Kosowa musteqilliqighe qarita xitay démokiratchilirining inkasliri


2008.02.21

"Kosowaning musteqilliqi insaniyet tarixidiki bir chong ish, chünki bu insaniyetning 17 ‏- we 19 ‏- esirler arisida dunyada, dölet chigrisi muqeddestur we dexlisizdur prinsipi hökümran idi. Kosowaning musteqilliqi bügün dunyada milletlerning öz teqdirini özi belgilesh hoquqi muqeddestur we dexlisizdur prinsipining chetke qéqilmaywatqanliqining inkasi". Kosowa musteqilliqi heqqide yuqiriqilarni bayan qilghan xitay démokratchiliridin yang shyawkey, kosowa musteqilliqining qisqighine waqit ichide küchlük döletler teripidin qollashqa érishishini insaniyet medeniyet tereqqiyatining inkasi dep qaraydu. Emma bu qarash, xitay démokiratchilirining hemmisige ortaq emes.

Wu fen: " kosowaning ehwali alahide"

Hazir kaliforniyide yashawatqan xitay démokratchisi wu fen, kosowaning alahide ehwalgha ige ikenlikini, shunga kosowa musteqilliqini qollash lazimliqini bildüridu. Wufenning gépining oramidin melumki, u kosowa musteqilliqini qollaydu, emma buning dunyadiki bolupmu xitaydiki bashqa milletlerge ülge bolup qélishini xalimaydu. U tilgha alghan kosowaning alahide ehwali ikki türlük, biri: albanlarning kosowada mutleq üstünlükke ige ikenliki؛ yene biri bolsa, albanlar bilen siriblar arisida medeniyet jehettin tamamen perqlinidighan ayrim ikki millet ikenliki.

Biz uninggha, xitaylar bilen Uyghurlar arisidiki medeniyet perqining kosowaliqlar bilen siriblar arisidiki perqtin nechche hesse chong ikenlikini esletkinimizde, u mundaq dédi: " elwette, kosowa mesilisi bilen shinjang mesilisining oxshaydighan we oxshimaydighan yerliri bar, shunga biz, xitayda fédératsiye tüzümini teshebbus qiliwatimiz. Fédératsiye tüzümi xitaydiki milliy mesililerni hel qilalaydu dep qaraymiz".

Mustemlikichilikni dawamlashturush bilip turup meghlubiyet yolini tallighanliq

Nöwette awstraliyide yashawatqan xitay proféssor we aktip siyasiy öktichi yüen xungbing mundaq deydu: sérbiye sabiq yugosilawiyining qalduqi, yogoslawiyidiki milletlerning bir dölet bolup teshkillinishi qanuniy yol bilen bolmighan, zorawanliq bilen bolghan. Shuning üchün yugoslawiye parchilandi, uning qalduqi séribiyimu parchilandi. Sérbiyining parchilinishini héchkim keltürüp chiqarmidi we héchkimmu tosuwalalmaydu. U peqet jem'iyet tereqqiyatning muqerrer netijisi.

Yüen xungbingning qarishiche, sabiq yugoslawiye dölitidiki milletlerning birliki teb'iy birlik emes, sün'iy birlik bolghan. Shunga balqan rayoni insaniyet tarixidiki échinishliq weqelerge sehne boldi. Bosiniyide yüz bergen étnik qirghinchiliq buning misali. Insaniyet bu paji'elerdin sawaq élishi kérek: tarixni yaxshi tetqiq qilghan we uzaq kélechekni köreligen kishiler bileleyduki, mustemlikichilik yaxshi nerse emes, u mustemlikichige waqitliq nep ekelgini bilen, aqiwette achchiq bedel tölitidu, u bedelni özliri tölimisimu, uning ewladliri töleydu. Shunga mustemlikichilikni dawamlashturush üchün tirishish tebi'etning qanunlirigha qarshi jeng élan qilghanliq, bilip turup meghlubiyet yolini tallighanliq.

Xitay millitimu mustemlike astida yashawatidu

Biz yüen xongbingdin, sabiq yugoslawiye fédiratsiyisidiki milletlerning birlikini sün'iy birlik dédingiz we u döletning qurulmisini qanunsiz qurulush dédingiz, undaqta, nöwettiki xitay xelq jumhuriyitining köp milletlik terkipinimu qanunsiz yeni zorluq bilen shekillen'gen dep qaramsiz dep sorighinimizda, u mundaq dédi: elwette, hazir xitaydiki bashqa milletlerla emes, xitay millitimu mustemlike astida yashawatidu.

Xitay millitini ishghal qilghini yat millet emes, yat nezeriye. Insaniyetni bir qanche on yil palaketke uchratqan markisizm nezeriyisi hazir xitayda yolgha qoyughluq. Bu nezeriyini xitay xelqi toghra dep qobul qilghan emes, hökümet mejburiy qobul qildurghan. Xitay milliti markisizmdin ibaret idé'ologiyilik mustemlikichidin qutulghanda, bashqa milletlerningmu mustemlikichiliktin qutulushigha yol échilidu.

Hörmetlik radi'o anglighuchilar, démokratiyini xitay millitining héch bir partiye -guruhi xata démeydu, emma uni xitay üchün nöwettiki weziyette paydiliqmu ‏-ziyanliqmu dégen nuqtidila ixtilap mewjut. Démokratiyini xitay üchün ziyanliq dep qarighuchilarning eng chong endishisi xitayning parchilinip kétish éhtimalidur. (Shöhret hoshur)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.