Яш – өсмүрләр тәлим – тәрбийә курси явропада кеңәймәктә

• Ихтияри мухбиримиз әкрәмниң бу һәқтики толуқ мәлумати
• Download story audio

Германийидә йолға қоюлған яш – өсмүрләр тәлим – тәрбийә курси явропадики қошна әлләргә кеңәймәктә.

Үнүм бериватқан әҗир

Германийидики бу курсни дуня уйғур қурултийиниң мәдәнийәт – маарип бөлүми 2005 – йили 1 – авғусттин башлап йолға қойған. Униңға "әркин алптекин тәлим – тәрбийә мәркизи" дәп нам бәргән. Уйғур пәрзәнтлириниң әслигә садиқ һалда йетилишини капаләткә игә қилиш үчүн, яш – өсмүрләр тәлим – тәрбийә курсида нуқтилиқ һалда уйғур ана тили вә йезиқи, уйғур мәдәнийити вә тарихи билимлири, диний билимләр һәм уйғур өрп – адәт билимлиридин дәрс өткән.

Қисқиғина 6 ай ичидә яш – өсмүрләргә қарита елип барған бу дәрсләрдин яхши үнүм һасил қилинип, германийидики уйғур ата – аниларниң мәдһийисигә сазавәр болған. Бу курсқа атап мәхсус уйғурчә дәрслик китаблар түзүлгәндин сирт, уйғур вәтинидин түрлүк оқушлуқлар вә һәрхил дәрслик пластинкилири кәлтүрүлүп, оқуғучиларниң өгиниш қизғинлиқи юқири көтүрүлгән. Түрлүк имтиһанлар вә мукапатлиқ зеһин синаш паалийәтлири уйғур яш – өсмүрлирини җәлип қилған.

Оқутуш қошна әлләргә кеңәйтилмәкчи

2 – Айниң 5 – күни дуня уйғур қурултийиниң мәдәнийәт – маарип бөлүми қурултай хизмәт бинасида ата – анилар йиғини чақирип, пәрзәнтләрниң тәлим – тәрбийә мәсилиси һәққидә сөһбәт елип барған. Ата – аниларниң илтимаслири вә оқутқучиларниң тәклиплири музакирә қилинған. Курсни изчил давамлаштуруш һәққидә һәммә бирдәк пикиргә кәлгән. Бу йиғинда йәнә, норвигийә вә шветсийә қатарлиқ қошна дөләтләрдики уйғур тәшкилатлириниң йеқинда яш – өсмүрләр тәлим – тәрбийә курсини йолға қоймақчи болғанлиқи тоғрулуқ хәвәр елан қилинғанда, уйғур ата – анилар алқиш яғдурған.

Биз уйғур болуш сүпитимиз билән миллитимизниң мәңгү йоқалмайдиғанлиқини имканимиз яр бәргән барлиқ васитиләргә мураҗиәт қилип дуняға вә хитайға билдүришимиз керәк. Мана шундақ миллий һәм диний тәрбийә арқилиқ пәрзәнтлиримизни һәқиқи уйғур сияқида йетиштүрүп, уйғурниң ирадисини намайән қилишимиз керәк. Биз йоқалмаймиз вә йоқиталмайду.

Дуня уйғур қурултийи мәдәнийәт – маарип бөлүминиң мәс`ули алимҗан әпәндиниң бәргән мәлуматиға асасланғанда, қошна әлләрдики курсларму алдинқи айлар ичидә башлинидикән. Улар қошна әлләрдики қериндашлирини оқушлуқ китаблар вә дәрслик пластинкилири билән тәминләйдикән. Бу китаблар германийидә түзүлгән болуп, униң баш муқависиға шәрқий түркистан дөлитиниң дөләт байриқи елинған. Биринчи вә иккинчи бәтлиригә 1933 – йили қәшқәрдә қурулған шәрқий түркистан ислам җумһурийитиниң дөләт герби, шәрқий түркистан җумһурийитиниң хәритиси вә йәр көлими һәққидики билимләр йәрләшкән.

Миллитимизниң мәңгү йоқалмайдиғанлиқини барлиқ васитиләр билән дуняға билдүришимиз керәк

Дуня уйғур қурултийиниң рәиси әркин алиптекин әпәнди германийидә давам қиливатқан мәшрәп вә яш – өсмүрләр тәлим – тәрбийә курсиниң әһмийитигә юқири баһа бәрди. Ассимилятсийигә қарши туруш, уйғур кимликини сақлап қелиш үчүн һәр хил чариләргә мураҗиәт қилишни тәкитлиди. Әркин алиптекин әпәнди бу һәқтә мундақ дәйду:

"Вәтинимиз шәрқий түркистанда әзиз хәлқимиз түрлүк зулумларға учриғандин башқа, йәнә күчлүк ассимилятсийә бесимиға дуч келиватиду. Хитайлар миллитимизни өз тарихини унтушқа мәҗбурлаватиду. Хитайниң өрп – адитигә маслишишқа мәҗбурлаватиду. Хитай тили билән йетилишкә вә яшашқа мәҗбурлаватиду. Өзимизниң миллий вә диний әқидилиридин ваз кечишкә мәҗбурлаватиду. Дуня җамаити болса хитайниң бу хил мәйнәт сияситидин йиргиниватиду. Хитай һөкүметигә ләнәт ейтиватиду. Биз уйғур болуш сүпитимиз билән миллитимизниң мәңгү йоқалмайдиғанлиқини имканимиз яр бәргән барлиқ васитиләргә мураҗиәт қилип дуняға вә хитайға билдүришимиз керәк. Мана шундақ миллий һәм диний тәрбийә арқилиқ пәрзәнтлиримизни һәқиқи уйғур сияқида йетиштүрүп, уйғурниң ирадисини намайән қилишимиз керәк. Биз йоқалмаймиз вә йоқиталмайду".

Әркин алиптекин әпәнди йәнә мундақ дәйду: яш – өсмүрлиримизни лаяқәтлик уйғур сүпити билән йетиштүрүшниң шәрқий түркистан миллий муҗадилисигә зор пайдиси бар. Биз из басарлиримизни мутләқ рәвиштә миллий ирадимизгә садиқ һалда тәрбийилишимиз керәк. Дәвайимизниң изчиллиқи бизни ахирқи ғәлибигә улаштуриду. (Әкрәм)