Xitaydiki muhit mesililiri kishini chüchütidu

Xitay muhit qoghdash minstirliqining mu'awin ministiri pen yü, "der shipigel" zhornili muxbiri bilen ötküzgen söhbitide xitayning kelgüsini nahayiti qarangghu teswirligen.

Pen yü, muxbirning xitayning iqtisadiy tereqqiyati we xitaydiki muhit bulghinishi mesilsi toghrsidiki so'allirigha jawap bérip mundaq deydu: "men elwette xitay iqtisadining téz tereqqi qiliwatqanliqidin xursenmen.Emma iqtisadiy jehettki téz tereqqiyatning mini qattiq endishilendüriwatqan tereplirimu bar. Chünki biz iqtisadiy tereqqiyatni dawamlashturush üchün nahayiti köp xam eshyalirimizni qurban qilmaqtimiz. Mesilen, biz 10 dollarliq tawar ishlepchiqirish üchün yaponiyidin yette hesse, amérikidin 6 hesse hetta hindistandin üch hesse köp xam eshya ishlitiwatimiz. Weziyetning bundaq dawamlishishi mumkin emes.

Xitay: nopusimiz köp, xam eshya kemchil

Xitayning xam eshya menbelirining cheklik ikenlikini tekitligen xitay muhitni qoghdash minsitirliqining mu'awin minstiri pen yü mundaq deydu: "bizning nopusimiz izchil köpiyiwatidu. Lékin yer meydanimiz cheklik. Hazir xitayda 1 milyard 300 milyon kishi yashaydu. Bu san 50 yil burunqigha sélishturghanda bir hesse köp. 2020‏- Yilida xitayning nopusi bir milyard 500 milyon kishige yétidu. Sheherler kéngiyishi bilen birlikte chöllishishmu kéngiyip, ötken 50 yil ichide xitaydiki tirilghu yer miqdari 50% azayghan.

Shuning üchün, ‏- deydu pen yü gérmaniyining der shipigel zhornili bilen ötküzgen söhbitide,‏ bügünki iqtisadiy jehettiki téz tereqqiyat uzun'gha barmay toxtaydu. Chünki xitayning muhit shara'iti buni kütürelmeydu. Nöwette xitay zéminining üchtin bir qisimida kislataliq yamghur yéghishqa bashlidi. Xitaydiki 7 chong derya süyining yérimi pütünley bulghan'ghan bolup, uni ishlitish mumkin emes. Xitay sheherliridiki ahalining üchtin biri zeherlik hawadin nepe'isliniwatidu. Shundaqla xitayda exletlerning peqet 20% tin az bir qismi muhit qoghdash qa'idilirige muwapiq bir terep qiliniwatidu.

150 Milyon kishini orunlashturudighan jay yoq

Xitaydiki muhit bolghinish ehwalining jiddiy bir mesilige aylan'ghanliqini tekitligen xitay muhit qoghdash minsitirliqining mu'awin minstiri, xitayda hawa we suning jiddiy derijide bulghan'ghanliqini otturigha qoyup, xitayning yilliq milliy kirimining 15% ke yéqin qisimi muhit bulghinishidin kélip chiqqan mesililer üchün serp qiliniwatidu, dédi.

Uning éytishiche, peqet béyjingdila rak kisellikining 70% -80% i muhit bulghinishidin kélip chiqqan iken.

Xitay muhitni qoghdash minsitirliqining mu'awin minstiri pen yü yene munularni dégen: "hetta hazirmu memlikitimizning gherbiy teripi ékologiye jehettin qattiq bésim astida qalghan rayonlar, bu rayonlardiki ahalilar éhtiyajlirini qamdiyalmaydighan ehwalgha chüshüp qalghan. Kelgüside biz 22 ölke we sheherdin 186 milyon kishini bashqa rayonlargha yötkeshke mejbur bolimiz. Lékin xitaydiki bashqa ölke we sheherlerge peqet 33 milyon kishini orunlashturush mumkin. Démek qalghan 150 milyon kishini orunlashturudighan jay yoq.

Xitayda hélimu, iqtisadiy tereqqiyatni pütün mesililerning achquchi dep qaraydighan kishilerning döletning siyasitini belgilewatqanliqini tekitligen pen yü, eger biz iqtisadiy tereqqiyatqa maslashturup, siyasiy islahatni birlikte élip barmisaq, siyasiy krizis xetirige duch kélishimiz mumkin. Eger kembeghel we baylar otturisidi'iki perq téximu köpeyse, xitaydiki her qaysi rayonlar hemde pütün xitay muqimsizliq girdawigha chüshüp kétidu, dédi. (Qanat)