Murat nasiropning xanimining murat nasirop heqqide éytqanliri
2007.01.31

Ataqliq Uyghur naxsha cholpini murat nasiropning wapat bolghinigha on kündin ashti. 37 Yashliq murat nasiropning tuyuqsiz wapati peqet uning a'ile-tawabatlirighila qayghu élip kelmestin belki, uning naxshilirini yaqturup anglaydighan we uning talantigha qayil bolghan sansizlighan her millet kishilirining qayghusi we échinishini qozghighanliqi melum.
Muratning ölümining tüp sewebi éniq emes
Rusiye metbu'atlirida murat nasiropning ölümi heqqide türlük köz qarashlar izchil türde élan qilinip kelmekte. Uning wapatining tüp sewebi heqqide téxi hazirghiche éniq yekün yoq bolup, murat nasiropning xanimi nataliye téléfon ziyaritimizni qobul qilip, bir qatar so'alirimizgha jawab berdi.
Nataliye xanim hazirghiche éniq tekshürüsh netijisi yoqliqini éytip, "téxiche netije chiqmidi, netije yoq, hemme uning netijisini bilishni xalaydu, hazir peqet perezlerla mewjut" dédi.
Rusiye metbu'atlirida türlük qiyas we hökümler qatarida murat nasiropning belki zeherlen'gen bolushi mumkinliki heqqidimu perezler élan qilin'ghan bolsimu, lékin nataliye xanim qolida pakit bolmighanliqi üchün bu heqte bir néme déyelmeydighanliqinin eskertip, "menmu shundaq perez qilimen, lékin méning qolumda pakit yoq, méning kimdu biri heqqide oylash yaki uni körsitishke méning qolumda ispatim yoq. Elwette, mundaq ehwal astida gunahkarni tépishni xalisammu,biraq mumkin emes, omumen, éniq sewebini bilmeymiz, bu shundaq bir paji'elik weqe boldi, men bu heqte héchqandaq toluqlima bérelmeymen" dédi.
Nataliye xanim: murat özini öltürüwalmaydu
Men semimiylik bilen epsuslinimenki, pütün xelq özining söyümlük perzenti hem heqiqiy we aldinqi qatardiki wetenperweridin ayrilip qaldi. Murat heqiqeten öz xelqini bek yaxshi köretti, u öz xelqidin da'im pexirlinetti hemde öz xelqining uninggha qandaq hörmet mu'amiliside ikenlikinimu chüshinetti.
Rusiye metbu'atlirida taki hazirghiche murat nasiropning zeherlik chékimlik tesiridin özini öyning balkonidin tashlap ölüwalghanliqi heqqidiki uchurlar dawamliship kelmekte. Muratning a'ile tawabi'atliri we dostliri buni izchil türde ret qildi. Muratning ayali nataliye xanim buni ret qilip, mundaq dédi:
"Murat özini öltüriwalmaydu, uni zeherlik chékimlik chekti dégen gepmu mumkin emes, men buninggha ishenmeymen. U hayatliqni nahayiti yaxshi köridu, gerche men uning bilen hayatim boyiche birge bolghan, eng yéqin adem bolsammu, uning ölümi xuddi bashqilargha oxshashla men üchünmu chüshiniksiz bir ehwaldur"
Nataliye xanim muratning nasiropning özini öltüriwalmasliqigha pakit süpitide uning nahayiti köp pilanliri bar, hayatqa ümidwar bir insan ikenlikini körsitip yene mundaq dédi:
"Uni özini öltüriwaldi dégen söz pütünley uning pilanlirigha uyghun kelmeydu, toghra emes. Chünki, u amérikigha bérishni pilanlighan, u méni u yerde kütiwatidu dep éytqan idi. Murat yene almutida dostliri we yuqiri sewiyilik artistlar qatnashqan özining chong konsirtini ötküzüshni, yéngi naxsha albumlirini chiqirishni pilanlighan. Uning bir qatar zor pilanliri bar idi".
Nataliye xanim: men Uyghur xelqini murat arqiliq bilgen we söygen
Ottura asiya jumhuriyetliridiki Uyghurlar özlirining mezkur pexirlik oghlanidin waqitsiz ayrilip qalghanliqidin téximu échinish hés qilghan bolup, heqiqeten murat nasirop qazaqistan, qirghizistan, özbékistan we bashqa jumhuriyetlerde yashaydighan Uyghurlarning eng pexirlinidighan, eng qedirleydighan adimi bolup qalghan idi. Murat nasirop ularning neziride mezkur jumhuriyetlerdiki Uyghurlarning qeddini meniwi jehettin bolsimu, yuqiri kötürüp, Uyghurlarning talantliq bir xelq ikenlikining simwoli bolup qalghan idi. Nataliye xanim bu heqte mundaq dédi:
"Men semimiylik bilen epsuslinimenki, pütün xelq özining söyümlük perzenti hem heqiqiy we aldinqi qatardiki wetenperweridin ayrilip qaldi. Murat heqiqeten öz xelqini bek yaxshi köretti, u öz xelqidin da'im pexirlinetti hemde öz xelqining uninggha qandaq hörmet mu'amiliside ikenlikinimu chüshinetti. Men barliq Uyghurlar bilen birge yeni men murat arqiliq bilgen we söygen bu xelq bilen birge muratning wapatigha qayghurmaqtimen".
Murat nasiropning xanimi nataliyaning éytishiche, murat nasiropning eng chong artuqchiliqi uning milletperwerliki bolup, u hemmila yerde özining Uyghurluqini jakarlap, Uyghur medeniyitini, Uyghurlarning kimlikini tonushturghan. Uyghurlarning ulugh xelq bolghanliqi, özining Uyghur millitining ulughluqidin pexrlinidighanliqini bildürüp turghan.
Murat Uyghurlar heqqide sözleshtin hozur hés qilatti
"Murat Uyghur en'enisi we yiltizi hem tarixini öginetti. U da'im, bizge bu heqte sözlep béretti. U özi bilen birge bolghan hemmige Uyghurlar heqqide sözlep hergiz harmaytti. U Uyghur xelqi heqqide sözleshtin hozur hes qilatti. Hemmila yerde Uyghurlarning kimlikini, özining néme üchün Uyghurche naxsha éytidighanliqini sözlep, kishilerni Uyghur medeniyiti bilen tonushturushqa tirishatti" deydu nataliye xanim.
Nataliye xanimning éytishiche, murat nasirop dadisidin xetme-qur'an qilishni ögen'gen murat bezide namaz oqughan, da'im qur'an oqushni meshiq qilip, dadisidek sewiyige yétishke tirishidiken. U namazmu oqughan bolup, "40 yashqa kirgende islamiy qa'ide boyiche toluq namaz oqup, étiqad bilen yürimen", dégen iken. (Ümidwar)
Munasiwetlik maqalilar
- Murat nasiropning wapatidin kéyinki ishlar
- Yazghuchi exmetjan hashiri ependining qazaqistandiki Uyghurlar heqqide toxtaldi
- Meshhur Uyghur naxshichisi murat nasiropning ölümi heqqide oxshash bolmighan qarashlar
- Meshhur Uyghur naxshichisi murat nasiropning ijadiy hayati
- Ataqliq Uyghur naxishichi murat nasirop, düshenbe küni almatada depne qilindi
- Ataqliq Uyghur naxsha cholpini murat nasirop wapat boldi
- Qazaqistan bash ministiri kerim mesümop heqqidiki türlük inkaslar dawamlashmaqta