Xitayda ölüm jazasini bikar qilish mesilisi talash- tartish qozghidi

• Muxbirimiz erkinning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xitay aliy sot mehkimisining bash sotchisi shaw yang aldinqi küni xelq qurultiyi wekillirige bergen doklatida, yéqindin béri yolgha qoyulghan edliye islahati xitayda ölüm jazasining keng - kölemlik ijra qilinish ehwaligha xatime bérip, ölüm jazasining "intayin sandiki" bir qisim dilolargha tedbiqlinishini ilgiri süridighanliqini bildürdi. Shaw yangning doklatta eskertishiche, ölüm jazasini tedbiqlash hoquqini aliy sotning ötküzüwalghanliqi ölüm jazasi bérishte ihtiyatchan bolushqa paydiliq iken. U, " qanun buyiche jem'iyetke élip kelgen ziyini intayin éghir jinayetchiler shundaqla pakiti yiterlik " intayin az sandiki" jinayetchilerge ölüm jazasi bérishni merkezning bir tutash kontroli astida élip bérish kérek " deydu.

Ölüm jazasini tedbiqlash hoquqi bu yil 1 - ayning 1- künidin bashlap her qaysi ölke we aptonom rayonlardiki yuqiri sot mehkimilirining ilkidin aliy sot mehkimisige ötküzüp bérilgen. Lékin xitay aliy teptish mehkimisining bashliqi jya chünwangning qurultaygha bergen doklatida eskertishiche, ölüm jazasini tedbiqlash hoquqidiki özgirish zor kölemlik telim terbiye élip bérish shundaqla edliye tertipini qayta yézip chiqishni telep qilmaqta. Jya chünwang, teptish organlirining ölüm jazasi telep qilip dawa achqanda pakit we qanun tertipke ri'aye qilish, aliy sotning bu jehettiki sezgürlikige diqqet qilish heqqide agahlandurulghanliqini bildürdi.

Xitayda ölüm jazasi bek köp bolup kétiwatidu

Xitay, xelq'ara kishilik hoquqi teshkilatlirining ölüm jazasini bikar qilish heqqidiki bésimigha duch kéliwatqan döletlerning biri. Shaw yangning ölüm jazasini qisqartish heqqidiki doklati xitay ziyaliyliri arisida ölüm jazasini yolgha qoyush zörüriyiti barmu - yoq ? dégen mesilide talash - tartish qozghidi. Xitayning shenshi ölkisidiki kishilik hoquqi adwokati jang chyenkang, xitayda ölüm jazasini bikar qilishni qollighuchilarning biri. Uning eskertishiche, ölüm jazasi qanchilik köp bérilse, jem'iyet muqimliqi yaxshi bolidu, deydighan mentiqe pütünley toghra emes. U, "men ölüm jazasini bikar qilishni qollaymen. Men tüzesh we tertipke sélishni muhim nuqtigha qoyush deydighan bu qarashqa qarshi. Bu xuddi ölüm jazasi köp bolsa, jem'iyet tertipi yaxshi bolup kétidighandek bir mesile. Hazir junggo duch kéliwatqan mesile ölüm jazasining yéterlik yolgha qoyulmaywatqanliqi emes, belki ölüm jazasi bérish bek köp bolup kétiwatqanliqidur. Kishilerning hayat yashash hoquqini tartiwélish arqiliq meqsedke yetkili bolmaydighanliqi mesilisi. Mesile ölüm jazasi mesilisi emes, belki qanunning roli jari bolmaywatqanliqidur "deydu. Uning eskertishiche, jem'iyettiki ijtima'iy mesililer jinayetchilerni sazayi qilish, kishilerge heywe sélish bilen emes, qanunning rolini kücheytish bilen bir terep qilinishi kérek.

Xitay dunyada ölüm jazasi bérilidighanlar eng köp dölet bolsimu, jinayet sadir qilish ehwali töwenligini yoq

Xitayda sot mehkimisining qarari bilen ölüm jazasigha höküm qilin'ghan yaki ölüm jazasi ijra qilin'ghan mehbuslarning sani, dunyadiki her qaysi ellerde ölüm jazasigha höküm qilin'ghan kishiler omumi sanining az dégende 80% ni igileydu. Xelq'ara kechürüm teshkilatining eskertishiche, xitay hökümiti 2005 - yili az dégende 1770 kishining ölüm jazasini ijra qilghan bolsimu, lékin bu yenila xitayda ölüm jazasi bérilgen kishilerning heqiqi sani emes.

Xitayning gu'angshi aptonom rayonidiki kishilik hoquqi adwokati yang zeyshinning eskertishiche, ölüm jazasi xitayda jinayet sadir qilish nisbitini azaytalmidi. U, "junggoda ölüm jazasini ijra qilish ehwali nahayiti éghir. San jehette dunyadiki pütün döletlerni qoshqan teqdirde yenila birinchi orunda turidu. Lékin shundaqtimu xitayda jinayet sadir qilish ehwali aziyish emes, belki barghansiri köpeymekte. Shunga biz éghir jazalash bilen ijtima'iy mesililerni bir terep qighili bolmaydighanliqini bilishimiz lazim " dep körsetti. Yang pemililik adwokatning eskertishiche, xitay jem'iyitidiki ijtima'iy mesililerni bir qeder insani yollar bilen hel qilish kérek. U , buning üchün xitay qanunini xelq'ara ölchemge uyghunlashturush kérek, dep qaraydighanliqini bildürdi.

Ölum jazasi we xitaning en'eniwi qarishi

Lékin shenshilik adwokat jang chyenkangning eskertishiche, ölüm jazasi toghra bir usul bolmisimu, lékin xitay jem'iyitide ölüm jazasini bikar qilish kérek, dep qarighuchilarning sani köp bolmasliqi mumkin. U, bu ehwalning xitay puqraliridiki öch élish rohi haliti bilen munasiwetlik ikenlikini bildürdi. Jang chyenkang, " méning hés qilishimche ölüm jazasini bikar qilishni qollighichilar köp bolmasliqi mumkin. Chünki junggodiki köpchilik ammida peqet ölüm jazasila qisas élish meqsidini qanduralaydu, deydighan qarash mewjüt. Ziyankeshlikke uchrighuchilar üchün bu téximu shundaq. Ularda pul almaymen, uning jénini aliymen, deydighan qisaskarliq tuyghusi éghir. Bu junggo jem'iyitidiki ijtima'iy rohi hadise, lékin hazirqi zaman kishilik hoquqi qarishigha pütünley zit " deydu.

Aliy sotning ölüm jazasini "qisqartish" heqqidiki doklati ijra qilinamdu?

Bu yerde közetküchiler diqqet qiliwatqan nigizlik bir mesile - aliy sotning ölüm jazasini "qisqartish" heqqidiki doklati ijra qilinamdu ? dégen mesilidur. Bezi közetküchilerning eskertishiche, xitayda hazir ölüm jazasini pütünley bikar qilish mumkinchiliki bolmighan ehwalda, aliy sotning ölüm jazasini "mumkin qeder azaytish" qarari bir ilgirilesh hésablansimu, lékin uning ijra qilinishida yenila guman bar.

Jang pemililik adwokat, " ölüm jazasini bikar qilish mumkinchiliki bolmighan ehwalda buni mu'eyyenleshtürüshke bolidighan weqe. Lékin bu ijra qilinamdu - qilinmamdu ? bu yenila kishini guman'gha salidu. Chünki sot, teptish we jama'et xewpsizlik organlirining her qaysi qatlamlirida siyasiy töhpe qoghlishidighan bir rohi halet mewjüt. J x organlirida töhpisini dawrang qilish üchün diloni chongaytidighan ehwallar bar. Bu ehwallar sot mehkimiliride hem mewjüt. Ölüm jazasini sot, teptish we j x organlirining bir ghelibisi süpitide otturigha qoyudighan rohi halet astida ölüm jazasini azaytish nahayiti tes "dep körsetti.

Uyghur közetküchilerning eskertishiche, xitay aliy sot mehkimisining ölüm jazasini azaytish heqqidiki qarari Uyghur aptonom rayonida, bolupmu Uyghur siyasiy mehbuslargha ölüm jazasi bérishni azaytishqa chong tesir körsetmesliki mumkin. Amérikidiki kristéyn & yang qanun mulazimet shirkitining yardemchi adwokati nuri türkelning eskertishiche, chünki xitay hökümiti qanunni ijra qilghanda Uyghurlargha ikki xil ölchem qollanmaqta.

Uyghur aptonom rayoni xitayda siyasiy mehbuslargha ölüm jazasi béridighan birdin - bir rayon bolup hésablinidu. Aliy sotchi shaw yang, qurultay wekillirige ölüm jazasini azaytish heqqide sözligen bolsimu, lékin béyjingda qurultaygha qatnishiwatqan Uyghur aptonom rayoni yuqiri sot mehkimisining bashliqi rozi ismayil, edliye organlirining "üch xil küchler"ge alaqidar jinayetchilerni sotlash siyasiti bolsa "ölchem békitip qattiq jazalash " dep tekitligen idi. Ölüm jazasigha qarshi turghuchilar yaki yenggillik bilen ölüm jazasi bérishni tenqid qilghuchilar, ölüm jazasini keng- kölemlik ijra qilish shundaqla ölüm jazasi bérilgenlerning sanini " dölet mexpiyetliki " dep yoshurush 2008 - yili béyjingda ötküzülidighan olimpik musabiqisining rohigha xilap, dep eyiblimekte. (Erkin)