RFA Ning ziyaritini qobul qilghan kuchar hakimi özini tekshürgen


2007.08.09

Yéqinda erkin asiya radi'osining ziyaritini qobul qilip, Uyghur qizlirini ichkirige yötkesh weqesi toghrisida radi'omiz muxbirining su'allirigha jawap bergen kuchar nahiyisining hakimi, xitay da'iriliri teripidin " düshmen" radi'osining ziyaritini qobul qilghan, dep tenqidke uchrighan. Nahiye hakimi, kucharda yerlik puqralar Uyghur qizlirini ichkiri ölkilerge yötkeshke qarshi chiqip namayish qilghan yaki qilmighanliqi heqqidiki su'allargha jawap bergen idi.

Erkin asiya radi'osi " düshmen" radi'osi, dep qaraldi

Kuchar nahiyisining hakimi hüsenjan memet, 7 - ayning 20 - küni radi'omiz muxbirining kuchardiki namayish toghrisida sorighan su'allirigha jawap bergende, kucharda yerlik puqralarning Uyghur qizlirini ichkiri ölkilerge yötkeshke qarshi namayish qilghanliqini we bir qisim namayishchilarning qolgha élin'ghanliqini inkar qilip, weqeni qizlirini ichkiri ölkilerge ewetishke qarshi chiqqan az sandiki bir qisim déhqanlarning nahiyilik hökümetning erziyet ishxanisigha kélip eriz qilish weqesi, dep tekitligen idi.

Weqedin xewerdar kishilerning éytishiche, hüsenjan memet radi'omizgha yuqiriqi mesile toghrisida bayanlarda bolghandin kéyin, u yuqirining kucharda yüz bergen weqeni mexpiy tutush toghrisidiki buyruqigha boysunmighan, dep eyiblinip, uningdin özini tekshürüsh telep qilin'ghan.

Gérmaniyining myunxén shehiridiki sherqiy türkistan uchur merkizining bu heqtiki xewiride, da'irilerning hakimgha "düshmen radi'osining ziyaritini qobul qilip, mexpiyetlikni ashkarilighan, siyasi jehettin mes'uliyetsizlik qilghan, dep gunah artip, özini tekshürüshke we tekshürüshname yézishqa qistighanliqini" bildürdi.

Hakim yenila öz xizmet ornida

Biz weqening heqiqi ehwalini igellesh meqsitide kuchar nahiyilik partkom we hökümetlirige téléfon qilip, weqeni sürüshtürgen bolsaqmu, lékin bu ikki organdiki xadimlar ziyaritimizni qobul qilishtin özini qachurdi. Nahiyilik partkomning bir duzhérni xadimi, erkin asiya radi'osining muxbiri ikenlikimizni anglighandin kéyin, téléfonimizni qoyuwetti. Nahiyilik hökümetning yene bir duzhérni xadimi bolsa özining bu mesilige jawap bérelmeydighanliqini bildürdi.

Igilishimizge qarighanda kuchar nahiyisining hakimi yenila öz wezipisini ayquriwatqan bolushi mümkin. Nahiyilik hökümetning bir xadim, hakimning wezipisi yaki xizmet ornida özgürüsh bolmighanliqini, uni buningdin bir qanche burun körgenlikini eskertti.

Ötken ayda qizlirini ichkirige ölkige ewetishke qarshi chiqqan kuchar nahiyisidiki bir qisim puqralar nahiyilik hökümetning erziyet ishxanisigha kélip, hökümetning ichkirige adem yötkesh siyasitige narazi ikenlikini we qizlirini ichkirige ewetelmeydighanliqini bildürgen.

Aqsu wilayitidiki weqedin xewerdar bezi kishiler kucharda yüz bergen weqening namayish ikenlikini ilgiri sürgen bolsimu, lékin nahiye hakimi radi'omizgha buning bir erziyet weqesi ikenlikini we weqede namayishchilarning qolgha élin'ghanliqi heqqidiki xewerlerni inkar qilip, bu mesilining toghra bir terep qilin'ghanliqini bildürgen idi.

Namayishni teshkilligüchi nezerbent qilindi

Kucharda yüz bergen weqening tepsili jeryani, weqege qatnashqan kishilerning shexsi ehwali, hazirgha qeder melum emes bolsimu, lékin weqening Uyghur qizlar bilen munasiwetlik ikenliki radi'o anglighuchilirimizgha sir emes.

Weqedin xewerdar ismini ashkarilashni xalimaydighan zatlar bizge weqeni teshkilligüchining ehwali heqqide deslepki uchurlarni berdi. Ular erziyet weqesi kuchar nahiyisidiki bir mulazimet shirkitining tursun nusret isimlik dréktori teripidin uyushturulghanliqini, u ichkiri ölkilerdiki zawut - karxanilarda ishlewatqan Uyghur qizlarning ehwalini öz közi bilen körüp kelgendin kéyin, nahiyidiki qizliri ichkiri ölkilerde ishleshke mejburliniwatqan ata - anilarni yighip, hökümetke telep qoyghanliqini bildürmekte.

Ularning melumatigha qarighanda weqe yüz bergendin kéyin aqsu wilayetlik partkom teripidin kuchargha ewetilgen dölet bixeterlik we jama'et xewpsizlik xadimliri, tursun nusretni a'iliside nezerbent astigha alghan we radi'omizgha kucharda namayish boldi, dep bayanat bergen nahiyilik hökümetning duzhérni ishxanisidiki bir nöwetchi xadimni xizmitidin qoghlighan.

Lékin kuchar nahiyilik hökümetning duzhérni ishxanisidiki nöwetchi xadimlar bu uchurning rast - yalghanliqini ispatlashqa unimidi.

Ömerjan hajim : rastni sözlesh kishilerning heqqi

Sherqiy türkistan uchur merkizi bu heqtiki xewiride, kuchar nahiyilik partkom nahiyidiki her derijilik hökümet organlirigha uxturush tarqitip, nahiyide yüz bergen siyasi weqelerni sirtqa ashkarilighuchilarning éghir jazagha tartilidighanliqi toghrisida agahlandurush bergen.

Ömerjan hajim, norwigiyide yashaydighan kucharliq diniy zatlardin bolup, u kishilerni erkin asiya radi'osigha sözligenliki üchün jazalash dewrimizde eqilge sighidighan ish, dep qarimaydighanliqini bildürdi.

Xitay hökümiti Uyghur yashlirini ichkiri ölkilerde ishleshke teshkillesh Uyghurlarni namratliqtin qutuldurush siyasitining bir qisimi, dep aqlisimu, lékin Uyghur qizlirini mejburi yötkesh ehwali ata - anilarning naraziliqini qozghimaqta idi. Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim, bu siyasetni shekli we ismi özgertilgen "étnik tazilash," dep eyiplimekte. (Erkin)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.