Türkiyide xitaygha qarshi namayish
2006.06.09

Merkizi gérmaniyide turushluq dunya uygur qurultiyining chaqiriqigha bina'en, türkiyide pa'ali'et élip bériwatqan sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyitining ankara shöbisi bügün 6-ayning 9 - küni xitay xelq jumhuriyitining enqerede turushluq elchixanisi aldida namayish ötküzdi. Namayishning asasi témisi türmide bigunah yétiwatqan Uyghurlar qoyup bérilsun we uygur kishilik hoquq pa'aliyetchisi rabiye qadir xanimning perzentliri qoyup bérilsun idi. Bundin bashqa yene sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyiti bilen istanbulda yéngi qurulghan sherqiy türkistan yashlar jem'iyiti birliship oxshash waqitta xitayning istanbulda turushluq konsulxanisining aldida namayish ötküzdi. Ikki sheherde oxshash waqitta ötküzülgen bu namayishlargha kop sanda ammiwi teshkilat mes'ulliri we ezaliri, Uyghurlar we qazaq, qirghizlardin bolup nurghun kishi qatnashti.
Enqerening gazi osman pasha mehellisidiki xitay xelq jumhuriyitining enqerede turushluq elchixanisi aldida, qolida ay yultuzluq kök bayraq bilen türkiye bayriqi we shu'ar lozunkilirini kotürüshiwalghan namayishchi amma bilen liq tolghan. Uygur we türklerdin terkip tapqan 100 lerche kishi "türkistan'gha erkinlik, ishghalchi kommunist xitaylar türkistandin yoqal, terrorist wang lechu'an sherqiy türkistandin yoqal" dégendek sho'arlarni towlashti. Kéyin, sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyiti bashliqi séyit tumtürk ependi muxbirlargha metbu'at bayannamisini oqup ötti. Bayanatnamida mundaq déyilidu:

Döletning sirini chet'ellikke berdi, dep 8 yil qamaq jazasi bérilgen rabiye qadir 6 yil türmide yatqandin kéyin 2005-yili 3 - ayda qoyup bérilgen idi. Hazir uning iki balisi xitay xewpsizlik idarisi teripidin qolgha élindi. Rabiye qadir xanim sherqiy türkistan insane heqliri pa'aliyetchisi we amérika uygur birlikining bashliqidur. Rafto insane heqliri mukapatigha érishken rabiye qadir xanimning bigunah balilirining qolgha élinishi xitaylarning sherqiy türkistan'gha élip bériwatqan bésim siyasitining qanchilik wehshi ikenlikining bir ispatidur. Bügün onminglarche uygur bigunah yerge türmide yatmaqta. Biz dunya döletlerning xitayning bu qilmishlirini toxtitishi üchün bésim ishlitishke chaqirimiz. Xitayning bu qilmishlirini eyibleymiz". Namayish jeryanida mikrofonimizni bu namayishqa qatnishiwatqan türkiye kadirlar uyushmisining mes'uli fahrettin yokush ependige uzattuq. U mundaq dédi:
"Biz sherqiy türkistan mesilisige bügünmu we etimu kelgüsidimu köngül bölüshke dawam qilimiz. Biz shuni arzu qilimizki, türkiyidiki putun ammiwi teshkilatlar sherqiy türkistan mesilisige köngül bolsun. Biz yéqinda 120 din artuq ammiwi teshkilattin terkip tapqan türk hemkarliq konsiyi rehberliri yighin échip rabiye qadirning türkiyige kélishi üchün xizmet qilimiz. Eger biz bu ishni qilalisaq sherqiy türkistan dawasi üchün eng chong xizmetni qilghan bolimiz.
Türkiye zho'urnalistlar uyushmisining bashliqi isma'il karadag ependi tesiratini bayan qilip mundaq dédi:
"Sherqiy türkistan biz kelgen yerler, ana tupriqimizdur. U yerde yashawatqan uygurlarmu yawropa döletliridiki insanlardek erkin yashash heqqige ige. Erkin dunya döletliri Uyghurlargha yardem qilishi kérek. Men Uyghurlarning bu dawisini chin könglümdin qollap quwwetleymen.
Sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jem'iyiti bashliqi séyit tumtürk ependi istanbuldiki sherqiy türkistan yashlar teshkilatining bashliqi ziyaritimizni qobul qilip, namayishning meqsiti we namayish heqqide toxtaldi.
Munasiwetlik maqalilar
- Gérmaniye we norwigiyide xitaygha qarshi namayish ötküzüldi
- Qazaqistan Uyghurliri rabiye qadir perzentlirining tutqun qilinishidin narazi bolmaqta
- Shwétsiyidiki Uyghurlar rabiye qadir perzentlirining tutqun qilinishigha naraziliq bildürdi
- Uyghur dawasi yéngi bir basquchqa kirdimu?
- D u q xitay hökümitige naraziliq bildürdi
- Kanada we qirghizistandiki Uyghurlar xitay da'irilirining rabiye qadirning perzentlirini tutqun qilishigha naraziliq bildürdi
- Kishilik hoquq teshkilatliri we amérika hökümiti rabiye qadir balilirining teqdirige yéqindin köngül bölmekte
- Rabiye qadir xanim perzentlirining qolgha élinishi türkiyide qattiq naraziliq qozghidi
- D u q xitay da'irilirining rabiye qadirning balilirini tutqun qilghanliqigha naraziliq bildürdi
- Rabiye qadir: men balilirimdin pexirlinimen, biz bedel tölewatimiz hem tölishimiz zörür...