Pakistandiki qebililerning naraziliq heriketliri kücheymekte

Pakistan armiyisining düshenbe küni bajawur rayonidiki bir diniy medrisige qarita élip barghan hawa hujumida 80 kishining ölgenliki, bolupmu pakistanning afghanistan chégrisidiki qebililer arisida qattiq naraziliq heriketlirige seweb bolmaqta.

Bajawur rayonida üch kün burun bashlan'ghan naraziliq heriketliri üzlüksiz dawamlishiwatqan bolup, charshenbe küni élip bérilghan namayishlargha 20000 gha yéqin kishi qatnashqan. Eng chong namayish pakistan armiyisi teripidin bombilan'ghan mektep yénidiki salarzey yézisida élip bérilghan bolup, bu namayishqa 10000 etrapida kishi qatnashqan. Namayishchilar hökümet binalirigha höjum qilip, bezi binalargha ot qoyup bergen. Pakistan armiyisining bajawur rayonidiki diniy mektepke qarshi élip barghan hawa hujumi pakistan-afghanistan chégra rayonidiki weziyetni téximu jiddiyleshtürüwetti.

Pakistan da'irilirining bu herikiti talibanlarni qollaydi'ughanlarning sanini ashuruwétishi mumkin

Siyasiy mulahizichiler bajawurdiki diniy mektepning bombilan'ghanliqi pakistan prézidénti perwéz musherrepning pakistan-afghanistan chégrisidiki qebililer bilen tinchliq kélishimi imzalash pilanlirini qiyinchiliqqa uchritip, bu rayonda talibanlar herikitini qollaydighanlarning sanini téximu köpeytiwitishi mumkin déyishmekte.

Séntebir éyida pakistan hökümiti shimaliy weziristandiki talibanlarni qollawatqan qebililer bilen bir tinchliq kélishimi imzalighan bolup, bajawur rayondiki qebililer bilenmu oxshash bir kélishim imzalashni pilanlawatqanliqi toghrisida xewerler chiqqan. Fransiye agéntliqining bajawur rayonidin xewer qilishiche, rayondiki musulman diniy rehberlerning pakistan armiyisining diniy mektepke qaratqan hawa hujumida amérikining qoli bar bolushi mumkinliqi toghrisidiki sözliri, rayon xelqining gherb döletliri we amérikigha bolghan düshmenlik hésiyatini téximu kücheytken.

Dégendek, bajawur qebile bashliqliri kéngishining re'isi abdul'ezizxan charshenbe küni pakistan hökümitini bundaq hujumlarning qaytilanmaydighanliqi toghrisida kapalet bérishike chaqirip, bundaq bir kapalet almay turup hökümet bilen tinchliq söhbitini bashlatmaydighanliqini bildürdi.

Amérika bu ishta qoli barliqini ret qilmaqta

Rayon xelqi pakistan armiyisining hujumida ölgen 80 kishining mezkur diniy mektepte oquwatqan oqughuchilar we oqutquchilar ikenlikini bildürüp, bu hujumni élip barghanliqi üchün hökümetni qattiq eyiblimekte. Hetta beziler bu hujumda amérikining qoli barliqini tekitlep prézidént bushtin intiqam alidighanliqini tekitlimekte. Rayondiki bezi kishiler pakistan armiyisining hujumidin awwal amérikining bir ademsiz jasusluq ayropilanining mektep jaylashqan yéza üstide uchup yürgenlikini bildürmekte. Emma hem pakistan hökümiti hem amérika herbiy da'iriliri, amérikining bu hujumda qoli barliqini ret qilmaqta.

Lékin hökümet terep, bombilan'ghan diniy mektepning eslide bir térrorchi terbiyilesh merkizi ikenlikini, hetta osama bn ladin ning mu'awini eyman elzawahirining mezkur mektepni ikki qétim ziyaret qilghanliqi heqqide qollirida éniq pakit barliqini tekitlimekte. Pakistan prézidénti perwéz musherrep seyshenbe küni islam abadda bergen bayanatida, pakistan armiyisining bajawurdiki diniy mektepke qarita élip barghan hujumini qollap, bu diniy mekteptiki pa'aliyetler bir nechche waqit közütülgenlikini, uning bir térrorchi terbiyilesh merkizi ikenliki énqlan'ghanliqini tekitlep, u yerde gunahizh adem yoq idi. Ölgenlerning hemmsi qoralliq kishiler idi, dédi. Namayishlardin kéyin, bajawur rayoni pakistan armiyisi teripidin pütünley qorshalghan bolup, hökümet muxbirlar, we kishilik hoquq közetküchilirining rayon'gha bérishini chekligen.

Merkizi nyuyorkdiki xelq'ara kishilik hoquqni közitish teshkilati, pakistan hökümitidin hujumning kimler teripidin pilanlinip, qandaq élip bérilghanliqini, weqede kimler ölgenlikini éniqlash üchün közetküchilerning rayon'gha bérishigha ruxset qilishini telep qildi.

Xelq'ara krizis guruppisining jenubiy asiya programmisining dériktori samina exmet, eger bu diniy mektepte térrorchilar yoshurun'ghan bolsa, pakistan armiyisi mektepni qorshap, térrorchilarni qolgha élish kérek idi. Pakistan armiyisining tosattin bu mektepke hujum qilish kishini ejeplendüridu, dédi. (Qanat)