Kosowaning musteqilliq élan qilghanliqi heqqidiki jideller


2008.02.18

2008- Yili 17- féwral küni kosowaning musteqilliq élan qilishi amérika qoshma shtatliri, yawrupa döletlirining köp sanliqi teripidin qizghin qarshi élin'ghan bolsimu, bilgirat, moskwa hökümetlirining naraziliqini qozghighan boldi. Némila bolmisun kosowa xelqi musteqilliqini élan qilip, xoshalliq tentenisi qildi.

Se'udi erebistanida chiqidighan"el riyad" gézitining 2008- yili 18- féwral sanida tonulghan ereb yazghuchisi ibrahim abbasning qelimi bilen" kosowaning musteqilliqi balqan rayonlirinimu qozghap qoyamdu?" dégen témida bir maqala élan qilin'ghan bolup, uningda mundaq dep yézilghan:" 1998- yili sirblar bilen kosowaliqlar otturisida qattiq urush yüz bérip, 1999- yili shimali atlantik ehde teshkilati arigha kirip urushni toxtatqan we xelq'ara tinchliq saqlash küchliri kosowagha tarqalghandin kéyin, kosowa bilgirat hökümitidin yérim musteqil haligha kelgen idi.

Bilgirat hökümiti ezeldin kosowaning musteqilliq élan qilishigha jan jehli bilen qarshi turup kelgen bolsa, bir tereptin rusiye kosowaning musteqilliq élan qilishigha qattiq qarishi turup kelmekte. Rusiye tashqi ishlar ministirliki teripidin mundin burun élan qilin'ghan bayanatta: kosowaning musteqilliq élan qilishi rusiyining qol astida turiwatqan "jenubi usitiye" bilen "abxaziye" rayonliri mesilisi bilen munasiwetlik ikenliki bildürülgen. Bayanatta, "bu dégenlik kosowaning musteqilliqi rusiyining mustemlikisi astidiki milletlerningmu musteqilliq dewa qilishigha yol achidu, dégenliktur. Bu her qandaq bir mustemlikichining qorqudighan mesilisidur. Emma rusiyining we uninggha oxshash mustemlikichi döletlerning qol astidiki milletlerningmu bashqa milletlerge oxshash musteqil yashash heqqi bardur. Kosowa hökümiti 17- féwral küni musteqilliqini élan qilghinidin kéyin, bélgrad hökümiti birleshken döletler teshkilati bilen amérikigha qarshi naraziliqini bildürdi. Emma rusiye birleshken döletler teshkilatini jiddi yighin chaqirishqa teklip qildi," déyilgen.

Dubeyning " el erebiye" téléwiziye qanilining kosowa paytextidiki muxbiri mundaq dédi:" birleshken döletler teshkilati xewpsizlik kéngishi 1999- yili sirblarning kosowadin chiqip kétishi we kosowa mesilisini birleshken döletler teshkilatining qarar qilishigha tapshurush heqqide chiqarghan 1244- nomurluq qararida kosowa mesilisini hel qilish üchün siyasiy chare tedbirge chaqirghan bolsimu, kosowa mesilisini pütünley hel qilish yolida éniq bir nerse déyilmigen idi. Emma yawropa ittipaqidiki döletler mezkur qararning kosowaning musteqilliq élan qilishqa yéterlik ikenlikige qana'etlenmekte. Moskwa bilen bilgirat hökümetlirining kosowaning musteqilliq élan qilishini qanunsiz dep qarashta asaslan'ghan sözi: birleshken döletler teshkilati 1999- yili chiqarghan 1244- nomurluq qararida kosowaning musteqilliqi tilgha élinmighan. Shu sewebtin bu mesile her terepning ortaq kéngishi bilen hel qilinishi lazim deydu. Emma kosowaning musteqilliqini qollighuchi köp sandiki döletler deyduki: birleshken döletler teshkilatining mezkur qarari kosowaning musteqilliqini ochuq tilgha almighan bolsimu, sekkiz chong döletning ministirlar kéngishi ittipaqlashqan asasliq prinsiplargha yölinidu. Kosowaning musteqilliqining qanunluq ikenliki üchün bu qararni asas qilishqa bolidu. Bu kosowaning musteqilliq élan qilishining qanunluq ikenlikige yéterlik dégenlik." ( Ömerjan)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.