Chégrisiz muxbirlar teshkilati intérnét mesilisi heqqide xitayni yene bir qétim qattiq eyiblidi


2007.05.31

Chégrisiz muxbirlar teshkilati teripidin échilghan xitayche tor bet béyjing hökümiti teripidin tekrar taqiwitilmekte. Mezkur teshkilat xitay hökümitining bu xil qilmishini qattiq eyiblep " chégrisiz muxbirlar teshkilatining xitayche tor bétining qayta- qayta taqiwitilishi xitay hökümitining öz xelqini axbarat erkinlik hoquqidin mehrum qiliwatqanliqini körsitip béridu" dep bildürmekte. 30 ‏- May küni, xelq'ara chégrisiz muxbirlar teshkilati bayanat élan qilip, xitay hökümitining mezkur teshkilat teripidin échilghan xitay til ‏- yéziqidiki tor bétini qayta - qayta taqiwétip barghanliqi heqqide qattiq naraziliq bildürdi hemde xitay hökümitini qattiq eyiblidi.

"Xitay hökümitining öz puqralirini xelq'ara metbu'at xewerliridin mehrum qilishi bir xil zorawanliq we qanunsiz qilmish"

Chégrisiz muxbirlar teshkilatining bayanatchisi blosér ependi bu heqte toxtilip mundaq dédi. "Kishini heyran qalduridighini shuki, ular bizning tor bétimizni taqiwitishte, héchqachan bizge xewer qilmidi. Bu xil zorawanliq we qanunsiz qilmish kishini bekmu ghezeplendüridu. Bizning tor bétimizde héchqandaq xeterlik mezmun yoq. Uningda pütünley axbarat erkinlikige a'it mezmunlarla bar. Elwette bu mezmunlar xitay bilen munasiwetlik, lékin pütünley xitaygha a'it mezmunlarla emes."

U yene, "nurghunlighan xewerler asiyadiki bashqa döletler bilen munasiwetlik. Uningdin bashqa yene, yawrupa we amérikigha a'it xewerlermu köp. Xitay hökümiti hazir peqet bizningla tor bétimizni emes, hetta en'giliye b b s xewerler tor bétini we shundaqla bashqa xelq'ara metbu'at tor ponkitlirinimu tosushqa urunmaqta. Xitay hökümitining öz puqralirini xelq'ara metbu'at xewerliridin mehrum qilishi bekmu yolsiz bir ish," dédi.

Chégrisiz muxbirlar teshkilati teripidin échilghan xitayche tor bet béyjing hökümiti teripidin tekrar taqiwitildi

Chégrisiz muxbirlar teshkilatining 30 ‏- may küni élan qilghan bayanatida körsitilishiche, mezkur teshkilatning xitay yéziqidiki bu tor béti deslepte 5 ‏- ayning 3 ‏- küni échilishi bilenla xitay hökümiti teripidin derhal taqiwitilgen. Shuning bilen 5 ‏- ayning 25 ‏- küni mezkur tor bet intérnét tor yollirini özgertish arqiliq, yene bir qétim échilghan. Lékin 5 sa'ettin 8 sa'etkiche bolghan ariliqta, yene bir qétim xitay da'iriliri teripidin tosuwélin'ghan.

Chégrisiz muxbirlar teshkilatining bayanatchisi blosér ependi xitay hökümitining héchqachan öz emeliy herikiti arqiliq chégrisiz muxbirlar teshkilati bilen bolghan munasiwitini yaxshilashni oylimaydighanliqini körsetti: " biz bu yil 1‏- ayda xitaygha bérip, xitay da'iriliri bilen resmiy söhbette bolghan iduq. Söhbet jeryanida, biz özimizning bir qisim teleplirimizni otturigha qoyghan iduq. Xitay hökümiti bizning türmidiki muxbirlarni qoyup bérish heqqide otturigha qoyghan teleplirimizge maqul bolghan idi. Lékin ular ta hazirghiche téxi öz wedisini orundimidi."

Chégrisiz muxbirlar teshkilati bashqa xelq'ara jem'iyetler bilen birlikte 8 türlük telepni otturigha qoymaqchi

Xelq'ara chégrisiz muxbirlar teshkilatining bayanatchisi sözide yene, xitay hökümitining eyni chaghda kishilik hoquqni yaxshilashta, olimpik xelq'ara jem'iyitigimu nurghunlighan wedilerni bergenlikini, lékin olimpik yighinini échish hoquqini qolgha keltürgendin kéyin yenila öz bilginini qilip yürginini tekitlep, " hazir mana 2008 ‏- yili échilidighan olimpik yighinigha yene bir yildin azraqla waqit qaldi. Lékin xitaydiki kishilik hoquq mesiliside, héchqandaq özgirish bolmidi. Shunga chégrisiz muxbirlar teshkilati bashqa xelq'ara jem'iyetler bilen birlikte 8 türlük telepni otturigha qoyup, xitay hökümitidin mezkur jaydiki kishilik hoquqni yaxshilashni qattiq telep qilmaqchimiz" dep bildürdi.

Xelq'ara kishilik hoquq teshkilatining bayanatchisi sözining axirida yene mundaq dédi: " biz herqandaq ishta ochuq ‏- ashkara bolushni xalaymiz. Xitay hökümiti bilen yene bir qétim di'alog élip barsaqmu bolidu. Lékin shunisi éniq bolsunki, di'alog élip bérish bilen, tenqidni toxtitip qoymaymiz. Eger xitay hökümiti özining intérnétke bolghan kontrolluqini dawamliq halda élip baridiken, undaqta bizmu izchil halda ularni tenqidleymiz."

Xitay hökümitining chégrisiz muxbirlar teshkilati teripidin échilghan tor betni tekrar taqiwitishidiki sewebler

Radi'omizning ziyaritini qobul qilghan fransiyide turushluq xitay dimokratchisi chey zunggo ependi xitay hökümitining chégrisiz muxbirlar teshkilati teripidin échilghan tor betni tekrar taqiwitishidiki sewebler heqqide toxtilip mundaq dédi: "chégrisiz muxbirlar teshkilati dunyada eng dangliq hökümetsiz teshkilatlarning biri bolup, uning asasiy wezipisi ziyankeshlikke uchrighan muxbirlarni qutquzush we axbarat erkinlikini qoghdashtur."

Chey zunggo ependi yene, "chégrisiz muxbirlar teshkilati bolupmu xitaydiki weziyetke téximu bek köngül bölmekte. Ular bolupmu xitayda qolgha élin'ghan muxbirlar mesiliside shundaqla xitay da'irilirining intérnét tor betlirini xalighanche tosiwatqanliqi heqqide xitay hökümitini izchil tenqidlep kelgen. Xitaydiki muxbirlarning hemmisi dégidek mezkur teshkilatni obdan bilidu. Uning tesiri heqiqeten küchlük. Ularning xitaydiki axbarat erkinlikige bolghan meydani héchqachan özgermigen. Shunga xitay hökümiti chégrisiz muxbirlar teshkilatining her bir herikitidin bekmu éhtiyat qilidu," dédi.

Chégrisiz muxbirlar teshkilatining bu qétim élan qilghan bayanatida körsitilishiche, xitayda hazir hökümet teripidin taqiwitilgen tor betlirining sani nechche on mingdin ashqan iken. Amérika hökümitining bu yilqi yilliq doklatida xitaydiki kishilik hoquqning intayin nacharlashqanliqi tekitlinish bilen bir waqitta, " xitay intérnét tor betlirini tosushta, dunya buyiche birinchi orunda turidu" dep körsitilgen. (Méhriban)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.