Uyghurlar hergiz özini "xitay" dep étirap qilmaydu
2007.01.25
"Merkizi agéntliqi" , "xitay waqit géziti" , "boshün tor béti" qatarliq uchur wasitilirining ashkarilishiche, kommunist xitay hökümiti yéqinda höjjet tarqitip, Uyghur yurtlirida kommunist xitayning besh yultuzluq qizil bayriqini ésish, "Uyghur" ikenlikidin waz kéchip, özlirini "xitay milliti" dep étirap qilishqa, özliri tarixtin buyan dawamlashturup kéliwatqan türk-Uyghur medeniyitidin waz kéchip, özlirining medeniyitini "xitay medeniyiti" dep étirap qilishqa, özlirining wetini "sherqiy türkistan" ikenlikidin waz kéchip, özlirining wetinini "xitay" dep étirap qilishqa mejburlashqa bashlighan.
Eger xitay hökümiti mushundaq bésim ishlitiwerse, Uyghurlar xitaydin téximu yéraqlishidu
Amérikida chiqidighan "béyjing bahari zhurnili"ning mudiri shöwéi ependining qarishiche, xitay hökümiti hazir siyasiy kirziske duch keldi, hetta hakimiyitining dawam qilalaydighanliqighimu közi yetmeydighan bolup qaldi. U hazir memliket ichide xitaydin bashqa milletlerning keskin qarshiliqigha uchrawatidu. Uning üstige, hazirqi dewr dunyada her qandaq adem özining tewelikini özi erkin tallaydighan dewr. Shunglashqa xitay hökümiti hazir bundaq bir siyasiy tedbirni qollinishqa bashlidi. Emeliyette bu bir exmiqane tedbir. Qandaq qilip tili, medeniyiti, milliti xitay bilen tamamen oxshimaydighan Uyghurlar özini "xitay" dep étirap qilidu? eger xitay hökümiti mushundaq shekilde bésim ishlitiwerse, Uyghurlarni basturiwerse, Uyghurlar we bashqa milletler xitaydin téximu yéraqlishidu. Xitayni jallat dep hésablaydu.
"Üchni étirap qildurush" xitayning xam xiyali yawropada chiqidighan "gherb shamili" zhurnilining tehriri haji abdurishit kérimi ependi xitay hökümitining Uyghurlarni qandaq qilip boy sundurush heqqide xéli burunla muhakime qilishqa bashlighanliqini eslep ötti.
Haji abdurishit kérimi ependi xitayning bu siyasiy tedbirining aqiwiti heqqide toxtilip, bu xitayning uxlimay körgen chüshi, Uyghur xitayning bundaq telipini qobul qilmaydu. (Weli)
Munasiwetlik maqalilar
- Xitay Uyghurlardin "üchke étibar bérish" ni qobul qilishni telep qilmaqta
- Mawzédung otturigha qoyghan "sherq shamili" qurulushi alliqachan berbat bolghan, buningdin kéyin ghelibe qilamdu?
- Xitay da'irilirining Uyghur milliy ma'arip sahesige qaratqan tazilash herikiti ghelbe qazinalamdu?
- Xitay hökümiti maralbéshidiki toy qilmaqchi bolghan Uyghurlarni kolliktip toy qilishqa mejburlidi
- Intérnétte hazir "xitayda az sanliq milletler assimilyatsiye qiliniwatamdu yaki öz -ara birlishiwatamdu?" dégen témida erkin munazire bashlandi (2)