Мәшһур уйғур нахшичиси мурат насиропниң өлүми һәққидә охшаш болмиған қарашлар

• Мухбиримиз үмидварниң бу һәқтики толуқ мәлумати
• Download story audio

Мурат насироп. Мурат насироп торидин елинди

Русийиниң мәшһур уйғур нахшичиси мурат насироп 19-явар күни вапат болғандин кейинки бу бир қанчә күндин буян русийиниң атақлиқ гезитлири, интернәт торлири мурат насиропниң туюқсиз вапатиниң сәвәблири һәққидә түрлүк қиясларни елан қилишмақта. Интерфакис агентлиқиниң учуриға асасланғанда, мурат насироп 19-январ күни кәч саәт 10дин 30 минут өткәндә москва шәһиридики 5-қәвәткә җайлашқан өйиниң балконидин чүшүп кетип нәқ мәйданда җан үзгән. У бу йил 37 яшқа киргән иди.

Сирлиқ өлүм

Русийә агентлиқлириниң учурлирида мурат насиропниң өлүми һәққидә икки хил йәкүн елан қилинған болуп, униң бири " өзини өлтүривалди" дәп қараш болса, йәнә бири " һадисигә учриди" дегән йәкүндур. Нәқ мәйданни тәкшүргә сақчи даирилири өйниң балконидин өзини йәргә етип өлүвалғанлиқини оттуриға қойған. Әмма, мәрһум муратниң директори александир скурхин буниң мумкин әмәсликини, бәлки, униң балкондин тейилип кетиш сәвәби билән чүшүп кетиштәк һадисә билән қаза қилғанлиқини ейтқан. Мурат қаза қилғанда өйдә икки пәрзәнти билән қәйин аниси бар болуп, сақчилар мурат насиропниң өзини өлтүрүвалди дегән йәкүнни чиқиришта униң әһвални сөзләп бәргән қәйин анисиниң сөзлириниму асас қилған.

Лекин, мурат насиропниң өзини өлтүрүвалғанлиқи һәққидики йәкүнләргә униң аяли вә йеқин достлири қошулмиған болуп, уларниң қаришичә, мурат иман-етиқади яхши бир мусулман болуш сүпити билән бу ишни садир қилмайдикән. Муратниң әң йеқин дости, "йәркәт булбуллири" ансамбилиниң мәсули, полат һезимоп бу йәкүнни инкар қилип, бунинға ишәнмәйдиғанлиқини, чүнки 3-айда мурат насиропниң алмутида чоң нахша кечилики өткүзүшкә тәйярлиқ қиливатқанлиқини, техи икки күн бурун униң билән кәчлик паалийәтниң тәйярлиқ әһвали һәққидә сөзләшкәнликини билдүрди.

Москвадики атақлиқ содигәрләр гезити мақалә елан қилип, мурат насиропниң иҗадийәт сәвәби билән йәни униң йеқинқи йиллардин буян бәк наминиң коп чиқмай қелиши билән мунасивәтлик чүшкүнлишип өзини өлтүрүвелиш йолини тутқанлиқини язған. Бир қисим җурналистлар һәтта муратниң зәһәрлик чекимлик вә яки һарақтин худини йоқитип өзини өлтүрүвалған болуши мумкинликини баян қилишқан. Әмма, униң йеқин дости полат әпәнди мурат насиропниң һарақ ичмәйдиғанлиқи, һәтта тамака чәкмәйдиғанлиқини ейтип, рус җурналистлириниң қалаймиқан хуласә чиқарғанлиқини тәнқид қилди.

Мурат насиропниң өлүминиң сирлиқ түс алғанлиқи, бу өлүмниң зади қандақ келип чиққанлиқи кишиләрниң гуманини қозғимақта һәм бу һәқтә ениқлашлар давамлашмақта икән. Бу һәқтә полат һезимоп " буниңда қандақтур бир күч бар, бир йошурун күч бар" дәп изаһ бәрди.

Алла пугачәва: мурат тәбиий талантлиқ, тәбиий авазға игә нахшичи иди

Русийә, қазақистан, қирғизистан қатарлиқ оттура асия җумһурийәтлирини зил-зилигә салған мурат насиропниң туюқсиз өлүмигә аит бу хәвәрләр билән биргә йәнә униң иҗадий һаятиға юқири баһа берилгән мақалиларму көпләп елан қилинди. Русийә вә қазақистан мәтбуатлири талантлиқ бир сәнәткардин айрилип қелиғанлиқи һәққидә йезишти. Русийә заманиви нахша падишаһи, алла пугачәва ханим көз яшлирини аққузған һалда муратниң мейити билән хошлишип, 'мурат һәқиқәтән талантлиқ, тәбиий авазға игә артист иди, униң яп-яшла һаятидин айрилиши, зор бир йоқитиш" дәп баһа бәрди.

Дуня уйғур қурултийиниң рәиси, рабийә қадир ханимму мурат насиропқа тәзийә билдүрүп, униңға юқири баһа бериш билән биргә мурат насиропниң америкида өткүзүлмәкчи болған мәдәнийәт кечиликигә келишкә вәдә берип, 3-айда вашиңтонға кәлмәкчи болғанлиқини тәкитлиди һәмдә мундақ әһвал астида униң өзини өлтүрүвалғанлиқи һәққидики учурға ишәнмәйдиғанлиқини әксәртти.

Әслидә русчә нахша ейтип, даң чиқарған мурат насироп йеқинқи йиллардин буян русийә вә оттура асия сәһнилиридә уйғурчә нахша ейтишни күчәйткән, һәммила йәрдә уйғурни тонуштурған һәтта русийә президенти владимир путин, қазақистан президенти нурсултан назарбайев қатнашқан сорунда нахша ейтқанда, униң нахшилирдин һозурланған путинниң "сән қайси дөләткә тәвә?" дәп сориған соалиға, " мән қазақистанда туғулдум, русийидә нахшичи болуп тонулдум, лекин мениң миллитим уйғур" дәп җаваб бәргән икән. (Үмидвар)