700 Din oshuq xongkongluq axbarat erkinlikining boghulushigha qarshi namayish qildi


2005.08.01

700 Din oshuq xongkongluq yekshenbe küni xongkong arilining sheher ichide yol boyi namayish qilip méngip, xongkong memuriy alahide rayonluq hökümet binasi aldighiche keldi.

Namayishchilar yol boyi "söz erkinlikini qoghdayli, éléktir dolquni qoyiwétilsun" dégendek shu'arlarni towlap mangdi hemde xongkongdiki dangliq téléwiziye riyasetchisi xu'ang yümingni qollaydighanliqini bildürüshti. Xu'ang yüming xongkong soda téléwiziye istansisining siyasiy éqim mesililiri programmisining dangliq riyasetchisi bolup, u programmisida dawamliq xongkong hökümet emeldarliri bilen xitay chong quruqluqining siyasitini tenqid qilatti. Lékin bu yilning béshida mezkur téléwiziye istansisi téxnika sewenlikini bahane qilip, xu'ang yüming bilen tüzgen xizmet toxtamini bikar qildi.

Söz we axbarat erkinliki-xelq özi tiriship qolgha keltüridighan nerse.

Shundaqla bu qétimqi namayishqa xu'ang yüming özimu qatniship, gerche özi hazir téléwiziye programmisigha riyasetchilik qilalmisimu, lékin özining yenila burunqigha oxshash ammiwi sorunlarda öz köz qarishini dawamliq otturigha qoyiwéridighanliqini bildürdi.

Xu'ang yüming sözide, söz we axbarat erkinlikining, choqum kishiler özi tiriship qolgha keltüridighan nerse ikenlikini bildürüp, özining meydanida ching turushning hazirqi xongkongda hetta türmige tashlinish xewpi bar bolghan bir ehwal ikenlikini, emma buningdin waz kéchishning yaman aqiwitini tesewwur qilghili bolmaydighanliqini eskertti.

Xongkongdiki söz erkinliki boshluqi barghanséri kichiklimekte

Xongkongdiki muxbirlar kéngishining mu'awin re'isi doktor ten zichyang bu heqte radi'omizning ziyaritini qobul qilip, 1997 - yildin kéyin yeni xongkong xitaygha qayturulghandin kéyin, xongkongning axbarat we söz erkinliki boshlughining barghanséri kichiklep méngiwatqanliqini hemde bu hemme xongkongluqlargha ayding mesile ikenlikini bildürdi. U mundaq dédi:

"Xongkongdiki söz erkinlikining hazir tesirge uchrawatqanliqi hemmimizge éniqqu. Biz téxi yéqinda xongkongdiki söz erkinliki heqqide yilliq doklat élan qilduq. Uningda xongkongdiki söz erkinlik boshluqining éniq halda kichiklitilgenliki yézilghan. Bu, héchkim inkar qilalmaydighan bir heqiqet. Hazir pütün jem'iyet keypiyati burunqigha sélishturghanda köp nacharlap ketti".

U yene, nöwettiki radi'o tarqitish téxnikisi boyiche, téximu köp qanalni échiwétishke hemde axbarat we söz erkinliki boshlighini téximu kéngeytishke tamamen bolidighanliqini eskertti. U mundaq dédi:

"Bizning nöwettiki téléwiziye téxnikimizdin qarighanda, hazirla 50-60 téléwiziye istansisi qanilini échishqa bolidu. Lékin hökümet bundaq qilmastin hazirghiche, burunqi en'gliye mustemichiliki waqtidiki kona usulni qolliniwatidu. Shunga xelqning hazir ‘éléktir dolquni qoyiwétilsun' dewatqini shu. Chünki qanche köp ushshaq téléwiziye istansisiliri bolsa söz erkinlikimu shunche jiq kapaletke ige bolmamdu".

Xongkong hökümiti xitayning teshwiqati bilen qashiliship qélishni xalimaydu

Doktor ten zichyang xongkong hökümitining bundaq qilishni xalimaydighanliqini, chünki téléwiziye istansa qaniligha oxshash bundaq ammiwiy menbeni tosap qalghanda, hökümetning xelqning söz erkinlikige bolghan kontrolluqini kücheytishige asan bolup, xitay hökümitining teshwiqati bilen qarshiliship qalmasliqqa paydisi tégidighanliqini bildürdi. Uning éytishiche yene, xongkongdiki radi'o-téléwiziye istansisiliri hökümet bilen her 6 yilda bir toxtam tüzidighan bolup, bu hökümetning axbarat orunlirini kontrol qilishtiki charilirining biri iken. Hazir xongkongda 3 chong téléwiziye istansisi qanili bar bolup, buning arisidiki xongkong téléwiziye istansisi hökümetke qaraydiken, qalghan ikkisi bolsa chong maliye guruhlirining kontrolluqida iken. (Peride)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.