Пакистан сайлимида көп киши аваз беришкә қатнишалмиди


2008.02.19

Пакистанда елип берилған парламент сайлими дүшәнбә күни аяқлашти, бирақ сайламда аваз бериш нисбити йетәрлик болмаслиқи билән тәң, сайламниң адил елип берилмиғанлиқи илгири сүрүлмәктә. Төвәндә мухбиримиз әқидә силәргә бу һәқтә мәлумат йәткүзиду. Пакистанда елип берилған сайлам паалийәтлири бир қатар һуҗумларға дуч келиш билән биргә, болупму сиясий өктичиләр партийисиниң рәһбири бәнәзир бутто ханимниң сүйқәсткә учриши сәвәбидин мәйданға кәлгән қаршилиқ көрситиш һәрикәтлириниң зәрбисигә учриди.

Сайламда йүз беридиған зораванлиқ һәрикәтлиридин чөчигән хәлқ аммиси, сайламға қатнишиштин ваз кечип, өйлиригә бекинивалди. Буниң билән сайламдики аваз нисбити йетәрлик дәриҗигә йетәлмиди.

Пакистан һөкүмәт даирилири, кочиларға нәччә он миңлиған әскәрләрни чарлашқа селип, бихәтәрликни қоғдашниң һәммидин муһим икәнликини тәкитлиди. Сабиқ һәрбий қомандан президент пәрвиз мүшәррәпму сайлам ахирлашқандин кейин, бу дөләтниң сиясий муқимлиқи вә бирлики үчүн күч сәрп қилидиғанлиқини билдүрди.

Хәлқ райиға қарши йөнүлүш

Хәлқ райини синаш үстидә елип берилған әң йеңи тәкшүрүш нәтиҗисидин қариғанда, сабиқ пакистан баш министири мәрһумә бәнәзир бутто ханимни қоллиғучиларниң нисбити әң көп санлиқни игилигән болуп, сабиқ баш министир наваз шерип рәһбәрлик қилған ислам иттипақи һазир вәзипә иҗра қиливатқан президент мушәррәп рәһбәрликидики ислам бирликидин көп орунни игиләйдикән.

Хәлқ партийиси билән наваз шерип йетәкчилик қиливатқан ислам иттипақи сайламдин бурун, мушәррәпниң сайламниң адил елип берилишиға тосқунлуқ қилидиған сахтилиқ һәрикәтлирини зор көләмдә қанат яйдурушидин әндишә қиливатқанлиқини билдүргән иди.

Әнглийидә чиқидиған " sunday times " гезити бәнәзир бутто ханимниң ери асиф али зәрдариниң сөзини нәқил кәлтүрүп, әгәр хәлқ партийиси, сайламдики сахтипәзликләр түпәйлидин сайламда сайлиналмай қалса мәзкүр партийиниң " кочиға чиқиштин башқа һечқандақ таллаш йоли қалмайду " деди.

Зәрдари, бәнәзир бутто ханим сүйиқәст билән өлтүрүлгәндин кейин, оғли билавур билән биргә хәлқ партийисиниң рәислик вәзиписини қолға алған иди.

Бирақ, у йәкшәнбә күни аяли бутто ханимниң туприқиға тавап қилип туруп, " әгәр аллаһ бизгә пурсәт бәрсә... Биз дүшмән билән достни иттипақлаштуруш үчүн тиришчанлиқ көрситимиз " дегән.

У сөзидә йәнә, " һазир һәммә иш ахирқи басқучқа йетип кәлди, әгәр биз иттипақлишип бирликкә келәлмисәк, улуғ вәтинимиз пакистандин айрилип қалимиз " дегән агаһландурушниму оттуриға қойған.

Сайлам җәрянида зораванлиқ һәрикәтлири йүз берип турди

Пакистан һөкүмити, бу қетимқи сайламниң чоқум әркин вә адил өткүзүлидиғанлиқини изчил тәкитләп кәлгән болсиму, әмма президент пәрвиз мушәррәп, өктичи партийә қоллиғучилириниң сайламда наразилиқ намайиши елип бармаслиқини алаһидә тәкитлигән вә бу һәқтә агаһландуруш бәргән.

Һөкүмәт, сайлам күни 500 миң бихәтәрлик хадимини тәртипни сақлашқа орунлаштурған болсиму, лекин сайлам алдида пакистанда зораванлиқ һәрикәтлири давамлиқ йүз берип турди.

Йәкшәнбә күни, бир һәрбий машина пакистанниң билоҗи наһийисидә партлитиш һуҗумиға учрап, 4 нәпәр әскәрниң өлүмини мәйданға кәлтүрди.

Йәнә охшаш күндә, лаһурда икки қетим мушәррәпни қоллиғучилар тәрипидин оюштурулған йиғилиш һуҗумға учрап, аз дегәндә үч киши қаза қилди. Қаза қилғанлар арисида ислам иттипақиниң бир нәпәр сайлам намзатиму бар икән.

Әксичә, шәнбә күни пакистан билән афғанистанға чегридаш ғәрбий шимал районида йүз бәргән өзини өлтүрүвелиш характерлик һуҗумда аз дегәндә 47 нәпәр хәлқ партийиси һимайичилири һаятидин айрилди.

Ахбаратчиларниң қаришичә, зораванлиқ һәрикәтлиридин әндишә һес қилиш сәвәблири түпәйли, бу қетимқи сайламниң беләт ташлаш нисбити юқири нисбәткә еришәлмәйдикән.

Пакистан парламент сайлими әслидә 1 ‏- айниң 8 ‏- күни елип бериш пиланланған болуп, бирақ хәлқ партийиси рәһбири бәнәзир бутто ханимниң 27 ‏- декабир күни сүйиқәст билән өлтүрүлүши түпәйли, җәмийәттә зор қалаймиқанчилиқлар мәйданға кәлди. Бу мунасивәт билән дөләт сайлам комитети сайламни кечиктүрүш қарарини бекиткән иди.

Гәрчә, юқирида тәкитлинилгинидәк сайлам нисбитиниң йетәрлик болалмаслиқи пәрәз қилинған болсиму, елип берилған статистикилиқ мәлуматлардин қариғанда, нөвәттә икки чоң өктичи партийидин ислам иттипақи партийиси билән пакистан хәлқ партийиси әң алдинқи орунни игиләйдикән.

Сиясий көзәткүчиләрниң билдүрүшичә, нөвәттики вәзийәттә әгәр ислам иттипақи билән пакистан хәлқ партийиси өз ‏- ара һәмкарлишишни халиса, парламенттики көп санлиқ партийә болуп шәкиллинәләйдикән. (Әқидә)

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.