Uyghurlar pasportidinmu ayrilghanda...

• Muxbirimiz gülchéhrening bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Xitay diniy ishlar komitétining tarqaq hej qilghuchilarni tosushqa jiddiy tedbir qollinish toghriliq Uyghur élide mexsus yighin chaqirishi bilen bashlan'ghan Uyghurlarning pasportini mejburiy yighish herikiti Uyghur éli miqyasida élip bérilmaqta. Gerche xitay da'iriliri buning asasliq tarqaq hej qilghuchilarni kontrol qilishni meqset qilghan siyaset ikenlikini ipadiligen bolsimu , emma buning Uyghurlargha körsitidighan eks tesirliri köp tereplimilik bolup, bezi mulahizichiler Uyghurlarda naraziliq peyda qiliwatqan mejburiy pasport yighish weqesini xitayning héchqandaq jayida körülmigen hetta ikkinchi dunya urushidin kéyin dunya miqyasida körülmigen, Uyghurlarning insaniy hoquqi, siyasiy, igilik hoquqlirini depsende qilghan,hetta xitay özining asasiy qanunighimu xilap heriket dep eyiblimekte.

Pasport yighish, nurghun Uyghurlarning hayatliq yolini tosup qoyidu

Xitay da'irilirining tarqaq hej qilishni tosush bahanisida Uyghur élidiki musulmanlarning pasportini mejburiy yighishqa bashlighanliqi heqqide xewer tarqalghandin kéyin Uyghur éli hem chet'ellerdiki Uyghurlar radi'omizgha téléfon qilip özlirining endishe ichide qalghanliqi shundaqla xitayning bu herikitining zadi némini meqset qiliwatqanliqi hem Uyghurlarning pasportlirini qachan'ghiche tutup turidighanliqi heqqide tepsiliyrek melumatqa ige bolushni kutmekte.

Xitayning Uyghurlarning pasportini omumyüzlük yighiwalidighanliqi hemde uni buningdin kéyin mexsus organlarning saqlaydighanliqi heqqidiki tepsiliy melumattin kéyin, Uyghur éli ichidiki pasporti yighiwélin'ghan Uyghurlarla emes ularning chet'ellerde yashawatqan uruq ‏- tughqanlirinimu emdi "qayta körüshelermizmu" dégendek hijran azabigha ,emdi hej qilishqa mumkin bolmasmu dégendek endishilerge, rohiy bésimgha duchar qildi.

Chet'ellerde soda we bashqa xizmetler bilen shughullinip Uyghur élige kélip ‏- kétip turuwatqan Uyghurlar bolsa tirikchilik yoliningmu étilip qélishidin dérek béridighan bu herikettin ghezeplenmekte, hetta bu oqushqa chiqqan Uyghur oqughuchilardimu teshwish peyda qildi.

Chet'el diki Uyghurlarning inkasi

Radi'omizgha kelgen inkaslargha qarighanda, chet'ellerge oqushqa chiqip tetil waqtidin paydilinip a'ilisini körüp kélishke temshelgen bezi oqughuchilarmu ikkilenmekte iken. Chünki ularmu Uyghur élige qaytip barghandin kéyin qayta oqushqa chiqish mumkinchilikidin guman qilmaqta.

Uyghurlar pasportliridinmu ayrilghan bügün'ge künlerde chet'ellerdiki Uyghurlar bilen pasporti tartiwélin'ghandin kéyin Uyghurlar hayatida peyda bolidighan eks tesirler heqqide pikirlishishni toghra taptuq.

Bu heqte biz dunya Uyghur qurultéyining ichki ishlar komitéti mudiri , gérmaniyide turushluq abduxélil ependi hemde kanadadiki Uyghur pa'aliyetchiliridin ruqiye xanimlarning köz qarashlirini anglap baqayli. (Gülchéhre)