Pakistan saylimida köp kishi awaz bérishke qatnishalmidi

• Muxbirimiz eqidening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Pakistanda élip bérilghan parlamént saylimi düshenbe küni ayaqlashti, biraq saylamda awaz bérish nisbiti yéterlik bolmasliqi bilen teng, saylamning adil élip bérilmighanliqi ilgiri sürülmekte. Töwende muxbirimiz eqide silerge bu heqte melumat yetküzidu. Pakistanda élip bérilghan saylam pa'aliyetliri bir qatar hujumlargha duch kélish bilen birge, bolupmu siyasiy öktichiler partiyisining rehbiri benezir butto xanimning süyqestke uchrishi sewebidin meydan'gha kelgen qarshiliq körsitish heriketlirining zerbisige uchridi.

Saylamda yüz béridighan zorawanliq heriketliridin chöchigen xelq ammisi, saylamgha qatnishishtin waz kéchip, öylirige békiniwaldi. Buning bilen saylamdiki awaz nisbiti yéterlik derijige yételmidi.

Pakistan hökümet da'iriliri, kochilargha nechche on minglighan eskerlerni charlashqa sélip, bixeterlikni qoghdashning hemmidin muhim ikenlikini tekitlidi. Sabiq herbiy qomandan prézidént perwiz müsherrepmu saylam axirlashqandin kéyin, bu döletning siyasiy muqimliqi we birliki üchün küch serp qilidighanliqini bildürdi.

Xelq rayigha qarshi yönülüsh

Xelq rayini sinash üstide élip bérilghan eng yéngi tekshürüsh netijisidin qarighanda, sabiq pakistan bash ministiri merhume benezir butto xanimni qollighuchilarning nisbiti eng köp sanliqni igiligen bolup, sabiq bash ministir nawaz shérip rehberlik qilghan islam ittipaqi hazir wezipe ijra qiliwatqan prézidént musherrep rehberlikidiki islam birlikidin köp orunni igileydiken.

Xelq partiyisi bilen nawaz shérip yétekchilik qiliwatqan islam ittipaqi saylamdin burun, musherrepning saylamning adil élip bérilishigha tosqunluq qilidighan saxtiliq heriketlirini zor kölemde qanat yaydurushidin endishe qiliwatqanliqini bildürgen idi.

En'gliyide chiqidighan " sunday times " géziti benezir butto xanimning éri asif ali zerdarining sözini neqil keltürüp, eger xelq partiyisi, saylamdiki saxtipezlikler tüpeylidin saylamda saylinalmay qalsa mezkür partiyining " kochigha chiqishtin bashqa héchqandaq tallash yoli qalmaydu " dédi.

Zerdari, benezir butto xanim süyiqest bilen öltürülgendin kéyin, oghli bilawur bilen birge xelq partiyisining re'islik wezipisini qolgha alghan idi.

Biraq, u yekshenbe küni ayali butto xanimning tupriqigha tawap qilip turup, " eger allah bizge purset berse... Biz düshmen bilen dostni ittipaqlashturush üchün tirishchanliq körsitimiz " dégen.

U sözide yene, " hazir hemme ish axirqi basquchqa yétip keldi, eger biz ittipaqliship birlikke kélelmisek, ulugh wetinimiz pakistandin ayrilip qalimiz " dégen agahlandurushnimu otturigha qoyghan.

Saylam jeryanida zorawanliq heriketliri yüz bérip turdi

Pakistan hökümiti, bu qétimqi saylamning choqum erkin we adil ötküzülidighanliqini izchil tekitlep kelgen bolsimu, emma prézidént perwiz musherrep, öktichi partiye qollighuchilirining saylamda naraziliq namayishi élip barmasliqini alahide tekitligen we bu heqte agahlandurush bergen.

Hökümet, saylam küni 500 ming bixeterlik xadimini tertipni saqlashqa orunlashturghan bolsimu, lékin saylam aldida pakistanda zorawanliq heriketliri dawamliq yüz bérip turdi.

Yekshenbe küni, bir herbiy mashina pakistanning biloji nahiyiside partlitish hujumigha uchrap, 4 neper eskerning ölümini meydan'gha keltürdi.

Yene oxshash künde, lahurda ikki qétim musherrepni qollighuchilar teripidin oyushturulghan yighilish hujumgha uchrap, az dégende üch kishi qaza qildi. Qaza qilghanlar arisida islam ittipaqining bir neper saylam namzatimu bar iken.

Eksiche, shenbe küni pakistan bilen afghanistan'gha chégridash gherbiy shimal rayonida yüz bergen özini öltürüwélish xaraktérlik hujumda az dégende 47 neper xelq partiyisi himayichiliri hayatidin ayrildi.

Axbaratchilarning qarishiche, zorawanliq heriketliridin endishe hés qilish sewebliri tüpeyli, bu qétimqi saylamning bélet tashlash nisbiti yuqiri nisbetke érishelmeydiken.

Pakistan parlamént saylimi eslide 1 ‏- ayning 8 ‏- küni élip bérish pilanlan'ghan bolup, biraq xelq partiyisi rehbiri benezir butto xanimning 27 ‏- dékabir küni süyiqest bilen öltürülüshi tüpeyli, jem'iyette zor qalaymiqanchiliqlar meydan'gha keldi. Bu munasiwet bilen dölet saylam komitéti saylamni kéchiktürüsh qararini békitken idi.

Gerche, yuqirida tekitlinilginidek saylam nisbitining yéterlik bolalmasliqi perez qilin'ghan bolsimu, élip bérilghan statistikiliq melumatlardin qarighanda, nöwette ikki chong öktichi partiyidin islam ittipaqi partiyisi bilen pakistan xelq partiyisi eng aldinqi orunni igileydiken.

Siyasiy közetküchilerning bildürüshiche, nöwettiki weziyette eger islam ittipaqi bilen pakistan xelq partiyisi öz ‏- ara hemkarlishishni xalisa, parlaménttiki köp sanliq partiye bolup shekillineleydiken. (Eqide)