Хитайниң намратлиқ өлчими қаттиқ тәнқидкә учримақта

• Мухбиримиз меһрибанниң бу һәқтики толуқ мәлумати
• Download story audio

Йеқинда хитайниң юқири дәриҗилик әмәлдарлириниң ашкарилишичә, һазир хитайда 100 милйондин артуқ намрат хәлқ һөкүмәт тәрипидин берилидиған һечқандақ ярдәмгә еришәлмигән шундақла хитайда һазир намратлиқ өлчимидин төвән қатламда яшаватқанлар сани23 милйондин ашқан.

Хитайниң өлчими хәлқара өлчәмдин көп төвән

Хитай һөкүмитиниң намратларға болған өлчими бойичә, йиллиқ кирими 680 йүәндин төвән болғанлар намратлар қатариға киридикән. Йеқинда хитайниң юқири дәриҗилик бир әмәлдари хитай һөкүмити тәрипидин бекитилгән бу өлчәмниң хәлқара өлчәмдин бәкла йирақ икәнликини тәкитләп, мәзкур өлчәмни мәлум дәриҗидә юқири көтүрүш керәкликини оттуриға қойди. Хитай һөкүмитиниң юқири дәриҗилик бу әмәлдари йәнә гәрчә хитай һөкүмити намратлиқ өлчимини һазирқидин өрләткән һаләттиму, аз дегәндә йәнә 130 милйонға йеқин киши мәйли йемәк - ичмәк җәһәттә болсун, яки кийим -кечәк җәһәттә болсун һөкүмәтниң қутқузуш пулиға моһтаҗ болидикән.

Америкидики хитай ишлири тор бетиниң мәсули ву фән әпәнди хитай һөкүмитиниң намратлар һәққидә бекиткән өлчимини қаттиқ тәнқидләп, " йиллиқ кирими 680 йүән болған кишиләрни хитайдәк бир дөләттә намратлар қатарида әмәс, бәлки һечнемиси йоқ тиләмчиләр қатарида һесаблаш керәк. Чүнки бу пул билән җан баққанлар күнигә бир җиң гүрүчтин башқа һеч нәрсигә еришәлмәйду. Улар үчүн елип ейтқанда, ток, су, кийим ‏-кечәк, маарип, давалиниш, дегәндәк җәһәтләрдин еғиз ечиш мумкин әмәс. Улар кәмбәғәлликтин яшиялмиғудәк дәриҗигә йәткән. Шуңа биз уларни намрат демәй, тиләмчи яки қәләндәр десәк болиду" дәп билдүрди.

Хитай һөкүмити тәрипидин берилгән мунасивәтлик мәлуматларда көрситилишичә, һазир хитайдики намратларниң асасий қисми ғәрби вә шималий районларға җайлашқан шундақла тағлиқ районлардики йеза ‏- игилик тәрәққияти арқида қалған җайларда болған.

Уйғур елиниң әһвали техиму еғир

Радиомизниң һәқсиз ленийисигә келиватқан телефонлардин мәлум болушичә, уйғур елиниң җәнубий районидики бир қисим йезиларда, турмуш әһвали бир қәдәр яхши дәп һесабланған деһқанларниң йиллиқ кирими аран 1000 йүән әтрапида болуп, көп сандики деһқанлар һәр йили дегидәк һөкүмәткә қәрз болуп қалидикән шундақла һөкүмәтниң қутқузуш пулиға мохтаҗ болған деһқанлар му хели көп санни игиләйдикән.

Көплигән анализчилар "хитай иқтисадиниң тәрәққий қилиши билән, хитайдики намратлар саниму барғансери көпәйгән һәтта шәһәрләрдиму намратлар мәсилиси еғир бир иҗтимаий мәсилигә айланған" дәп көрсәтмәктә. Улар йәнә " бундақ болуштики сәвәб, йеқинқи йиллардин буян, хитай һөкүмити пәқәт дөләт кадирлири билән һәрбийләрниңла маашини өстүрүп, төвән қатламдики хәлқниң турмуш әһвали билән кари болмайватқанлиқидин" дәп билдүрмәктә.

Радиомизниң зияритини қобул қилған обзорчи сидиқ һаҗи әпәнди бу һәқтә тохтилип, қарашлирини оттуриға қойди.

Хитай һөкүмитиниң намратлар үчүн бекиткән өлчимидә, йиллардин буян өзгирип турған болуп, 1990 ‏- йили йиллиқ кирими 300 йүәндин төвән болғанлар, 1996 ‏- йили йиллиқ кирими 640 йүәндин төвән болғанлар, һазир болса йиллиқ кирими 680 йүәндин төвән болғанлар дәп бекитилгән. (Меһрибан)