Ürümchide 10 neper oqughuchi jiger yallughi késili tüpeylidin mekteptin qoghliwitildi
2006.10.10
Béyjing ey jishin tetqiqat orgini teripidin bérilgen xewerdin melum bolushiche, bu yil 9 - ayning béshi, yéngi mewsum bashlinishi bilen,ürümchi sheherlik 15 - ottura mektep qatarliq 3 chong ottura mektepte, salametlik tekshürüshke qatnashqan yéngi oqughuchilar arisida, qeshqer qatarliq jaylardin kelgen 10 neper oqughuchi b tipliq jiger késili yallughigha giriptar bolghan dégen bahane bilen, mektep teripidin oqushtin chékinish uqturushini tapshurup alghan. Qoligha oqushtin chékinish uqturushini tapshurup alghan bu oqughuchilar gerche b tipliq jiger késili yallughi bilen yuqumlan'ghuchilar bolghan bolsimu, ular mektepke kirishtin burun, aptonom rayonluq oqughuchi qobul qilish orginining méditsina mutexessisler guruppisining tekshürüshidin ötüp,layaqetlikler qatarida mektepte oqushqa ruxset qilin'ghan. Lékin 15 - ottura qatarliq bu 3mektep mutexessislerning tekshürüsh netijisini bir chetke qayrip qoyup, ata -anilargha meslihet qilmastinla, oqughuchi ewetken jaylardiki ma'arip idariliri bilen alaqiliship,oqughuchilarni oqushtin chékindürüsh resmiyitini öteshke mejburlighan.
Oqughuchilar öyige qayturulghan
Munasiwetlik melumatlarda qarighanda, b tipliq jiger késili yallughi bilen yuqumlan'ghan dep mekteptin chékinishke mejbur bolghan bu 10 oqughuchining hemmisi Uyghur élining jenubiy rayonidin ürümchige ewetilgen ela oqughuchilar bolup, ularning arisidiki 8 neper oqughuchining ata - anisi amalning yoqluqidin balilirini öz yurtigha élip ketken. Qulgha ikki neper 15 - orta mektepke bölün'gen oqughuchimu mezkur mektep rehberlirining qattiq bésimi astida qalghan bolup, ular peqet ata -anisi téxi kelmigen bolghachqila, mekteptin pütünley ayrilmighan.
Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan ürümchi shehiridiki ismini melum qilishni xalimighan bir mektep xadimining bildürishiche, yéqinqi bir nechche yildin buyan, ürümchi shehiri 15 - ottura mektipi qatarliq bir qanche mekteplerge, Uyghur élining jenubiy rayonidin eng ela oqughan Uyghur oqughuchiliri ewetilgen bolup, ular mezkur mekteplerdiki qosh tilliq siniplirida mexsus terbiyilinip, toluq otturini püttürgendin kéyin ichkiri ölkilerdiki mekteplerge biwaste ewetilidiken.
Öyige qayturulghan oqughuchilar kemsitilishke uchrighan
Munasiwetlik melumatlarda körsitilishiche, ürümchi sheherlik ma'arip idarisi bilen mektep orunliri birliship oqughuchi ewetken yerlik ma'arip idarilirigha qaritip yazghan uqturush xétide, bu 10 neper oqughuchini" yuqumluq késelge giriptar bolghan" dep körsetkenliktin, öqughuchilar öz yérige qaytip barghandin kéyinmu, kemsitishlerge uchrap, héchqandaq mektep ularni qobul qilishqa unimighan. Zor rohiy azabta qalghan bu oqughuchilar bashqilarning kemsitishidin saqlinish üchün, öydin sirtqa chiqalmas halette qalghan. Oqushsiz qalghan bu oqughuchilarning ata - aniliri "bu xil aqiwetning kélip chiqishigha ürümchi sheherlik ma'arip idarisi özi mes'ul bolush kérek" dep qattiq narazi bolmaqta.
Bir mutexessis: di'agnoz téxi éniq emes
Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan aptonom rayonluq yürek we jiger tekshürüsh guruppisining mes'uli chang kün ependi oqughuchilargha qoyulghan di'agnozningki éniq emes ikenligini tekitlep, "di'agnozda peqet yuqumluq késel depla yézilghan. Eger jiger késili dep éniq déyilgen bolsa,uning yoli bashqa idi. Yuqumluq késellikler öpke késel, sars, üchey yallughi we zukam qatarliqlarning hemmisini öz ichige alidu. Shunga yuqumluq késel depla di'agnoz qoyushning özi xana bir ish" dep bildürdi.
U sözide yene "ürümchi shehirining özidiki yerlik oqughuchilar arisidimu jiger yallughi bilen yuqumlan'ghan oqughuchilar bar, néme üchün mektepler bu oqughuchilarni mekteptin chékindürmey, chet rayonlardin ewetilgen munewwer oqughuchilarni öz yérige qayturiwétishke mejburlaydu, néme üchün ulargha bir yaqtin oqup, bir yaqtin dawalinish pursiti bermeydu ' dep naraziliq bildürdi.
Sotqa erz sunulghan, biraq...
Méditsina mutexessislirining bildürishiche, b tipliq jiger yallughi yuqumluq bolghini bilen, u peqet qan, ana süti yaki jinsiy munasiwet yolliri arqiliqla yuqidighan alahidilikke ige iken. Jiger késili yallughigha giriptar bolghuchilar etirapidiki kishilerge héchqandaq tehdit élip kelmeydiken. Ular bashqilargha oxshash normal oqush, xizmet we turmush kechüreleydiken. Shu tapta, balliliri oqushsiz qalghan bir qisim ata - anilar ürümchi sheherlik ma'arip idarisi üstidin yerlik sot mehkimisige erzi qilghan. Lékin sot mehkimisi bu heqte téxi délo turghuzmighan hemde mesilini hel qilish oyida bolmighan.
Biz mezkur mesile heqqide ürümchi sheherlik ma'arip ministirigha téléfon qilip, ehwal sürüshtürmekchi bolduq. Ziyaritimizni qobul qilghan mezkur idare xadimi nahayiti qopal halda " ata- anilarning bu ishtin narazi bolishini toghra chüshen'gili bolidu, lékin késelni dawalatmay qandaq oqughili bolidu. Bu oqughuchilar késilini dawalitip saqayghandin kéyin yene kélip oqusa bolidighu" dep muxbirimizning su'alidin özini qachurushqa urundi. (Méhriban)
Munasiwetlik maqalilar
- Bir ottura mektep oqughuchisining gérmaniyige kelgendin kéyinki tesiratliri
- Oqush püttürgen Uyghur oqughuchilarning xizmet tépishi tes bolmaqta
- Ottura mektep oqughuchiliri jem'iyet, a'ile we mekteptin némilerni kütidu?
- Jéngju uniwérsitétidiki oqughuchilar isyan kötürüp namayish qilmaqta
- Uyghur oqughuchilar ders bashlinipla paxta térishke heydeldi
- Aliy mektep imtihanigha qatnashqan xitaylar bilen bashqa millet oqughuchilirining qobul qilinishida perq chong