12 яшлиқ балиниң өлүм сирини билидиғанлар хитайниң ялғанчилиқини билдүрди

12 яшлиқ мирзат аманулланиң корла сақчиханисидики тутуп туруш орнида 21-май күни өлгәнлик хәвири тарқалғандин кейин, 15 күнгичә вәқә һәққидә хитай мәтбуатлирида һечқандақ учур берилмигән иди. 4-Июн күни уйғур аптоном райониниң ташқи тәшвиқат ишханисиниң мудири ху хәнмиң “йәр шари вақти” гезитигә баянат берип, “мирзат аманулланиң диний тәлим еливатқан җайида таяқ йәп беши йерилғандин кейин дохтурханиға апириш йолида өлгәнликини әскәртип, мирзаһид аманулланиң корла сақчиханисида өлгәнликини инкар қилди. Охшаш бир күндә хитайниң тәңритағ торида йәнә әркин асия радиосиниң мирзаһид аманулланиң өлүми һәққидики хәвирини, 28-май күни хитай ичидики тор бекәтлиридә көчүрүп тарқатқан памир ясинниң өсәк сөз тарқитиш җинайити билән әйиблинип, сақчиханида 15 күн тутуп турушқа буйрулғанлиқи хәвәр қилинди.

Радиомиз уйғур бөлүми 23-май һәм 1-июн күнлири, әһвалдин хәвәрдар кишиләрдин игилигән учурларға асасән мирзаһид аманулланиң өлүш сәвәби һәққидики хәвәрләрни бәргән идуқ. Радиомиз һәм уйғур тор бәтлирини бу балиниң өлүми һәққидики учур билән тәминлигүчиләрдин дадиси аманулла шәһярниң йеқин ағиниси әхмәд мөмин әпәнди бүгүн сәуди әрәбистандин радиомиз зияритини қобул қилип, хитай даирилириниң 12 яшлиқ өсмүрниң өлүш сәвәбини йошуруватқанлиқини билдүрүп, вәқә һәққидә өзи билидиған әһвалларни баян қилди.

Әхмәд мөмин әпәндиниң билдүрүшичә, мирзаһиднииң аниси ризвангүл ханим 22-май күни, мирзатниң сәуди әрәбистандики дадиси амануллаһ шаһярға телефонда бәргән хәвиридә, корла сақчилириниң өзигә телефон қилип, 20-май күни корлида диний тәлим еливатқан өйдин башқа 4 бала билән бирликтә тутуп кетилгән мирзаһидниң, 21-май күни тутуп туруш орнида өзини өлтүрүвалғанлиқини уқтурғанлиқини дегән. Әйни чағда ризвангүл ханим оғлиниң җәситини көргән чеғида балиниң бәдининиң таяқ зәрбисидин көкирип кәткәнликини, бойнида боғулған изниң барлиқини, һәмдә бешиниң оң тәрипиниң йерилғанлиқини, сол қолтуқниң астида пахта тиқип қоюлған төшүкниң барлиқини баян қилип, оғлини сақчиларниң назарити астида 22-май күни мәҗбури һалда йәрликигә қоювәткәнликини, қәбрә бешида қуран тилавәт қилишқиму йол қоюлмиғанлиқини билдүргән. Ризвангүл ханим йәнә шаярдики сақчи даирилириниң өзигә бесим ишлитип, мирзаһидниң өлүш сәвәбини ашкарилимаслиқни тәләп қилип, җәмийәткә “мирзаһид үрүмчидә оқуватқан йеридә өзини бинадин ташлап өлүвалди” дейишкә зорлиғанлиқини билдүргән.

Игилигән учурлиримиздин мәлум болушичә, нөвәттә шаярдики сақчи даирилири мирзаһидниң аниси ризвангүл ханим вә униң сәуди әрәбистандики дадиси амануллаһ шәһяр әпәндигә давамлиқ бесим ишлитип, улардин вәқәниң һәқиқи сәвәбини мәтбуатларға ашкарилимаслиқни тәләп қилған.

Әхмәд мөмин әпәнди бу һәқтә тохтилип, хитай даирилири мәйли қандақ бесим қилмисун, әһвалниң һәқиқитини йошуруп қалалмайдиғанлиқини билдүрди.

Америкидики сиясий паалийәтчи илшат һәсән әпәндиму вәқә һәққидә хәвәрдар кишиләрниң бири болуп, у 24-май күни әркин асия радиосиниң мирзаһидниң өлүми һәққидики хәвирини һәм уйғур тор бәтлиридики хәвәрни хитай тилиға тәрҗимә қилип, “бошүн” тор бекитидә елан қилған иди.

Елшат әпәнди бүгүн радиомиз зияритини қобул қилип, уйғур аптоном райониниң ташқи тәшвиқат ишханисиниң мудири ху хәнмиңниң “йәр шари вақти” гезитигә бәргән баянатиға рәддийә бәрди.

Елшат һәсән әпәнди сөзидә, хитай даирилириниң әйни чағда мирзатниң өлүш сәвәбини йошуруш билән бирликтә, вәқә йүз берип 15 күндин кейин мирзаһидниң диний тәлим еливатқан җайида таяқ зәрбисидин өлгәнликидәк ялған хәвәрни ойдуруп чиқирип, уйғур елидики диний затларға зәрбә бериш һәм диний тәлим елип бериливатқан җайларни бирақла йоқитиш мәқситигә йәтмәкчи болғанлиқини билдүрди.

Радиомиз игилигән башқа учурлардин мәлум болушичә, бу йил 8-март күни корлиниң товрчи йезисида йүз бәргән уйғур пидаийлар хитай сақчилири билән елишип өлгән вәқәдин кейин, хитай даирилири корла тәвәсидә диний затларға зәрбә беришни техиму күчәйткән. Мирзаһид диний тәлим еливатқан мәктәпму мана шу зәрбә бериш һәрикитидә байқилип, мирзаһид һәм униң билән бирликтә диний тәлим еливатқан төт нәпәр өсмүр уларға дәрс бәргүчи мудәррис билән бирликтә 20-май күни тутуп кетилгән. Радиомиз бундин кейинки программилиримизда бу һәқтә давамлиқ учур беришкә тиришимиз.