Amérika we gherbning pakistan teshwishliri


2008.01.01

Pakistanning sabiq bash ministiri, benezir buttoning, ötken peyshenbe küni rawalpindi shehiride, bir süyiqest netijiside öltürülüshi, gherb döletliri we mutexessislirining diqqitining qaytidin pakistan yadro qorallirining bixeterlik mesilsige burulushigha seweb boldi. Gérmaniye tashqi ishlar ministiri frank walter shtayn mayer we amérika dölet mejlisining bezi ezaliri, eger benezir boto ning öltürülüshidin kéyin, pakistanda bashlan'ghan siyasiy krizis téximu jiddileshse, bu dölitining yadro qorallirining radikal guruppilarning qolgha chüshüp qilish xewpi barliqini bayan qildi.

Gérmaniye tashqi ishlar ministiri shtayin mayer, yekshenbe küni, gérmaniyide chiqidighan "bild am sontak" gézitige bergen bayanatida, " yadro qorallar radikal islamiy guruppilarning qolgha chüshüp qalmasliqi kérek. Gerche, pakistanda siyasiy weziyet keskinleshken bolsimu, hazirghiche, bundaq bir xewpning barliqi heqqide éniq bir alamet mewjut emes, emma weziyet téximu jiddileshse, bundaq bir xewpning otturigha chiqish éhitmalliqi bar" dégen.

Amérikidiki bezi siyasiyonlar, pakistan yadro qorallirining bixeterliki heqqide jiddiy endishiliri barliqini tekitlewatqan bolsimu, emma pakistan yadro qorallirining bixeterliki mesilisini yéqindin küzitiwatqan amérika mudapi'e ministirliki, nöwette, pakistan armiyisining qattiq kontrolliqidiki yadro qorallarning bixeter ikenlikini bildürmekte.

Pakistan, yadro qorallirigha ige dunyadiki birdin bir musulman dölet bolup, pakistan yadro qorallirining bixeterliki we bu qorallarning radikal diniy guruppilarning qolgha chüshüp qilishining aldini élish, amérika we gherb döletliri bolupmu 11‏- séntebir térrorluq hujumliridin kéyin, eng köp köngül bölüwatqan mesililerning biri hésablinidu. Elqa'ide teshkilati we bu teshkilatning re'isi, usama bin ladinning uzundin béri, yadro qoral we yadro téxnikisi qolgha keltürüsh üchün tirishchanliq körsitiwatqanliqi heqqide chiqiwatqan xewerler, gherb döletlirining bu mesilige téximu diqqet bilen qarishigha seweb boldi.

Dégendek, amérika hökümiti 11‏- séntebir térrorluq hujumliridin kéyin, pakistan yadro qorallirining bixeterliki üchün alahide bir heriket bashlatqan bolup, "nyuyork waqti géziti"ning xewer qilishiche, prézidént bush hökümiti, ötken alte yil ichide, yadro qorallarning bixeterlikini saqlash mesilsige ishlitish üchün perwéz musherrep hökümitige 100 milyon dollar pul yardem bergen.

Lékin xewerde éytilishiche, gerche amérika hökümitining munasiwetlik xadimliri, pakistan hökümet da'irilirining bayanlirigha asasen, hazirche, pakistan yadro qorallirining bixeterliki üchün, héchqandaq tehditning mewjut emeslikini tekitligen bolsimu, emma pakistan da'iriliri, yadro qorallarning qandaq we qaysi yerde saqliniwatqanliqi heqqide amérika terepke héchqandaq melumat bermigen.

Démek, amérika hökümiti, pakistan'gha yadro qorallarning bixeterlikige ishlitish üchün 100 milyon dollardin artoq pul yardimi bergen bolsimu, emma amérika, yadro qorallarning bixeterliki mesilside fransiye we rusiye bilen ornatqan téxnik hemkarliqini, mewjut qanuni cheklimiler tüpeyli téxi pakistan bilen ornitalmighan.

Xewerlerge qarighanda, gerche amérika we pakistan ikki ittipaqdash dölet bolsimu, emma yadro qorallar mesilside, qanuni cheklimilerdin bashqa yene, ikki terep otturisida ishenchsizlik mewjut iken. Pakistanliqlar, amérikining yadro qorallarning bixeterlikini qoghdash üchün pakistan'gha bergen téxnik yardimige guman bilen qarisa, amérikining bezi hökümet erbabliri, pakistan'gha bundaq téxnikining bérilishi, bu döletning amérikining yadro téxnikisi heqqide nurghun melumatqa ige bolup kétishige seweb bolushidin endishe qilidiken. (Ömer qanat)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.