Osh weqeside néme üchün özbékistan oshqa esker kirgüzmidi?
Muxbirimiz ümidwar
2010.07.21
2010.07.21

www.guardian.co.uk Din élindi.
Perghane uchur tori, ottura asiya tori we bashqa intérnét metbu'atliridiki menbelerge asaslan'ghanda, bezi analizchilar prézidént islam kerimofning özbékistan chégrisining u teripidiki özbék ahalisi éghir paji'elerge yoluqup, yüz mingdin artuq ademning öz chégrisi ichige qéchip kélishke mejbur bolghan ehwal astida osh rayonigha nisbeten qattiq pozitsiye qollanmasliqi we yaki esker ishletmigenlikige, rusiye amilining tesir körsetkenlikini tehlil qilsa, yene beziler amérika we natoning tesir körsetkenlikini otturigha qoymaqta. Uningdin bashqa yene, bu qétimqi étnik toqunushning kélip chiqishidiki sewebler heqqidimu türlük analizlar hem inkaslar dawamlishiwatqan bolup, mezkur téma ottura asiyagha a'it metbu'atlar we tor betliride yenila qiziq nuqta bolmaqta. Yene bir mesile shuki, kishiler qirghizistandiki weziyetning buningdin kéyin qaysi yönilishke yüzlinidighanliqi heqqidimu éniq qarashqa ige emes.
Islam kerimof hökümitining öz qérindashlirini qoghdash üchün qattiq chare qollanmighanliqi heqqidiki munaziriler elwette özbéklerning özliri üchün téximu muhim bolup, bir qisim özbék inkaschiliri kerimofni bu mesilide eyiblesh pozitsiyiside bolmaqta. Emma, özbék siyasiyonlirining bu heqte oxshimighan qarashliri mewjut bolup, jahan'gir memetof ependi kerimofning bu meydanini " toghra heriket" dep mu'eyyenleshtüridu. Uning idiyisi boyiche alghanda, egerde kerimof esker kirgüzgen bolsa, perghane wadisida urush partlaytti. Özbékistan éghir patqaqqa patatti.
Jahan'gir memetofning qarishiche, merkiziy asiyadiki barliq türkiy xelqler, jümlidin özbékler, qirghizlar we bashqilar ittipaqlishishi kérek, ularning heqiqiy ittipaqliqi hem birliki emelge ashqandila, ular qudretlik bolidu shuningdek tinch, xatirjem turmush kechüreleydu. Osh weqesi qirghiz we özbékler üchün chong sawaq bolupla qalmastin, belki barliq türkiy xelqler üchünmu qimmetlik derslik.
Bügünki merkiziy asiya jumhuriyetliri köp milletlik bolup, ularning her biride 80 din artuq millet barliqi éytilmaqta. Osh rayonimu köp milletlik jay bolup, bu yerde qirghiz, özbék, Uyghur, tatar, rus, tajik hem bashqa xelqlerning yashaydighanliqi melum. Milliy amillar izchil türde merkiziy asiya jumhuriyetlirining muqimliqida muhim amil bolup kelmekte.
Yuqiridiki ulinishtin bu progirammining tepsilatini anglighaysiler.