgezme

Ziyaritimizni qobul qilghan juwli béyjingda ötküzülüwatqan kishilik hoquq heqqidiki körgezmining peyshenbe künidin bashlap ammigha échishtin toxtitip qoyulghanliqini shundaqla, mezkur körgezmini peqet merkizi hökümet emeldarliri, sheherlik hökümet emeldarliri we herqaysi komitét rehberlirining körishishige ruxset qilinmighanliqini melum qildi.

Radi'omizning igilishiche, béyjingdiki körgezmexana etrapidiki saqchilarning hemmisi dégidek qoralliq iken. Ziyaritimizni qobul qilghan juw li xanim mezkur jaydiki erz qilghuchilarning saqchilarning tosushigha boy bermey, birleshken döletler teshkilatining wekili kélishi bilenla aldin teyyarlap qoyghan lozunkilirini chiqirip, qarshiliq bildürüsh shu'arlirini towlimaqchi boluwatanliqini bildürdi. U yene " biz bügün hemmidin waz kéchip, béshimizgha néme kelse shuni köreyli dewatimiz. Lozunkini chiqarghandin kéyin, ular bizni ya qolgha alidu, yaki bolmisa apiripla türmige tashlaydu. Shundaqtimu bizning perwayimiz pelek. Hemmimizde dégidek türlük lozunkilar bar. Waqti kelgende ikkilenmey chiqarmaqchimiz" dep bildürdi.

Radi'omizning igilishiche, béyjingdiki körgezmexana yoli üstidiki qarshiliq bildürgüchiler aliy derijilik pikaplarning yétip kélishi bilen, lozunkilirini chiqirip, " bizge kishilik hoquq lazim" dégendek sho'arlarni towlashqa bashlighan. Buni körgen saqchilar xelqqe étilip, ularni urushqa bashlighan hemde lozunka chiqirip, shu'ar towlighuchilarning hemmisini dégidek majyalugha eketken. (Méhriban)