Uyghurlarning kosowaning musteqilliqi heqqidiki inkasliri


2008.02.18

Kosovo-bayraq-200.jpg
Kosowaliqlar kochida musteqilliqni qaynam - tashqinliq ichide tentene qilmaqta. AFP Photo

Tünügün musteqilliqini élan qilghan kosowa 2 milyon nopusqa ige, xitayning éghir basturushlirigha qarimay, musteqilliq kürishini dawamlashturuwatqan Uyghurlar bolsa, kosowaliqlardin az dégende 7-8 hesse artuq nopusqa ige. Kosowa térritoriyisi 10887 kwadrat kilométir, Uyghur élining yer kölimi bolsa 1 milyon 600 ming kwadrat kilométirdin artuq bolup, kosowa yer kölimining az dégende 150 hessisige barawer kélidu. Yeni kosowa yer kölimi jehettin Uyghur élining bir nahiyisige aran teng kélishi mumkin.

Kosowa musteqilliqidin xitay xapa, Uyghurlar xosh

Kosowa 100 yilgha yéqin waqittin béri musteqilliq üchün küresh qilghan bolsimu, tarixta kosowa dep bir dölet qurup baqqan emes؛ Uyghurlar bolsa tarixta onlighan seltenetlik dölet qurghandin bashqa téxi 1930 ‏- we 1940- yillardila, qisqighine 10 yil ichide arqa-arqidin musteqilliq élan qilghan, ikkinchi döliti besh yil hakimiyet sürgen. Kosowaliqlar tünügün'ge qeder sérbiye teripidin bölgünchi atalghan, térrorchi dep eyiblen'gen, Uyghurlarmu bügün xitay teripidin bölgünchi atiliwatidu we térrorchi dep eyibliniwatidu.

Kosowa albanliri bilen Uyghurlar arisidiki sélishturmining yuqiriqidek nuqtiliri, bügün kosowa musteqilliqining xitayni xapa qilip Uyghurlarni xush qilishidiki seweblerning bir qismidur. Shunga xitay tashqi ishlar ministiri tünügün bayanat élan qilip, kosowa musteqilliqidin qattiq endishilinidighanliqini bildürgen bolsa, dunya Uyghur qurultiyi musteqil kosowa dölitini tebriklidi.

Kosovo-usul1-200.jpg
Kosowaliqlar kochida musteqilliqni usul bilen tentene qilmaqta. AFP Photo

Dunya Uyghur qurultiyining mu'awin re'isi muhemmed toxti ependi kosowa musteqilliqining, dunyadiki musteqilliq üchün küresh qiliwatqan barliq milletlerge ilham béridighanliqini bildürdi, u yene, kosowaning musteqilliqi dunyada her waqit herbiy kuch jehettin üstünlükke ige terepningla emes, heqiqet terepdarliriningmu ghelibe qilish imkaniyitining mumkinchilikini körsetti.

Muhemmet toxti yene, xitay teshwiqat wastilirining amérika we gherbni islam düshmini qilip körsitip kelgenlikini, bu arqiliq, Uyghur xelqini siyasiy teqdiridin ümidsizlendürmekchi bolghanliqini, kosowa musteqilliqining xitay teshwiqatigha nisbetenmu bir zerbe bolghanliqini bildürdi.

U sözining axirida yene, kosowa musteqilliqining kosowaliqlarning milliy azatliq kürishi bilen xelq'ara diplomatik kürishini birleshtürüsh netijiside meydan'gha kelgenlikini bildürdi.

U sözining axirida yene, kosowa musteqilliqining kosowaliqlarning milliy azatliq kürishi bilen xelq'ara diplomatik kürishini birleshtürüsh netijiside meydan'gha kelgenlikini bildürdi. Uyghurlar musteqilliq üchün kosowaliqlardin köp bedel tölidi

U sözining axirida yene, kosowa musteqilliqining kosowaliqlarning milliy azatliq kürishi bilen xelq'ara diplomatik kürishini birleshtürüsh netijiside meydan'gha kelgenlikini bildürdi.

Uyghurlar musteqilliq üchün kosowaliqlardin köp bedel tölidi

Türkiyide yashawatqan istratégiye mutexessisi doktor erkin ekremning qarishiche, kosowa musteqilliqi, kosowaliqlarning milliy musteqilliq herikitini üzlüksiz dawamlashturushidin bashqa xelq'ara weziyetning ulargha ong kelgenlikining netijisidur.

Erkin ekremning qarishiche, Uyghurlarning musteqilliq üchün töligen bedelliri kosowaliqlarningkidin nechche hesse köp, emma tarixiy teleysizlik yeni xelq'ara weziyettiki ongushsizliq sewebidin Uyghurlar ötken esirde qurghan ikki qétimliq dölitini saqlap qalalmighan.

Erkin ekremning qarishiche, döletler ara munasiwet menpe'et munasiwitidur. Menpe'et munasiwetlirimu özgermeydighan nerse emes, rusiye bilen amérika arisidiki menpe'et toqunushi kosowaning musteqilliqigha purset yaritip berginidek, xitay bilen amérika arisidiki menpe'et toqunushimu, Uyghur musteqilliq herikitige paydiliq shara'itlar ni yaritip bérishi mumkin. (Shöhret hoshur)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.