Xitay bilen gérmaniye otturisidiki "qanun döliti di'alogi" (2)


2006.10.18

"Yawropa yétekchi géziti" de élan qilin'ghan" qanun döliti di'alogining sirtidiki di'alog" namliq ziyaret xatiriside yézilishiche, xitay démokratik teshkilatining wekilliri gérmaniye edliye ministérliki xadimi Josef Brink bilen bolghan söhbet jeryanida, "xitayda sotchilarning sewiyisining yuqiri töwen bolishi muhim emes, muhim teripi؛ meyli sot, saqchi yaki edliye orgini bolsun, hemmisi siyasiy qanun komitéti teripidin bashqurulidu. Siyasiy qanun komitétining özi qanunsiz bir mewjudluq. Uning mewjutluqi asasiy qanun'gha tüptin xilap. Halbuki, barliq qanun organliri siyasiy qanun komitétining buyruqigha boy sunidu. U sherqge qara dése, sherqge qaraydu, gherbke qara dése, gherbke qaraydu. Siyasiy qanun komitéti qandaq hökümni muwapiq körgen bolsa, sotchi shu hökümni élan qilidu. Bu yerde qanun sewiyisining roli bolmaydu" dégende, Josef Brink ependi xitayning siyasiy qanun komitéti digen bu déktatur orginini hich chüshenmeydighanliqini éytqan we qanunning üstide höküm süridighan bu gheyri mewjudluqtin heyran bolghan.

Josef Brink: "Méningche bu nahayiti müshkül"

Xitay démokratliri Josef Brink ependidin "biz qanun döliti terbiyisi élish üchün kelgen xitaylar bilen körüshelemduq?" dep so'al sorighanda, Josef Brink ependi jawap bérip:" méningche bu nahayiti müshkül. Xitay terep buninggha hergiz qoshulmaydu. Xitayning sherti boyiche éytqanda, Uyghurlar mesilisi, tibetlikler mesilisi, teywen mesilisi qatarliq bölgünchilikke yatidighan nuqtilar heqqide söhbetlishish men'iy qilin'ghan. Hetta falüngong mesilisini tilgha élishqimu bolmaydu" dégen.

Xitay démokratliri yene "adwokatlarning mejburiyiti jawabkarning heq - hoquqini qoghdashtin ibaret. Lékin xitayda adwokatlar özining kishilik erkinlikinimu qoghdiyalmaydu. Qandaqsige bashqilarning hoquqini qoghdiyalisun? silerning ularni terbiyiligininglar bikargha waqit we pul israp qilghanliq bolmamdu?" dégende, Josef Brink ependi bu heqte söhbetlishishni ret qilghan.

Josef Brink: Elwette biz buning yalghanliqini bilimiz

Xitay démokratliri Josef Brink ependidin "siler xitaydiki türmilerni ziyaret qilip baqtinglarmu? belkim silerge ülgilik türmilerni körsetkendu?" dep sorighan. Josef Brink Ependi "shundaq, biz ziyaret qilghan bezi türmiler gérmaniyidimu yoq. Shunchilik aliy türmilerni körduq, elwette biz buning yalghanliqini bilimiz" dep jawap bergen.

Xitay démokratliri yene mundaq dégen: "yéqinda xitay hökümiti nurghun enzilerni pash qildi. Buning ichide, bir adem qatilliq jinayiti bilen qolgha élindi we qiyin - qistaqqa chidimay öz jinayitini iqrar qildi. Aridin uzun ötmeyla, ölgüchi adem peyda bolup qaldi. Saqchilar jinayetchini na'ilaj qoyuwetti. Buningdin silerning xewiringlar barmu?". Josef Brink Ependi bu so'algha "anglighandek qilimen" dep jawap bergen.

"Qanun döliti di'alogining sirtidiki di'alog" namliq bu ziyaret xatiriside yene, xitay démokratliri xitay hökümiti élan qiliwatqan sanliq melumatlarning tamamen yalghanliqini, xitay emeldarlirining hiyligerliki we yasalmiliqini, ichki jehette öz xelqini aldisa, tashqi jehettin pütün dunyani aldap kéliwatqanliqini otturigha qoyghanda, Josef Brink ependi bulardin pütün dunyaning xewiri barliqini éytqan.

Söhbettin melumki, gérmaniye edliye xadimi Josef Brink ependi pütün söhbet jeryanida nahayiti éhtiyatchan pozitsiyide bolghan. Xitay bilen aran bashlighan "qanun döliti di'alogi" ning tesirge uchrap qélishidin ensirigen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.