Xitaydiki muhit bulghinish mesilisi xitay iqtisadigha zor tehdit élip kelmekte

• Muxbirimiz méhribanning bu heqtiki melumati
• Download story audio

Yéqinda "dunya awan'gartliri mulahize munbiri" namliq gézitte, "qed kötüriwatqan xitayni emeliyette meynetchilik basmaqta" dégen témida maqale élan qilindi. Maqalida xitaydiki su we hawaning bulghinish derijisining künséri éghirlishiwatqanliqi hemde bu xil ehwalning xitay iqtisadigha zor tehdit élip kéliwatqanliqi otturigha qoyulghan.

Muhit bulghinish éghir derijige yetken

Maqalida körsitilishiche, xitayning muhitni asirash sahesidiki aliy derijilik emeldari yéqinda xitaydiki muhit mesilisi heqqide toxtilip "eger bu heqte jiddi chare -tedbirler qollinilmaydiken, 15 yil ichide xitaydiki su we hawaning bulghinish derijisi hazirqidin hessilep éghirlishidu" dep agahlandurush bergen.

Maqalida ilgiri sürülüshiche, xitaydiki muhit mesilisi peqet iqtisadiy mesilila bolup qalmay, belki ijtima'iy we siyasiy mesilige aylan'ghan. Bolupmu xitayning yéza rayonlirida, suning bulghinishi zira'etlerning bulghinishini keltürüp chiqarghan shuning bilen xelqning salametliki zor tehditke uchrighan.

"Qed kötüriwatqan xitayni emeliyette meynetchilik basmaqta" dégen témidiki bu maqalida, " xitay hökümiti héchbolmighanda döletning paytexti béyjingning hawasini bolsimu sap qilishqa tirishishi kérek, eger bundaq qilmaydiken, 2008 - yili béyjingda échilidighan olimpik yighinda, xitay hökümiti nahayiti osal ehwalgha chüshüp qalidu" dep körsitilgen.

Xitayda pul tépish muhim orunda qoyulghan

Washin'gtondiki xitay uchur merkizining mes'uli wu xungda ependi xitaydiki muhit mesilisining heqiqeten nahayiti éghir ikenligini tekitlep, "bundaq bolushi xitay hökümiti peqet iqtisadning tereqqi qilishighila köngül bölüp, xelqning salametlikini bér chetke qayrip qoyup, ularning ölüp térilishi bilen kari bolmighanliqidin kélip chiqqan " dep körsetti,

Yéqinda xitayning muhitni asrash sahesidiki ali derijilik emeldari hazir xitaydiki sheher nopusining köp qismining bulghan'ghan hawada yashawatqanliqigha iqrar bolghan.

"Dunya awan'gartliri mulahize munbiri" namliq gézitte élan qilin'ghan maqalida körsitilishiche, hazir xitay zéminining 3 tin bir qismida pütünley kislataliq yamghur yaghidiken shundaqla her yili xitayda hawaning bulghunushidin ölüp kétiwatqan ademler sani 400 mingdin ashidiken.

Muhit bulghinish kishilerning hayatigha xewp élip kelmekte

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan washin'gtondiki xitay uchur merkizining mes'uli wu xungda ependi, "xitayda hazir bir qisim chöl we qumluq rayonlardin bashqa, asasiy jehettin hemmila sheherler bulghinip bolghan, yéza rayonliridiki yer asti sumu pütünley bulghan'ghan. Bu xil bulghinishning terkibide türlük rak késelliklerni keltürüp chiqiridighan radi'aktibliq éléméntlar bar" dep bildürdi,

Wu xungda ependi söhbet jeryanida yene xitaydiki su we hawaning éghir derijide bulghan'ghanliqidin, xitayda ishlepchiqirilghan yémekliklerningmu xeterlik bolup qalghanliqini, shunga hetta amérikini öz ichige alghan chet döletlerde kishiler xitaydin import qilin'ghan yémekliklerni istimal qilishtin intayin endishe qilidighanliqini melum qildi,

Wu xungda ependi sözining axirida, "muhit mesilisini bir terep qilishta, xitay hökümiti bekmu kéchikti. Chünki 20 yildin buyanqi iqtisadni tereqqi qildurush jeryanida, xitayda meyli hawa bolsun yaki su we tupraq bolsun, hemmisi digidek intayin qorqunchluq derijide bulghinishqa uchridi" dep körsetti, (méhriban)