Kosowa mesilisi heqqidiki yéngi uchurlar


2007.02.13

1990 ‏- Yillarda, yoguslawiye sotsiyalistik jumhuriyetler birliki sérblarni qollap kosowadiki albanlargha qarita milliy qirghinchiliq yürgüzgendin kéyin, shimaliy atlantik okyan ehdisi teshkilati (nato) yoguslawiyige qarshi herbiy heriket qollan'ghan bir xelq'araliq chong weqe bolup ötkenliki kishilerning ésidin kötürülgini yoq. Eyni wqitta, amérika bashchiliqidiki nato qisimliri yoguslawiyige 1999 ‏- yili 3 ‏- ayning 24 ‏- künidin 6 ‏- ayning 10 ‏- künigiche bolghan 78 kün ichide yuqiri téxnikiliq hawa hujumi qozghap, sérbiye qisimlirini kosowadin chékinip chiqishqa mejbur qildi. Shu urushta xitay jasusliri bérglad shehiride amérika bashchiliqidiki nato qisimlirigha qarshi yushurun heriket qilghanda, xitayning elchixanisighimu bomba chüshken idi. Natoning shu qétimqi hawa hujumi arqiliq yoguslawiye kosowadin esker chékindürgendin kéyin, kosowa b d t ning wakaliten idare qilishigha ötküzüp bérilgen idi. Yoguslawiye sotsi'alistik jumhuriyetler birlikining partiye re'isi milosowéch urush jinayetchisi dégen jinayet bilen sotqa tartildi. Nato shu qétimqi urush arqiliq alban musulmanlirini sérblarning keng kölemlik qirghinchiliqidin qutqazdi. Shuningdin kéyin kosowaning musteqil bolush yaki kosowaning musteqil bolushini tosush otturisidiki talash-tartish dawamliship keldi. Emdi sekkiz yil ötkendin kéyin, kosowa mesilisi yene qaytidin xelq'ara sehnige chiqti. Eyni yillardiki kosowa mesilisi kosowadiki albanlarning sérblarning milliy qirghinchiliqidin qutulush mesilisi idi. Hazirqi kosowa mesilisi bolsa, kosowaning musteqil bolushi yaki kosowani musteqil bolghuzmasliq mesilisi bolup qaldi.

Xitay bilen rusiye izchil halda sérbiyini qollisa, amérika kosowaning musteqilliqini qollap kelmekte

1999 ‏- Yil 3 ‏- aydin 6 ‏- ayghiche bolghan 78 kün ichide nato yoguslawiyini hawadin bombilighan kosowa urushida, yoguslawiye qisimliri kosowadin chékinip chiqqandin kéyin, b d t ning 1244 ‏- numurluq qararigha asasen, kosowa b d t ning wakaliten idare qilishigha ötküzüp bérilginige hazir sekiz yil bolup qaldi. Mushu sekkiz yildin buyan sérbiye hökümiti yenila izchil türde xitay bilen rusiyining b d t diki ret qilish hoquqigha tayinip kosowaning musteqilliqini tosup kéliwatidu. Hetta amérikining gu'entanamo lagiridiki besh Uyghurni albaniye qobul qilghandin kéyin, xitay albaniyige eger bu besh Uyghurni xitaygha ötküzüp bermise, xitay kosowadiki albanlarning musteqilliqini ret qilidighanliqini jakarlap, albaniyige bésim ishletti. Emma amérika we yawropa birliki izchil halda kosowaning musteqilliqini qollap kelmekte.

Yawropa birliki emdi sérbiyige yéngi hökümet teshkillesh toghrisida éniq ségnal berdi

Birleshme agéntliqining xewer qilishiche, ötken ayda b d t ning urush jinayetchilirini tekshürgüchi bash emeldari yawropa birlikining sérbiye bilen élip bérilidighan söhbetni eslige keltürmeslikini telep qilghan idi. Emdi yawropa birlikidiki döletlerning tashqi ishlar ministirliri 12 ‏- féwral küni achqan yighinida sérbiyige 'sérbiyide yéngi hökümet teshkillinishi kérek. Shundaq bolghanda, emdi yawropa birliki sérbiyining yéngi hökümiti bilen söhbetlishishke teyyar ' dep éniq ségnal bergen. Shundaqla yene, sérbiye rehberliri yawropa birlikining urush jinayetchilirini tekshüridighan xizmetchiliri bilen ünümlük hemkarlishishi lazimliqini körsetken.

B d t ning kosowada turushluq wekili kosowa mesilisini birterep qilish layihisini yollighan

Shinxu'a agéntliqining sofiyedin xewer qilishiche, b d t ning kosowada turushluq wekili martti axtisari ötken ayda kosowa mesilisini birterep qilish heqqidiki layihiyi'isni yollighan bolup, uningda kosowagha asasiy qanun tüzüsh, xelq'araliq teshkilatlargha eza bolush hoquqi bérilishi kérek, dep körsitilgen. Bu layihe sérbiye we kosowaghimu ewetip bérilgen. Shinxu'a agéntliqining sofiyidin xewer qilishiche, bolghariye bilen gritsiye prézidéntliri bolghariyide uchrashqanda, balqan rayonida kosowadek bir milliy döletning peyda bolushini xalimaydighanliqi bildürgen. Bu layihige sérbiye we kosowadiki sérblar qet'iy qarshi turmaqta. Emma kosowadiki albanlarning 99% i bu layihini qizghin qollimaqta. (Weli)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.