Пәрһат һәсәнофниң баян һәм қилмишлири қазақистандики уйғурларниң ғәзипини қозғиди

Хитай даирилири дуня уйғур қурултийи рәиси рабийә қадир ханимни 5 - июл вәқәсигә җавабкар қилип көрситип,мәзкур вәқәни чәтәлләрдики уйғур паалийәтчилири вә чегра ичидики миллий бөлгүнчиләрниң бирликтә елип барған зораванлиқи дәп әйиблигәндин сирт, һәтта бир қисим уйғурларни, рабийә қадир һәмдә чәтәләрдики уйғур тәшкилатлириға қарита қарши пикир йүргүзүшкә тәшкилләп кәлмәктә.
Мухбиримиз гүлчеһрә
2009.08.28
Urumqi-7-5-Uyghur-pajiesi-Xitay-zomigerligi-305.jpg YouTube Дин елинған бу сүрәтләр кириштүрмисидә, 5 - ийул үрүмчи қанлиқ вәқәсидин кейин чәтәл мәтбуатлириниң хәвәрлиридә берилгән көрүнүшләр, йәни 7 - ийул күнидики уйғур айаллириниң намайиши җәрйанида айаллар вә балилиларниң учриған муамилиси, 13 - ийул күни йүз бәргән хитай сақчилириниң 2 уйғурни етип өлтүргәлик вәқәси, шундақла 6 - ийулдин кейин, үрүмчидики хитай пуқралириниң қандақ қоралланғанлиқи вә урүмчи кочилирида уйғурларни "овлап" йүрүп, уйғурларни уруп өлтүрүшлири көрситилгән.
YouTube Дин елинди.

Хитай мәтбуатлири йеқинда қазақистандики уйғур пәрһат һәсәнофни қазақистандики уйғурларға вәкил қилип көрситип униң рабийә қадир һәмдә уйғур тәшкилатлириға һәмдә үрүмчи 5 - июл вәқәсигә қарита яғдурған тәнқидлирини кәңри тәшвиқ қиливатқан болуп, униң баянлири әксичә қазақистандики уйғурлар арисида күчлүк тәнқидләргә дуч кәлгән.

Бошүн тори, шинхуа агентлиқиниң росчә бети қатарлиқ учур вастилирида хәвәр қилинишичә, қазақистандики уйғурлардин пәрһат һәсәноф 19 - авғуст күни хитай мәтбуатлириниң зияритини қобул қилип "рабийә қадир уйғурларға вәкиллик қилалмайду, дуня уйғур қурултийиниң уйғурларға вәкиллик қилиш һоқуқи йоқ" дегән.

Хитай ахбаратлири қазақистандики уйғур мәдәнийәт мәркәзлириниң бири болған алмата районлуқ уйғур мәдәнийәт мәркизиниң пенсийигә чиққан рәиси пәрһат һәсәнофни, һазирму шу мәдәнийәт мәркизиниң рәиси, даңлиқ қазақистан уйғур җәмийәт әрбаби, қазақистан уйғурлириниң вәкили қилип көрсәткән һәмдә униң хитай һөкүмитиниң уйғур елигә қаратқан сияситини махтап, "илгири шинҗаң интайин қалақ, намрат җай иди, хитай компартийисиниң ғәмхорлуқи билән һазир асман ‏ - зимин пәрққә игә болуп зор тәрәққиятқа еришиветипту, мән хитайда зиярәттә болғанда, нурғун уйғурлар билән учрашқанда улар хитай һөкүмитиниң сиясити, ғәмхорлиқидин миннәтдарлиқини билдүргән" дегәндәк баянлирини бәргән.

Хитай һөкүмитиниң мәхсус пәрһат һәсәнофни зиярәт қилип тарқатқан бу тәшвиқатлири, наһайити тез арида қазақистандики уйғурлар арисида қарши инкас һәм күчлүк тәнқидий пикирләрни қозғиған болуп, бу һәқтә зияритимизни қобул қилған дуня уйғур қурултийиниң муавин рәиси шундақла қазақистандики вәкили қәһриман ғуҗамбәрди, хитай һөкүмитиниң қазақистандики уйғурларниң нәзиридиму йоқ, уйғур җәмийитидин йирақ болған пәрһат һәсәнофни, уйғурларға вәкил қилип тәшвиқат елип беришиниң һеч әһмийити йоқлуқи, униң баянлириниң тәнқидтин башқа һечқандақ тәсир қозғиялмайдиғанлиқини билдүрди.

Қазақистан уйғур яшлар бирликиниң рәиси абдурешит турди әпәнди, пәрһат һәсәнофниң илгириму уйғурларниң наразилиқини қозғайдиған шундақ һәрикәт һәм баянларда болуп кәлгән болсиму, әмма униң бу қетим пүткүл қазақистандики уйғурларниң пикригә қарши мәйданға өтүп пикир қилишиниң қазақистандики уйғурларда һәқиқәтән зор ғәзәп қозғиғанлиқини чүшәндүрди.

Хитай ахбаратлириниң пәрһат һәсәнофни зиярәт қилип тарқатқан хәвәрлиридә көрситишичә,пәрһат һәсәноф бир нәврисини бейҗиңдики хитай мәктипидә оқуватқан болуп, у бу һәқтә тохталғанда, наһайити һаяҗанлинип туруп " мән нәврәмниң хитай тилини хитай мәдәнийитини өгиниватқанлиқидин бәк пәхирлинимән, чүнки у кәлгүсидә дипломат болуп, хитай ‏, қазақистан достлуқи үчүн хизмәт қилиду " дегән.

Юқиридики аваз улинишидин, бу һәқтики мәлуматимизниң тәпсилатини аңлайсиләр.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.